ПИШУВА:
Д-р Даниела Николовска,
специјалист по семејна медицина
♦♦♦♦♦♦♦
Во 1928 година со откривање на пеницилинот од страна на Александар Флеминг започнува златната ера на антибиотици. Со неговата поширока примена почнувајќи од 1940 година пеницилинот станува магичен лек со кој успешно се третираат тешки инфекции кои претходно биле животозагрозувачки и често фатални. Од тогаш па наваму развиени се голем број антибиотици кои имаат точни индикациони подрачја за употреба како куратива или профилакса.
Антибиотик не е лек за покачени леукоцити бидејќи истите нормално се повисоки во детска возраст!
За жал праксата покажува дека дури 50 % од препишаните антибиотици се несоодветно и непотребно дадени. Злоупотребата на антибиотици е голема во сите возрасни групи на пациенти, но особено во детската популација поради фреквенцијата на респираторни инфекции кај нив на годишно ниво. Детскиот организам е организам во развој, па според тоа е највулнерабилен и најподложен на несакани ефекти. Освен краткоточните и минливи несакани ефекти по здравјето на децата, освен порастот на бактериската резистентност кон антибиотици која ретко кој ја разбира во суштина и следствено на тоа ретко кого загрижува, еве ги долгорочните несакани ефекти кои можеби ќе ве натераат малку и да се замислите.
Злоупотребата на антибиотици во детска возраст е поврзана со:
– неутрофилна дисфункција (кога антибиотикот даден без потреба води до оштетување на функцијата на белите крвни зрнца задолжени за борба со бактериите, па почнува една низа на сериозни бактериски инфекции кои понатаму мора да се лекуваат со антибиотици);
– зголемен ризик од појава на атопичен дерматит;
– зголемен ризик од појава на алергија на храна;
– зголемен ризик од појава на астма (веќе ја гледаме и во пракса кај деца кај кои секоја настинка е лекувана со антибиотици, иако добро познат факт е дека 96 % од горнореспираторните инфекции се причинети од вируси!);
Колку поширокоспектарски антибиотици, толку поизразени несакани ефекти
– зголемен ризик од појава на прекумерна телесна тежина (обезност);
– зголемен ризик од идиопатски јувенилен артритис;
– зголемен ризик од аутизам (на ова подрачје се уште активно се истражува, така што мислењата се се уште поделени, одреден број студии покажуваат поврзаност, но има и студии кои не наоѓаат линк помеѓу антибиотската злоупотреба во рана возраст и аутизам. Оставаме науката допрва да покаже).
Злоупотребата на антибиотици во сите возрасни групи води до зголемен ризик за појава на карцином на проксимален колон, а според одредени студии и на колоректален карцином.
Колку поширокоспектарски антибиотици, толку поизразени несакани ефекти.
За крај, антибиотици во детска возраст амбулантски се препишуваат само во три случаи:
- Акутен отитис медиа (воспаление на средно уво) кај деца под двегодишна возраст;
- Пневмонија (воспаление на бели дробови) кое ни оддалеку не е исто со бронхит;
- Уринарна инфекција.
И толку!
♦ Антибиотик не е лек за покачена телесна температура!
♦ Антибиотик не е лек за растечен нос!
♦ Антибиотик не е лек за болно грло се додека не се докаже дека причина за болно грло е бактерија!
♦ Антибиотик нема место во третман на акутен бронхит кој по дефиниција е вирусно заболување!
♦ Антибиотик не е лек за покачени леукоцити бидејќи истите нормално се повисоки во детска возраст!
Во иднина прст на чело, сите! И родители, и пациенти и лекари!
