ПИШУВА:
Д-р Филипа Кеј,
доктор по општа медицина
♦♦♦♦♦♦♦
Секоја година копнееме по одмор – сонувајќи за плажа, сонце и време за релаксација. После неколку месеци возбудено исчекување, последното нешто што сакаме е да се разболиме кога ќе стигнеме таму!
Некои луѓе можеби ќе успеат да избегнат инфекции и да не се чувствуваат добро во текот на целата година, но само штом ќе се опуштат на одмор ќе ги погоди некој вирус или бактерија. Иако не е сосема јасно зошто се случува ова, можно е хормоните на стрес кои ни помагаат да се справиме со работата и другите рокови во подготовката за одмор да се намалат.
Ова може да влијае на имунолошкиот систем, што значи дека сме поподложни на инфекции. Без разлика дали се работи за во авион, лежење покрај плажа или базен или во удобноста на нашиот внимателно избран хотел, за жал, патувањето може да не стави на ризик да се разболиме на неколку начини.
- Па, кои се некои од вообичаените болести кои би можеле да ги добиеме на одмор и како да ги избегнеме?
ВО АВИОН
Дури и пред да се качите во авион или да резервирате билет, ако имате хронична здравствена состојба или сте бремени, ве молиме проверете кај авиокомпанијата и вашиот лекар дали можете или не да патувате.
Топлото време на одмор може да биде синоним за убоди од комарци, но исто така може да развиете габични инфекции како Pityriasis versicolor
Иако е безбедно за вас да летате со настинка или мала кашлица, важно е да запомните дека во авион сте во близок контакт со многу луѓе! Значи, кога размислувате за летање, треба да го земете предвид и ризикот за себе од летањето, но и ризикот за другите луѓе.
Ако активно не сте добро – на пример имате треска – тогаш треба да избегнувате летање.
- Респираторни инфекции
Ризикот од летање во однос на респираторните инфекции е приближно ист како и патувањето во автобус, или со метро, каде што сте во близок контакт со други луѓе.
За да се заштитите, практикувајте добра хигиена на рацете.
За да ги заштитите другите, не патувајте ако не сте добро и не заборавајте да кашлате и кивате во марамче кое потоа ќе го фрлите, а потоа ќе ги измиете рацете.
Ако сте позитивни на Ковид-19, актуелниот препорачан совет од NHS е да се изолирате дома 5 дена.
- Патувачка болест
Патувачка болест може да се појави при секаков вид на транспорт – од автомобил до авион и се должи на тоа што вашиот мозок добива мешани пораки од очите и внатрешното уво за тоа дали се движите или не.
Комбинацијата на мирно седење и неактивен долг период додека седите на тесни седишта значи дека протокот на крв во нозете може да се забави, што доведува до зголемен ризик од развој на згрутчување или длабока венска тромбоза (ДВТ) за време на патувањето со авион
За да се обидете да си помогнете, можете да изберете седиште во близина на центарот на авионот, а достапни се и разни лекови за патувачка болест, како и ленти за акупресура кои можат да им помогнат на некои луѓе.
Не заборавајте на вреќичките за повраќање и обидете се да останете добро хидрирани.
- Дехидрација
Воздухот што циркулира во авионот е многу сув, што значи дека може да добиете суви усни, кожа, дишни патишта и уста. Бидете сигурни дека пиете многу течности и размислете за користење навлажнувачки крем, лабело за усни, па дури и физиолошки раствор (солена вода) назален спреј. Обидете се да ги ограничите алкохолот и кофеинот, бидејќи тие се диуретици и може дополнително да ве дехидрираат.
Ако носите контактни леќи, носењето наочари или употребата на капки за очи може да помогне во ублажување на каква било непријатност.
- Затнати уши
Затнувањето на ушите, генерално за време на полетувањето и слетувањето, се должи на промените на воздушниот притисок кои влијаат на вашето средно уво и Евстахиевата туба.
За да се обидете да го спречите и да го одзатнете, обидете се да голтате или да џвакате мастина, а може да се обидете и да се проѕевате.
Полиморфна светлосна ерупција е релативно чест осип на кожата кој е имунолошка реакција на изложување на сончева светлина, па затоа најчесто се јавува на градите или рацете. Тоа доведува до осип со интензивно чешање, кој може да изгледа како многу ситни плускавци или испакнатини, кои се појавуваат во рок од неколку часа или денови по изложување на сончева светлина
- Длабока венска тромбоза
Комбинацијата на мирно седење и неактивен долг период додека седите на тесни седишта значи дека протокот на крв во нозете може да се забави, што доведува до зголемен ризик од развој на згрутчување или длабока венска тромбоза (ДВТ).
Ова може да доведе до болка и оток во нозете и ако грутката се откине и патува до белите дробови, предизвикува белодробна емболија, која е исклучително сериозна и може да биде фатална.
За да го намалите ризикот, останете добро хидрирани и продолжете да се движите и да бидете активни колку што е можно повеќе за време на долгите летови.
Ако имате веќе постоечки состојби кои го зголемуваат ризикот од развој на ДВТ, вашиот лекар може да ви препорача да носите компресивни чорапи.
НА БАЗЕН ИЛИ ПЛАЖА
Бањањето во морето или лежењето покрај базен може да биде најрелаксирачкиот дел од одморот.
Но, водата и сонцето можат да претставуваат ризик од болест.
- Алергија на сонце
Да, можно е да сте алергични на сонце.
Полиморфна светлосна ерупција е релативно чест осип на кожата кој е имунолошка реакција на изложување на сончева светлина, па затоа најчесто се јавува на градите или рацете. Тоа доведува до осип со интензивно чешање, кој може да изгледа како многу ситни плускавци или испакнатини, кои се појавуваат во рок од неколку часа или денови по изложување на сончева светлина.
Иако заздравува во рок од две недели, ако продолжите да се изложувате на сонце, може да се влоши. Почеста е кај луѓе со бела кожа и кај жени на возраст од 20 до 40 години, но може да влијае на секого.
Како и секогаш, подобро е да се спречи отколку да се лекува, па затоа се советува да се држите подалеку од сонцето кога е најсилно. Ако се појави осип, тогаш стероидниот крем може да биде корисен.
- Пливачко уво
Ако поминувате многу време во вода, во базен или во море, може да се развие пливачко уво, познато и како отитис екстерна. Ова е кога има воспаление и инфекција на надворешниот ушен канал, цевката која го поврзува делот од увото со ушниот тапан. Ако кожата на овој надворешен ушен канал остане влажна, може да се развие инфекција што ќе доведе до болка и чешање.
Отитис екстерна генерално се третира со спреј за уши кој може да содржи стероиди, антибиотици или антифунгални средства или комбинација од нив.
ВО ХОТЕЛИ ИЛИ РЕСТОРАНИ
За жал, негативните ефекти од патувањето и уживањето во регионалните деликатеси додека сте на одмор можат да направат хаос на вашите црева.
- Патничка дијареја
Дали сте слушнале за терминот патничка дијареја?
Познато како гастроентеритис, тоа е инфекција на вашите црева која може да биде вирусна или бактериска, што доведува до страшно гадење, дијареја и повраќање – сето она што не го сакате на одмор.
Генерално се пренесува по фекално-орален пат, како што е пиење контаминирана вода.
Може да добиете и дијареален тип на болест од пливање во контаминирана вода, бидејќи некои „бубачки“ можат да преживеат во хлорирана вода. Во зависност од тоа каде се наоѓате во светот, можеби ќе ви биде препорачано да избегнувате нефлаширана или нестерилизирана вода. Можеби ќе треба и да го излупите или зготвите целото овошје и зеленчук и да не заборавите да прашате како е направен мразот!
Ако сте засегнати, продолжете со внесување на течности за да го замените изгубеното.
- Запек
Додека некои луѓе може да добијат патничка дијареја, многу други луѓе ќе забележат дека добиваат запек кога патуваат.
Вашите црева ја сакаат рутината и затоа може да забележите разлики во вашите навики кога ќе се промени вашата рутина.
Дехидрираноста по патување со авион, топлото време, промените во вашата исхрана, јадењето помалку овошје и зеленчук и други извори на влакна и помалку вежбање, сето тоа може да значи дека ќе добиете запек.
Затоа, погрижете се да го зголемите внесот на влакна и течности.
ПРОБЛЕМИ СО КОЖАТА
Топлото време на одмор може да биде синоним за убоди од комарци, но исто така може да развиете габични инфекции како Pityriasis versicolor.
- Каснувања од инсекти
Постојат многу различни инсекти кои каснуваат и кои можат да предизвикаат иритација на кожата, од ситната мушичка до комарецот. Најдобар начин да ги спречите е да користите средство за заштита од инсекти, како и да бидете покриени со долги ракави и панталони.
Ако навистина ве каснат, тогаш може да ви помогне смирувачки антихистамински крем или гел од алое вера, како и орален антихистамин.
Каснувањата повремено може да се инфицираат, па ако сте загрижени, побарајте лекарска помош.
- Pityriasis versicolor
Ова е осип кој е предизвикан од еден вид габа што живее на кожата, која понекогаш може да расте и да се шири повеќе од вообичаено – не е секогаш јасно зошто. Осипот се состои од мали дамки на кожата кои ја менуваат бојата, било да се побледи, потемни или порозови.
Може да се појави во секое време, но е почест во летните месеци и во пожешките клими. Се третира со шампон против габи. (Сан)