ПИШУВА:
Д-р Клер Мекарти, педијатар
асс. проф. по педијатрија на Медицинскиот факултет Харвард
♦♦♦♦♦♦♦
Главоболките се многу чести кај децата и тинејџерите. Всушност, повеќе од половина ќе страдаат од главоболки во одреден момент, а до 18 години поголемиот дел од адолесцентите веќе ги имале. И додека повеќето главоболки се дел од вирусна болест, некои се мигрени. Всушност, повторливите мигрени влијаат на едно од десет деца и тинејџери во целина.
Што треба да знаете и да направите ако мислите дека вашето дете или тинејџер може да има мигрени?
КОЛКУ РАНО ПОЧНУВААТ ДА СЕ ПОЈАВУВААТ МИГРЕНИТЕ?
Ние не размислуваме за мигрени кај децата, но до 10-годишна возраст, едно од 20 деца веќе имало мигрена. А мигрената понекогаш се јавува и порано.
Пред пубертетот, момчињата и девојчињата имаат еднаква веројатност да имаат мигрена. По пубертетот, мигрената е почеста кај девојчињата.
Погрижете се вашето дете да спие доволно, да јаде редовно и здраво, да пие вода редовно, да вежба и да се справува со стресот. Правењето на ова не само што помага во спречување на мигрените, туку е добро и за целокупното здравје
КОИ СИМПТОМИ НА МИГРЕНА СЕ НАЈЧЕСТИ КАЈ ДЕЦАТА?
Мигрените често се еднострани кај возрасните. Кај децата тие се со поголема веројатност да се почувствуваат на двете страни на главата, или во двете слепоочници или двете страни на челото.
Иако не е секогаш лесно да се разликува мигрената од друг вид главоболка, децата:
- често пријавуваат пулсирачка болка,
- може да доживеат гадење и чувствителност на светлина и бучава.
Трепкачките светла и другите промени во видот што луѓето често ги гледаат кога започнува мигрената се поретки кај децата. Сепак, родителите може да забележат дека нивното дете е поуморно, раздразливо или бледо пред да започне мигрената – и ќе треба некое време да се врати во нормала откако ќе заврши.
ШТО ПРЕДИЗВИКУВА МИГРЕНА КАЈ ДЕЦАТА?
Не знаеме точно што ја предизвикува мигрената. Порано мислевме дека има врска со протокот на крв во мозокот, но се чини дека тоа не е така. Се чини дека мигрената е предизвикана од нервите кои се почувствителни и пореактивни на стимулација. Таа стимулација може да биде стрес, замор, глад, речиси се.
Мигрените се јавуваат во цели семејства. Всушност, повеќето од луѓето кои страдаат од мигрена имаат некој во семејството кој исто така има мигрени.
ДАЛИ МИГРЕНАТА МОЖЕ ДА СЕ СПРЕЧИ?
Најдобар начин да се спречи мигрената е да се идентификуваат и да се избегнат предизвикувачите. Тригерите се различни кај секој човек, па затоа е добра идеја да се води дневник за главоболка.
Кога ќе се појави мигрена, понекогаш е доволно само да легнете во темна, тивка просторија со ладна крпа на челото
Кога вашето дете ќе добие главоболка, запишете што се случувало пред главоболката, колку силно боли и каде, што помогнало и се друго што мислите дека може да биде битно. Ова ви помага вам и на вашиот лекар да најдете модели кои можат да ви помогнат да ги разберете конкретните предизвикувачи на вашето дете.
Добра идеја е да се погрижите вашето дете да спие доволно, да јаде редовно и здраво, да пие вода редовно, да вежба и да се справува со стресот. Правењето на ова не само што помага во спречување на мигрените, туку е добро и за целокупното здравје!
КАКО МОЖЕТЕ ДА МУ ПОМОГНЕТЕ НА ВАШЕТО ДЕТЕ ДА ЈА ОЛЕСНИ МИГРЕНАТА?
Кога ќе се појави мигрена, понекогаш е доволно само да легнете во темна, тивка просторија со ладна крпа на челото. Ако не, и ибупрофен или ацетаминофен може да бидат корисни; вашиот лекар може да ви ја каже најдобрата доза за вашето дете.
Кога вашето дете ќе добие главоболка, запишете што се случувало пред главоболката, колку силно боли и каде, што помогнало и се друго што мислите дека може да биде битно. Ова ви помага вам и на вашиот лекар да најдете модели кои можат да ви помогнат да ги разберете конкретните предизвикувачи на вашето дете
Важно е да не ги давате овие лекови на вашето дете повеќе од околу 14 дена во месецот, бидејќи почестото давање може да доведе до повратни главоболки и да влоши сè!
ДАЛИ ПОСТОЈАТ ЛЕКОВИ НА РЕЦЕПТ КОИ МОЖАТ ДА ИМ ПОМОГНАТ НА ДЕЦАТА СО МИГРЕНА?
Ако овие пристапи не се доволни, класата на лекови наречени триптани може да биде корисна за запирање на мигрените кај деца на возраст од шест и повеќе години.
Ако детето има чести или тешки мигрени, што доведува до пропуштени денови на училиште или на друг начин го попречува животот, лекарите често користат лекови за спречување на мигрена. Постојат голем број на различни видови, и вашиот лекар може да ве советува што би било најдобро за вашето дете.
Некои девојчиња добиваат мигрени околу периодот на менструацијата. Ако тоа се случува често, понекогаш земањето превентивни лекови околу времето на менструацијата секој месец може да биде корисно.
КОГА ДА СЕ ЈАВИТЕ КАЈ ВАШИОТ ЛЕКАР
Ако мислите дека вашето дете има мигрени, треба да се јавите и да закажете состанок. Понесете го со себе дневникот за главоболка. Вашиот лекар ќе постави еден куп прашања, ќе направи физички преглед и ќе постави дијагноза. Заедно можете да го смислите најдобриот план за вашето дете.
Секогаш треба да се јавите на вашиот лекар или да одите во собата за итни случаи, ако вашето дете има силна главоболка, вкочанет врат, проблеми со координацијата или движењето, ако е ненормално поспано или не зборува и не се однесува нормално.
(Harvard Health Publishing, Harvard Medical School)
