„За жал, родителите се повеќе стануваат аниматори, а тоа не е нивна работа“, вели Ранко Рајовиќ, експерт за детски развој, во видеото објавено на страницата „NTC Learning system“.
Родителите често прават две грешки: премногу го анимираат детето и не го пуштаат доволно меѓу своите врсници
„Детето треба да има свое слободно време. Она што може да го направи родителот е да го заигра. Можеби детето има некои играчки, па тогаш некој возрасен би можел да го насочи и да му покаже некои правила, а кога ќе се заигра, тука родителите повеќе не се потребни“, тврди Рајовиќ.
Дете кое има проблем со досадата е дете кое размислува. Тоа, објаснува Ранко Рајовиќ, ќе најде нови и различни начини за користење на играчките, ќе ги замислува дури и оние играчки што ги нема, а некои ќе измислат и пријател.
И тука, вели тој, доаѓаме до уште една важна работа покрај самостојната игра на детето, а тоа е играњето со врсниците.
Детето треба да има свое слободно време. Она што може да го направи родителот е да го заигра. Можеби детето има некои играчки, па тогаш некој возрасен би можел да го насочи и да му покаже некои правила, а кога ќе се заигра, тука родителите повеќе не се потребни
„Кога ќе го пуштите детето меѓу врсници, анимација не е потребна. Децата си играат сами, смислуваат правила, развиваат способност за тимска работа. И не мора баш да бидат врсници, може да бидат малку помали или малку поголеми деца. Така постарите учат како да се грижат за помладите, а помладите можат да се чувствуваат заштитено“, вели Рајовиќ и додава дека тоа се две грешки кои родителите често ги прават: премногу го анимираат детето и не го пуштаат доволно меѓу врсниците.
Што е проблемот на оваа генерација?
Ранко Рајовиќ вели дека поновите генерации деца, родени од 2005 година наваму, поминуваат повеќе време затворени дома отколку во парк и дека тоа е многу поголем проблем отколку што ни изгледа.
„Имаме генерација на деца кои растат во затворен простор, со лаптоп, телефон, видеоигри, 20 детски канали. И тоа е дете на кое никој не му треба, за игра му се доволни екраните. Тука нема ни социјализација ни развој“, објаснува експертот за детски развој.
Тој вели дека улогата на родителите денес е посериозна и покомплексна од порано, бидејќи лесно се развива потребата на детето да влезе во виртуелниот свет и постојано да ги поместува границите.
„Кога ќе го пуштите детето меѓу врсници, анимација не е потребна. Децата си играат сами, смислуваат правила, развиваат способност за тимска работа. И не мора баш да бидат врсници, може да бидат малку помали или малку поголеми деца. Така постарите учат како да се грижат за помладите, а помладите можат да се чувствуваат заштитено“, вели Рајовиќ
„Ако сме го пуштиле половина час дневно, многу брзо ќе побара еден час. Ако новиот договор е еден час, ќе бара два часа. Тука нема граници затоа што за време на овие активности се активираат допаминските рецептори, кои и го предизвикуваат тој проблем на зависност. И токму затоа е важно родителот да го извади детето од тој виртуелен свет во реалниот свет“, вели Рајовиќ, привлекувајќи го вниманието на фактот дека сега имаме ситуација парковите околу нас да се празни.
„Каде исчезнаа децата од парковите? За тоа единствено можат да бидат одговорни само родителите. Тие се оние кои треба да го вратат детето во природа, во парковите, каде што може да се развива во игра со своите врсници.
Какви игралишта им требаат на децата?
„Природни. Угорница, удолница, дупки, падини. Така се развива мозокот и така се развивал илјадници години“, вели Ранко Рајовиќ и опишува необична ситуација што се случила кога пред десет години бил поканет од директорот на основното училиште „Доситеј Обрадовиќ“ во Сомбор, кој го замолил да дојде и да одржи семинар за родители.
За жал, родителите се повеќе стануваат аниматори, а тоа не е нивна работа
„Што се случи? Па, училиштето организираше крос за деца низ шумата, а родителите покренаа петиција да се забрани тој крос, бидејќи децата може да се удрат, да се повредат, да заглават. Што ако наидат на некоја нерамнина, корен од дрво, пречка, ќе паднат и ќе се повредат, ќе ги одерат лактите, коленото, можеби ќе скршат нешто. И родителите се потпишаа и ја доставија петицијата. Отидовме таму, одржавме предавање и родителите ја повлекоа петицијата“, рече Рајовиќ.
Некогаш беше незамисливо родителите да направат петиција за детето да не трча низ шума, а што се случило во овие дваесет години, ниту на Ранко Рајовиќ не му е сосема јасно.
„Само кога родителите би сфатиле дека кога детето трча или се качува по угорница, поминува преку препреки, ја активира динамичната акомодација на окото. За тоа време, детето мора да ја проценува близината на предметот и кога да го прескокне, мора да ја фиксира главата во насоката во која се движи, да одржува рамнотежа. И така се развива мозокот – во движење“, објаснува Рајовиќ.
Дете кое не се движи – не се развива, нема поврзани региони во мозокот
Според овој експерт за детски развој, поплавата од развојни нарушувања не само кај нас туку и во Европа, е последица на недоволно поврзани региони во мозокот.
„Дислексија, дисграфија, дискалкулија, вистинска поплава од развојни нарушувања, бидејќи регионите не се доволно поврзани. Тие се поврзуваат исклучиво со движење, и не само со обично одење, туку со комплексни видови на движења. Затоа е важно за викендите да го носите детето на село, во шума, во природа“, заклучува Ранко Рајовиќ. (Зелена учионица)
