Д-р Вулнет Бектеши: Жолтицата почнува на главата и лицето, а потоа се шири кон долните екстремитети и стапалата

ПИШУВА:
Д-р Вулнет Бектеши
специјалист педијатар, супспецијалист неонатолог

♦♦♦♦♦♦♦

Третман на жолтица кај новороденче

Кога кај едно новороденче се јавува жолтица, најмногу треба да внимаваме да не дојде до оштетување на централниот нервен систем. Ако дојде до оштетување на ЦНС, обично се оштетуваат базалните ганглии и јадрата на мозочното стебло, што покасно резултира со тешки невролошки пореметувања, конвулзии, пореметување на слухот и еден општ хендикеп во развојот на едно дете.

Затоа, водејќи сметка и за други бројни фактори, ние како неонатолози-педијатри мораме во секој поединечен случај да ја одредиме таа тенка линија која ги разграничува физиолошките хипербилирубинемии, кои нема да доведат до оштетувања кај eдно новороденче, и патолошките, жолтици кои „би оставиле трајни последици“.

Крамерово правило

Третманот зависи од лабораториските вредности на билирубин. Пред да се земе крв за лабораториско испитување постои и клиничка евалуација на новороденчето според Крамерово правило.

Степенот на жолтица може да се следи клинички со опсервација на кожата и тоа во кранио-каудална насока на проширување. Крамер посочил дека жолтицата почнува на главата и лицето, а потоа се шири кон долните екстремитети и стапалата што корелира со порастот на СБр. Тоа е корисно кога треба да се одлучи дали каj детето треба да се мери СБр. Крамер го поделил телото на детето на 5 зони, со следната корелација на Сбр, во зависност од зоната на манифестна жолтица:

Третманот на хипербилирубинемиите зависи од добиените вредности на СБр, денот на појава на жолтицата како и од здравствената состојба на новороденчето и тоа дали се работи за терминско новороденче или предвремено родено.

ПРОЧИТАЈТЕ И… Интервју со д-р Вулнет Бектеши: Грчевите кај новороденчињата не се болест, туку етапа од физиолошкиот развој на бебето

На Неонатолошката единица при Општа болница-Струга располагаме со транскутан билирубинометар (за мерење на вредностите на тоталниот билирубин), чиешто користење ни помага во тоа што имаме намалување на земање на крв кај новороденчињата и тоа до 70%. Ако добиеме повисоки вредности од дозволените по дијаграмите (стандардите) тогаш одредуваме вредности на билирубин по „златниот стандард“, т.е. земање венска крв за одредување на вредностите на Сбр.

Доколку со претходно наведените и направени испитувања се добијат високи вредности тогаш зависно од добиените вредности се започнува со фототерапија, додека ако се добијат вредности кои според дијаграмите се енормно високи, тогаш ние како Општа болница ги упатуваме новороденчињата со наш транспорт до соодветната институција, а тоа е Клиника за детски болести – Оддел за неонатологија за евентуално извршување на ексангвинотрансфузија (менување на крвта на новороденчето со свежа крв, а се со цел да се исчисти билирубинот од системската циркулација).

Фототерапијата се покажала во голема мултицентрична рандомизирана контролирана студија (РКС) дека е ефикасен и безбеден метод за намалување на нивото на Сбр.

Кожата на новороденчето се изложува на ултравиолетова светлина со одредена бранова должина, која има способност да го разгради и побрзо да го отстрани билирубинот од организмот.

Постојат повеќе начини на изведување на фототерапијата – сместување на новороденчето во т.н. били-креветче, во инкубатор, употреба на двојни ламби, били-ќебенца и др. Со цел да има поголем ефект поголема површина од кожата на бебето се изложува на фототерапија. Енергијата од одреден спектар на светлост продира во кожата на новороденчето, врши трансформација, детоксикација на индиректниот билирубин и овозможува елиминација на истиот преку урина.

ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, Д-Р ВУЛНЕТ БЕКТЕШИ:

• Недостатокот од витамин Д може да има тешки последици врз здравјето на детето
• Кога детето ќе пројави жолтица, најчестата дилема е дали и кога да се третира (на кое ниво на серумски билирубин)
• Физиолошката жолтица кај новороденчињата е генерално безопасна
• РОДИТЕЛИ ВНИМАВАЈТЕ – Вовлечена фонтанела е знак дека детето е дехидрирано