Родителите често ги споредуваат своите деца со врсниците, па се прашуваат дали децата растат доволно брзо. Исто така, ако разликата меѓу децата е мала, може да се случи помалото дете да го надрасне постарото, што секогаш предизвикува загриженост кај родителите.
Најважниот прв чекор се редовните систематски прегледи, кои никогаш не треба да се прескокнуваат или пропуштаат, бидејќи токму на овие прегледи го добиваме најважниот увид во динамиката и растот на детето.
Нормалниот раст кај децата е показател за добро општо здравје, соодветна исхрана и поволна психо-емоционална средина. Децата најмногу растат во првата година од животот, кога ќе пораснат и до 25 сантиметри. Во пубертетот ја достигнуваат својата конечна, возрасна висина, а растот престанува токму во средношколските денови, на возраст од 17 до 18 години.
Како да го следиме растот на детето?
Како што е веќе наведено, растот на детето најдобро се следи преку редовни систематски прегледи и на овој начин имаме увид во сите евентуални отстапувања. Едноставна и достапна табела за раст што ја користат педијатрите овозможува внесување на важни податоци за следење, а се евидентираат следните информации:
- Пол на детето;
- Точен датум на раѓање на детето;
- Телесна маса и должина на детето по раѓањето (од родилниот лист);
- Висина на таткото и мајката;
- Последната измерена висина со точен датум на мерење.
Во употреба се табелите за раст на Светската здравствена организација. Тие претставуваат стандард според кој се следи растот на децата, односно момчињата и девојчињата на одредена возраст. Најважно е да се измери детето, да се регистрира таа висина и да се спореди со споменатите стандарди. Треба да се обрне внимание на растот на детето, особено во случаи кога:
- Висината на детето не одговара на генетскиот потенцијал,
- Гледаме дека детето престанува да расте,
- Заостанува во однос на своите врсници,
- Детето е со прекумерна тежина, а ниско,
- Не препознаваме пубертетскиот скок на раст.
Сето ова се индикации кои бараат преглед од педијатар.
Што влијае на растот на детето?
На растот на детето влијаат различни фактори, од кои некои се генетиката, исхраната, редовниот сон, физичката активност, како и околината. Покрај тоа, одредени хронични состојби може да го попречат нормалниот раст и развој. Доколку постои сомневање за проблем, треба да се консултирате со педијатар, кој дополнително ќе го упати детето на тестови на крвта и, доколку е потребно, на дополнителни прегледи кај различни специјалисти.
“До третата година на растот влијаат нутритивните фактори, што значи дека на детето му е потребна правилна исхрана. По третата година заедно со исхраната во игра влегуваат и одредени хормони. Познавањето на овие правилности ни ја олеснува работата”, вели д-р Сандра Станковиќ.
Правилниот раст е еден од показателите за доброто здравје на детето. Растот е сложен процес кој бара координирано функционирање на генетските фактори и фактори од надворешната средина, како што се исхраната и поволната емоционална средина. Доколку се утврди дека нема нарушувања во растот, може да се каже дека детето е во добра здравствена состојба. Меѓутоа, секое забавување на растот бара детално следење и истражување.
