Кога ќе помислиме на игра, прво што ни паѓа на ум е сопственото детство или на децата воопшто. Децата поголемиот дел од денот го поминуваат во игра, можеби и повеќе отколку што возрасните поминуваат на своето работно место. Дали некогаш сте се запрашале, зошто како деца толку многу сме играле? Дали тоа било така зашто едноставно не сме имале попаметна работа, дали тоа ни било својствено со оглед на возраста, дали играта ни причинувала задоволство, дали така сме го развивале говорот, мечтата, вештините и сме го запознавале светот, дали така сме се подготвувале за возрасниот период од животот…? Одговорот веројатно би содржел се што е наведено. Секако, без првата причина, која всушност ми можеле да ја окарактеризираме како предрасуда.
Се помалку слободна игра
Психолозите сметаат дека играта не е нешто што на децата само им е пријатно или ги забавува и опушта или им ја пополнува паузата меѓу поважните обврски, туку претставува нешто што е составен дел од нив и без што не можат, како што не можат без воздух.
Играта, оценуваат детските психолози, претставува нагон и начин на кој функционира детскиот мозок. Докажано е дека колку повеќе си играат, толку повеќе се подготвени за светот на возрасните. Од друга страна, со оглед дека малите деца не умеат да се изразат со зборови, играта за нив претставува природен начин на комуникација, начин на кој учат и ги решаваат проблемите. Исто така, многумина сметаат дека денешните деца не знаат да си играат. Но, дали тоа е баш така? Психолозите сметаат дека децата помалку играат бидејќи имаат многу повеќе училишни и други обврски и дека во нивната игра ги спутаваат родители со нивната потреба да ги насочат, подучат и на тој начин да ја контролираат нивната игра.
“Денешните деца се помалку слободно играат и ретко кога сами избираат која игра ќе ја играат, со кого и како ќе ја играат и тоа секогаш со надзор од возрасните. Кога децата се под постојан надзор, тие немаат можност да стекнат и ги испраксираат важните животни вештини. Дури и децата од предучилишна возраст се се повеќе под стрес поради распоредот на обрски, кој е обемен дури и за возрасните, па воопшто немаат време за игра“, предупредуваат психолозите.
Бројни се причините поради кои на детето му е потребна игра. Главно мислиме дека е корисна за развој на моториката и на имагинацијата, а дека е помалку добра за јакнење на интелектот, логичното размислување и за успех на училиште. Но, истражувањата покажуваат дека колку повеќе децата си играат, толку повеќе постигнуваат успех на училиште и имаат помалку емоционални проблеми. Дотолку повеќе што училишниот успех повеќе е во релација со развиеноста на играта, отколку со коефицинетот на интелегенција. Играта не е само квалитетно поминато време за детето и добар начин за телесна активност. Психолозите тврдат дека играта го поттикнува и развива целокупниот развој на детето: моторички, интелектуално, говорно, емоционални и социјално. И затоа, треба да биде клучен дел на секое детство. Децата преку игра го збогатуваат својот речник, учат како правилно се изговараат зборовите кои претходно не можеле да ги кажат правилно, се учат да сложуваат реченици.
Развој и контрола на емоциите
Играјќи, детето емотвно се развива: тоа така ги искажува своите чувства, учи како да се носи со некои нелагодности, како лутина, тага и страв. Обработува многу болни ситуации на начин кој му овозможува доволна дистанца за да се чувствува сигурно. Честата игра со други деца, од мали нозе, за детето значи социјална интеракција – учи како да дели играчки, што е тоа пријателство, решава конфликти… Постојат многу примери како повлечени деца, токму преку игра успеале да ја надминат својата нагласена срамежливост и потешкотија при запознавањето нови деца.
Дали компјутерската игра е ИГРА?
Децата денес поинаку си играат, бидејќи им се нудат содржини кои родителите не ги имале. Но, мораме да бидеме свесни дека тие живеат во денешниот свет и дека игнорирањето на компјутерските игри или плејстејшн не е решение. Нема смисол, родителите постојано да им зборуваат како тие кога биле мали постојано играле надвор и како самите смислувале игри. Треба да се најде компромис помеѓу играњето надвор и седењето пред компјутер. Треба да се договорите со детето, на пример, еден час да поминува на компјутер и два часа да игра надвор со своите врсници или да се занимава со спорт. Или понудете му други содржини. Секако, тешко која друга активност ќе може да му конкурира на компјутерот или на таблетот, но се исплати да пробате. И имајте ги на ум и добрите страни на компјутерските игри – подобрување на концентрацијата, моторичките вештини и снаоѓањето во простор, како и развоот на логично размислување.
