Една особина, која можеби не изгледа многу впечатливо и често поминува незабележано, всушност е исклучително важна. Според научници и психолози, токму таа една особина или вештина е она што ги прави луѓето навистина отпорни: им помага на децата подобро да се носат со стресот, со самодоверба да ја градат својата кариера кога ќе пораснат, да создаваат силни и здрави односи – па дури и да останат поздрави во повозрасни години.
Во прашање е самодисциплината, една од петте клучни особини на личноста. Таа вклучува повеќе вештини истовремено – од самоконтрола, преку сила на волја, до истрајност и упорност во завршување на започнатото.
Джасмин Мут, клинички психолог од Универзитетот во Бостон, пишува за Scientific American дека самодисциплината е силно поврзана со академски успех, добро здравје, повисоки приходи и пониски нивоа на анксиозност.
„Луѓето со висок степен на самодисциплина живеат подолго, поретко страдаат од депресија, поуспешни се во кариерата и помалку се склони кон зависности. Тие имаат она што го нарекуваме вистинска психолошка отпорност“, објаснува Мут.
Индикатор за успех
Во една обемна студија спроведена во Нов Зеланд, научниците следеле група од 1.000 деца во период од 40 години. Се покажало дека најточниот показател за финансиски успех на 30-годишна возраст не била интелигенцијата или богатството на семејството, туку способноста за самоконтрола, концентрација и истрајност.
Според зборовите на Даниел Голман, автор на книги за емоционална интелигенција, самодисциплината им овозможува на децата да градат зрели односи, подобро да се снаоѓаат во социјалните ситуации и да преземат одговорност за себе. Подоцна, оваа особина им помага да се прилагодат на професионалното опкружување, да ги остварат своите цели и да го зачуваат психолошкото здравје.
Како да му помогнете на детето да развие самоконтрола
Половина од особините на личноста, според психолозите, се формираат генетски, но другата половина зависи од средината и воспитувањето. Родителите можат многу да направат – дури и ако детето по природа е импулсивно или тврдоглаво.
Советите на Џасмин Мут:
- Објаснувајте, наместо да наредувате. Наместо „не може – затоа што јас така реков/реков“, дајте објаснување. На пример: „Не туркаме други затоа што можеме да ги повредиме – во нашето семејство е важно да сме грижливи.“
- Бидете добар пример. Ако вие самите ги исполнувате ветувањата, сте точни и не се плашите од рутина – детето учи од вас преку набљудување.
- Дајте простор за самостојност. Способноста да се заврши задача без надзор од возрасен е првиот чекор кон внатрешна отпорност и независност.
