ПИШУВА:
Елена Трајкова
дипломиран логопед
♦♦♦♦♦♦♦
Кога детето ќе почне да зборува, тоа неправилно ги изговара гласовите. Овие неправилности се условени, пред се, од недоволно развиените функции на ЦНС, а особено од неразвиените акустични и моторни анализатори, исто така и од недоволната развиеност на функционирањето на говорните органи.
Кога детето има 1-2 години, тоа не е во состојба да направи правилна координација на движењето на говорниот апарат за да може правилно да ги артикулира гласовите и правилно да ги изговара зборовите. Истите ги слуша од своите најблиски и прави напор да ги имитира и повторува.
Кон крајот на третата година почнува само да ги совладува фонетските потешкотии и неправилности во говорот и се труди за правилен изговор на сите гласови во нашиот говор. Затоа во овој период од голема важност е постоењето на добар говорен пример во средината. Кај некои деца ова им оди потешко, не можат сами да ги совладат гласовите и може да биде продолжено до 4-5 години, каде се уште го сметаме за природно развивање на говорот и го нарекуваме „физиолошка неможност за правилен изговор на гласовите“
Поради се уште незрелата јасна акустична перцепција за гласовите тоа греши кога зборува (разгалено зборување). Овие форми на грешки не треба да ги загрижуваат родителите, од причини што се работи за „рано говорно развивање“ и во овој период детето учи да зборува.
Кон крајот на првата година детето се осознава самото себе, артикулира гласови и звуци, но ги слуша и другите околу себе како зборуваат.
Со завршувањето на првата година почнува да го создава својот прв облик на говор и ги прави првите чекори на игра.
Кон крајот на третата година доаѓа до усовршување на ЦНС, созрева говорниот апарат и неговата функција се развива. Тоа е период кога почнува самото да станува свесно за фонетската страна на говорот. Почнува да ја применува креативноста и љубопитноста и често знае да го поставува прашањето: „Што е тоа?“
Ова прашање го поставува како резултат на љубопитност, но исто така и да создаде вербален контакт со лицето кое е до него за да му одговори. Кон крајот на третата година почнува само да ги совладува фонетските потешкотии и неправилности во говорот и се труди за правилен изговор на сите гласови во нашиот говор.
Затоа во овој период од голема важност е постоењето на добар говорен пример во средината. Кај некои деца ова им оди потешко, не можат сами да ги совладат гласовите и може да биде продолжено до 4-5 години, каде се уште го сметаме за природно развивање на говорот и го нарекуваме „физиолошка неможност за правилен изговор на гласовите“.
Оваа појава се зема предвид до периодот кога млечните заби ќе паднат и на нивно место ќе се појават трајните заби или т.н. време кога детето треба да зборува чисто, јасно и прецизно.
Доколку ова не се случи и доколку родителите се сомневаат во говорниот израз на своето дете и сметаат дека не зборува чисто како што е потребно, тогаш не треба да се губи време и треба веднаш да се обратат кај стручното лице, а тоа е логопед. Логопедот ќе ги насочи родителите кои мерки се потребни да се спроведат за нивното дете да научи правилно да зборува.
