Децата често тешко ги изразуваат своите емоции, што може да создаде јаз во комуникацијата со родителите. Но, со создавање на средина полна со почит, разбирање и емоционална сигурност, родителите можат да ја надминат таа пречка. Клучот лежи во отворен разговор, трпение и потврдување на чувствата на детето – а важно е и родителите самите да бидат пример за емоционална отвореност.
Зошто е важно да се именуваат чувствата?
Истражување на Универзитетот во Кембриџ со наслов „Регулација на емоциите и родителство“ покажало дека родителите кои редовно ги именуваат, потврдуваат и објаснуваат чувствата, им помагаат на децата да развијат емоционална свесност, емпатија и вештини за саморегулација.
Едноставни изјави како: „Во ред е да чувствуваш лутина, ајде да разговараме што те натера да се чувствуваш така“, ги учат децата дека нивните емоции се валидни и дека може да се контролираат. Невронаучни студии потврдуваат дека именувањето на емоција – како лутината или повреденоста – ја намалува активноста во амигдалата, емоционалниот центар на мозокот, што му помага на детето да се смири.
Експертите издвојуваат осум начини како родителите можат да им помогнат на децата да зборуваат поотворено за своите чувства:
- Слушајте без осудување
Темелот на отворена комуникација е довербата. Ако сакате детето да ги сподели своите чувства, слушајте го без критика. Бидете целосно присутни – воспоставете контакт со очите, избегнувајте прекинувања како телефонски повици или домашни обврски.
- Внимавајте на невербалната комуникација
Децата се многу чувствителни – дури и најмал гест, како подигната веѓа или воздишка, може да изгледа како осуда. Останете смирени и отворени, особено кога се зборува за чувствителни теми.
- Бидете и вие емоционално отворени
Ако сакате детето да биде емоционално отворено – почнете од себе. Споделете лично искуство: „И јас бев нервозен/а пред мојата презентација кога бев на твоја возраст, но вдишав неколку пати длабоко и успеав.“
Вака покажувате дека домот е безбедно место за зборување за стравови и ранливост.
- Потврдете ги нивните чувства
Признавањето на емоциите е од огромно значење. Реченици како:
„Твоето искуство е важно.“,
„Тоа звучи фрустрирачки, дали си добро?“ или
„Толку сум среќен/на што те гледам возбуден/а“
му даваат длабочина на разговорот. Потврдувањето не значи дека се согласувате со детето – туку дека го разбирате и почитувате неговото чувство.
- Поставувајте отворени прашања
Избегнувајте прашања на кои може да се одговори со „да“ или „не“. Наместо: „Дали си вознемирен/а?“, прашајте: „Што се случи? Што ти поминуваше низ глава?“
Ова помага во развојот на емоционална писменост преку поврзување на чувствата со мисли и настани.
- Бидете трпеливи
Научете да слушате смирено и со трпение. Понекогаш доволно е да кажете: „Тука сум за да слушам, не за да поправам. Што сакаш да знам?“ Не го брзајте разговорот.
- Поврзете ги чувствата со телесните реакции
Помогнете му на детето да разбере како чувствата се одразуваат врз телото. Прашајте:
„Како се чувствуваше твоето тело кога тоа се случи?“ или „Дали чувствуваш некаква непријатност?“ Ова ја зголемува свесноста за сопствените реакции.
- Помогнете во решавањето проблеми
Покажете емпатија и понудете поддршка. Прашањето: „Како можам да ти помогнам?“ му дава на детето чувство на сигурност и го охрабрува да зборува подлабоко. Како родители, вие сте нивна светлина на патот, а средината што ја создавате ги поставува темелите на вашиот однос.
