Децата знаат да бидат напорни, да ве извадат од такт, да „драмат“ без очигледна причина, да се лутат или да пркосат… Но, ништо од тоа не доаѓа „од инает“ или со намера да ве провоцираат. Секогаш постои некоја причина зошто детето на јаслена или градинска возраст се однесува на одреден начин.
- На детето не му е добро – а не е ни свесно за тоа
Дури и кога детето е доволно големо за да каже дека не се чувствува добро, понекогаш не сфаќа што точно му се случува. Може да биде тажно или раздразливо затоа што, на пример, го боли увото или грлото, а тоа не го разбира ниту умеe да го каже. Резултатот? Детето плаче, се лути и „ви го загорчува денот“ – едноставно затоа што така се чувствува.
- Противење од љубопитност
Малите деца се неодоливо љубопитни. Светот за нив е големо игралиште полно со нови искуства. Дури и ако знаат дека не треба да цртаат по ѕидови – можеби едноставно не можат да одолеат. Тие сакаат да пробаат, да видат „што ќе се случи“. Тоа не е непослушност, туку дел од природната желба за истражување.
- Недостаток на сон
Очигледна, но многу важна причина. Заморот кај децата често значи плачење, бес, инаетење – и генерално, детето станува „непрепознатливо“. Попладневното спиење, особено кај помалите, е клучно за нивната стабилност и расположение.
- Го копира нечие однесување
Малите деца учат така што ги имитираат другите – родителите, браќата и сестрите, другарчињата… па дури и ликови од цртани филмови! Ако одеднаш почне да се однесува грубо, да вика или да пркоси – можеби само имитира нешто што го видело. Во такви случаи, важно е да го пронајдете изворот, а не само да го казнувате.
- Се соочува со анксиозност
Ако детето постојано одбива да оди некаде, е агресивно или премногу вознемирено, можеби се бори со внатрешен страв или анксиозност. На пример, може да избегнува градинка затоа што се чувствува несигурно. Децата често не знаат како да ги изразат тие чувства, па тие излегуваат преку „лошо“ однесување.
- Постојат здравствени или развојни предизвици
Некои проблеми со однесувањето може да бидат поврзани со состојби како аутизам, нарушување на слухот, сензорни потешкотии, АДХД, или Аспергеров синдром. Овие состојби бараат внимателно набљудување и поддршка од стручни лица.
- Едноставно – не знае дека прави нешто погрешно
Иако вашето дете може наскоро да тргне во училиште, тоа сè уште учи како функционира светот. Ние знаеме дека не треба да оставаме чешма отворена или да им кажуваме на луѓето груби коментари, но детето не го знае тоа – освен ако не му објасните (и тоа повеќе пати). Потребно е трпение и повторување, затоа што учењето трае долго.
Детето не е „непослушно“ без причина. Зад секое однесување се крие некоја потреба, чувство или потешкотија. Наместо да реагираме со лутина, вреди да се запрашаме: Што ми кажува ова однесување? Што му треба на моето дете токму сега?
