МОМЧЕ ИЛИ ДЕВОЈЧЕ? 56 % од бебињата родени со ИВФ се машки – сега лекарите знаат зошто

Експертите открија дека машките ембриони растат малку побрзо и затоа почесто се избираат за трансфер во матката. Токму тоа може да објасни зошто шансите за раѓање момче преку ИВФ се дури 56 од 100 бебиња

Според научниците, оние кои зачнуваат со ин витро оплодување (ИВФ), имаат поголема веројатност да добијат син

Повеќето родители кои очекуваат принова веруваат дека шансите да добијат момче или девојче се 50/50. Но, оние кои зачнуваат со ин витро оплодување (ИВФ), имаат поголема веројатност да добијат син, според научниците.

Експертите открија дека машките ембриони растат малку побрзо и затоа почесто се избираат за трансфер во матката. Токму тоа може да објасни зошто шансите за раѓање момче преку ИВФ се дури 56 од 100 бебиња, пишува Дејли мејл.

Новото истражување, претставено на настанот New Scientist Live и објавено во весникот i – укажува дека половата пристрасност настанува токму во моментот кога ембрионите се избираат за трансфер

„Кога побрзото го изедначувате со подобро, несвесно ги избирате машките ембриони“, објаснува д-р Хелен О’Нил, специјалист за плодност од Универзитетскиот колеџ во Лондон. „Алатките несвесно фаворизираат машки ембриони“.

Додека машките ембриони имаат еден X и еден Y хромозом, женските ембриони имаат два X-хромозоми. Едниот X-хромозом се исклучува во најраните фази од развојот – клучен механизам за генетско балансирање, но кој одзема енергија и ресурси.

Бидејќи ембрионите се избираат според тоа колку добро растат и се развиваат, машките ембриони почесто се избираат затоа што растат малку побрзо во првите неколку дена по оплодувањето.

Претходните студии веќе покажале дека ИВФ води до малку поголеми шанси за добивање момче, но научниците не знаеле зошто. Можно објаснување било дека процесот на одгледување ембриони во лабораторија им овозможува на машките полесно да преживеат, вели д-р О’Нил.

Стапката на успех на ИВФ зависи од возраста на жената и причината за неплодност (ако е позната). Помладите жени имаат поголеми шанси за успешна бременост

Но, новото истражување – претставено на настанот New Scientist Live и објавено во весникот i – укажува дека половата пристрасност настанува токму во моментот кога ембрионите се избираат за трансфер.

Традиционално, лекарите го оценуваат „квалитетот“ на ембрионите гледајќи ги под микроскоп. Сега, некои клиники за плодност нудат и користење на вештачка интелигенција (AI) како дел од процесот на оценување, со помош на временски снимки што го прикажуваат развојот на ембрионите.

Тимот на д-р О’Нил спровел студија за да утврди колку е веројатно машки или женски ембрион да биде избран – и од страна на лекари и од два различни системи со вештачка интелигенција. Тие тестирале 1.300 ембриони чиј пол бил познат преку генетско тестирање.

Анализата покажала дека кога лекарите ја вршат селекцијата, 69 проценти од машките ембриони биле оценети со „висок квалитет“, во споредба со 57 проценти од женските. Еден од AI системите покажал мала пристрасност кон машките ембриони, додека другиот ги оценил машките и женските речиси подеднакво.

Д-р О’Нил истакнува дека разликата во брзината на развој е толку мала што не може намерно да се искористи за избор на машки или женски ембрион. Изборот на пол при ИВФ е, инаку, забранет во клиниките во Обединетото Кралство, освен во случаи кога родителите имаат генетско заболување што го погодува само едниот пол.

Покрај факторите поврзани со ИВФ, истражувањата покажуваат дека и возраста на мајката може да влијае врз полот на децата. Претходна студија на научници од Универзитетот Харвард покажала дека некои жени имаат многу поголема веројатност да раѓаат деца од само еден пол. Во нивното истражување биле анализирани податоци од повеќе од 58.000 мајки кои имале најмалку едно дете. Резултатите откриле дека возраста на мајката игра клучна улога во определувањето на полот на децата.

Жените кои имале повеќе од 28 години кога го родиле првото дете имале 43 проценти шанса да имаат деца само од еден пол. Но жените кои биле помлади од 23 години кога станале мајки за првпат имале само 34 проценти шанса да имаат деца од ист пол.

„Постарата возраст на мајката може да биде поврзана со поголема веројатност да се имаат деца од еден пол, но други наследни, демографски и/или репродуктивни фактори не се покажале поврзани со полот на потомството“, објаснуваат истражувачите.

Како функционира ИВФ?

Ин витро оплодување, познато како ИВФ, е медицинска постапка при која на жената ѝ се вметнува во матката веќе оплодена јајце-клетка со цел да забремени. Се користи кога паровите не можат природно да зачнат – сперматозоид и јајце-клетка се земаат од нивните тела и се спојуваат во лабораторија, по што ембрионот се внесува во матката. Откако ембрионот ќе се вгради, бременоста продолжува нормално.

Постапката може да се изведе со јајце-клетки и сперма од самиот пар или од донатори. Според насоките на National Institute for Health and Care Excellence (NICE), ИВФ треба да им се понуди на жените под 43 години кои се обидуваат да зачнат природно најмалку две години.

Според податоците на NHS, стапката на успех за жени под 35 години е околу 29 проценти, а шансите опаѓаат со возраста. Се проценува дека досега околу осум милиони бебиња се родени благодарение на ИВФ, почнувајќи од првото – Луиз Браун, родена во 1978 година во Велика Британија.

Шанси за успех

Стапката на успех на ИВФ зависи од возраста на жената и причината за неплодност (ако е позната). Помладите жени имаат поголеми шанси за успешна бременост. ИВФ обично не се препорачува за жени постари од 42 години, бидејќи шансите за успех се многу ниски.

Според NHS, меѓу 2014 и 2016 година, процентот на успешни ИВФ третмани кои резултирале со живо раѓање бил:

  • 29 % за жени под 35 години;
  • 23 % за жени од 35 до 37 години;
  • 15 % за жени од 38 до 39 години;
  • 9 % за жени од 40 до 42 години;
  • 3 % за жени од 43 до 44 години;
  • 2 % за жени постари од 44 години.