Постојат различни мислења за тоа зошто жените имаат мајчински инстинкт. Додека едни мислат дека се работи за природен инстинкт и дека ни е биолошки зададено, други веруваат дека желбата за одгледување дете доаѓа преку искуство. Постои верување дека социјалниот притисок е тој што им кажува на жените дека треба да имаат мајчински инстинкт, правејќи ги да се чувствуваат лошо ако го немаат.
Но, без разлика на мислењата, во текот на бременоста се случуваат хормонални промени во телото кои ја подготвуваат жената и го будат природниот инстинкт за мајчинство. Дали тоа секогаш се случува е сосема друго прашање. Со оглед дека не постои единствена дефиниција за мајчинскиот инстинкт, жените веруваат дека ќе се поврзат со своето бебе веднаш по породувањето. Чувствуваат дека им треба водич за да им објасни сè за мајчинството и дека мајчинскиот инстинкт им е даден на сите, но не и ним. Се додека хормоните не поминат низ телото на жената, таа нема да го има тој мајчински инстинкт.
- Окситоцинот игра важна улога
Иако се поставува прашањето дали мајчинскиот инстикт се јавува пред бременоста, она што не се дискутира е дека хормоните создаваат промени во телото за да воспостават врска помеѓу мајката и бебето по раѓањето.
Според една студија од 2007 година, хормонот окситоцин создава желба кај мајките да се поврзат со своите бебиња. Нивото на окситоцин постојано се зголемува за време на бременоста додека не го достигне својот врв по раѓањето на бебето. Од тој момент, окситоцинот им помага на мајките да градат силни врски со своите бебиња и да ги подготви да сакаат да ги хранат и негуваат.
Рецепторите за окситоцин во мозокот го регулираат однесувањето на мајката, па може да се каже дека овој хормон индуцира “мајчинско однесување“.
- Мозокот на мајката поминува низ промени
Кога жената ќе забремени, нејзиниот мозок поминува низ промени кои ќе го разбудат нејзиниот природен инстинкт за мајчинство. Од моментот кога останала бремена, сивата материја во нејзиниот мозок станала по ‘фокусирана’. Областите на мозокот одговорни за „емпатија, анксиозност и социјална интеракција“ стануваат поактивни. Овие промени, во комбинација со окситоцин, го будат мајчиниот инстинкт.
Деловите на мозокот што му овозможува слободен проток на окситоцинот се нарекува амигдала. За време на бременоста и доењето, окситоцинот брзо се движи низ амигдалата што помага да се зајакне врската и природните инстинкти помеѓу мајките и бебињата. Она што сè уште не е познато е дали мозокот на мајката по породувањето се враќа во состојбата пред бременоста. Ако не, можеби некои жени ќе бидат повеќе наклонети кон “природните“ мајчински инстинкти од другите.
Некои жени имаат желба да станат мајки уште од детството, па се смета дека уште тогаш почнале да го развиваат мајчиниот инстинкт. Постои мислење дека опкруженоста со бебиња, со кои жените се во контакт, може да влијае на нивниот мајчински инстинкт бидејќи тоа што се во близина на бебето може да го промени нивото на хормоните. Освен тоа, животните искуства и сопственото детство можат да влијаат на природниот мајчински инстинкт.
Како резултат на тоа, жените кои се поддржани од околината имаат посилно изразен мајчински инстинкт и обратно, па тоа би можело да биде и причината поради која природниот нагон за мајчинство е поизразен кај некои жени отколку кај други.