Ако сте родител на мало дете, веројатно безброј пати сте се запрашале зошто не може да се смири. Но, според зборовите на експертот за родителство и хипнотерапевтка Џо Вокер, причината не е непослушност, туку биологија.
Вокер го споделува своето искуство со петгодишниот син. „Од моментот кога се роди, не престана да ги мрда нозете“, вели таа. „Скока, се врти, удира во мебелот, се тркала од каучот како да е на Олимпијада. Си помислив: ме игнорира ли? Или е тврдоглав? Но вистината е сосема поинаква – тоа не е лошо однесување, туку биологија.“
Децата не се немирни без причина
Вокер објаснува дека децата, особено момчињата, природно се „програмирани“ за движење. „Мојот син не се обидува да ме изнервира кога нурнува со главата во перници. Едноставно, неговиот мозок бара стимуланс“, вели таа. Таа додава дека нивниот нервен систем учи како да се регулира преку физичко движење.
Скокањето, тркалањето, вртењето и трчањето не се знаци на хаос, туку начини на кои децата го развиваат мозокот. Движењето им помага да се фокусираат, да се чувствуваат смирено и да создаваат посилни неуронски врски.
Движењето е клучно за развојот
Националниот институт за игра наведува дека движењето ги прави децата посилни, подобро координирани, емоционално постабилни и поподготвени за учење. Според препораките на британскиот NHS, малите деца и децата од претшколска возраст треба да се движат најмалку 180 минути дневно – идеално и повеќе.
Тие три часа активности можат да вклучуваат лесни движења како стоење, тркалање или играње, но и поинтензивни активности како трчање, скокање и џвакане. За децата од 5 до 18 години се препорачува барем 60 минути умерена или интензивна физичка активност дневно.
Секако, постои време и место за движење. Обидот детето да вечера додека му е телото „во движење“ може да биде заморно. Но експертите потсетуваат дека повеќето мали деца физички не се способни да седат мирно долго време. Тригодишните можат да седат мирно само 5 до 10 минути, а петгодишните околу 15 минути. Тоа е вештина што се развива со годините.
Како да се насочи детската енергија?
На прашањето на еден родител како да се справи со вишокот енергија дома, Вокер споделува неколку едноставни и безбедни предлози. Наместо да се обидувате да го сопрете детето, обидете се да го насочите кон игра која вклучува движење:
- трки имитирајќи животни
- возење во празна кошница за алишта
- влечење пешкир како јаже
- препреки од перници и столчиња
- фрлање и фаќање чорапи или меки играчки
Таа препорачува да го наречете тоа „време за енергија“, за да им звучи забавно. Потоа може да следи смирувачка активност како читање, лесна ужина или масажа.
Кога немирот може да значи нешто повеќе?
Децата можат да бидат немирни од различни причини – поради возбуда, замор или едноставно желба за игра. Но понекогаш високото ниво на енергија може да биде знак за нешто посериозно, како на пример АДХД.
Детската болница „Great Ormond Street“ им препорачува на родителите да се запрашаат:
- Дали моето дете има пократок фокус во споредба со врсниците?
- Дали постојано е во движење и не може да седи мирно, дури ни за време на оброци?
- Дали добивам слични повратни информации од градинка или училиште?
- Дали детето е исклучително нетрпеливо, не чека ред и постојано ги прекинува другите?
- Дали некогаш изненадно трча на улица без размислување?
Ако одговорите на повеќето од овие прашања се позитивни и ако тоа однесување влијае на секојдневниот живот на детето, се препорачува да се разговара со лекар. Тој може да го упати детето на понатамошни проценки и, ако е потребно, да обезбеди соодветна поддршка.
