ПЕДИЈАТРИТЕ ПРЕДУПРЕДУВААТ: 6 симптоми поради кои детето мора веднаш да го однесете на лекар

Во кои уште ситуации и поради кои симптоми кај детето треба веднаш да се обратите на лекар, открива д-р Ива Палчиќ специјалист педијатар.

КАШЛИЦА И ОТЕЖНАТО ДИШЕЊЕ

Респираторните инфекции се најчестите инфекции во детската возраст. Во повеќе од 80% од случаите, тие се предизвикани од вируси. Најчесто тие се безопасни во форма на обична настинка со благо покачена телесна температура, течење на носот, кивање и кашлање. Во овие случаи, тие се лекуваат со симптоматска терапија дома и не бараат нужно итен лекарски преглед.

Под симптоматска терапија се подразбира:

1. Сирупи, супозитории или таблети за намалување на покачената телесна температура, чие дозирање зависи од тежината на детето, како и од видот на лекот што се користи;
2. Капки и спрејови во форма на изотонични раствори на морска вода кои ја навлажнуваат носната слузница или хипертонични раствори на морска вода кои делуваат како природни деконгестиви и го намалуваат лачењето на слуз;
3. Капки и спрејови со синтетички деконгестиви за посилна затнатност на носот, ограничени, не премногу долги примени.

За ублажување на сува кашлица се користат препарати кои ја смируваат кашлицата, а за продуктивна кашлица оние кои ја разредуваат слузта и го олеснуваат нејзиното исфрлање од дишните патишта за да се спречат компликации на болеста.

Но, во случаи кога кашлицата е придружена со отежнато дишење и/или несвестица, потребно е веднаш да се побара лекарска помош, бидејќи најверојатно се работи за зафаќање на долниот респираторен тракт во форма на бронхитис или бронхиолитис.

Отежнатото дишење се препознава по тоа што е плитко, забрзано, а детето за дишење ги користи помошните дишни мускули, ги повлекува југулумот (вдлабнување на вратот веднаш над градната коска) и меѓуребрените простори, ги шири ноздрите, дише со стомак, стенка, свири при издишување, грофта, има пена на устата и се уморува кога јаде и прави активности. Во овие состојби, поради акумулираната слуз и едемот на дишните патишта, не може нормално да се одвива оксигенацијата на крвта и потребно итно лекување со специфична инхалациона терапија со бронходилататори, инхалациски или парентерални кортикостероиди, заедно со респираторна дренажа и евакуација на слуз. Кај малите доенчиња често е потребно болничко лекување.

КАШЛИЦА СО ФЕБРИЛНОСТ И БОЛКА ВО ГРАДИТЕ

Ако, заедно со респираторна инфекција која е придружена со температура, честа кашлица, детето има болка во градите, која предизвикува плитко и воздржано дишење, или има болки во стомакот, нужен е итен преглед кај  лекар, аускултација на белите дробови и според потребата и рендген на белите дробови, бидејќи тоа се симптоми кои можат да укажуваат на воспаление на белите дробови или некои други компликации на болеста.

ПРОЛИВ И ПОВРАЌАЊЕ

Дијареа и повраќање, со или без температура, најчесто се јавуваат кај деца во случај на вирусни цревни инфекции. Дијагнозата често е поткрепена со позитивна епидемиолошка историја кога неколку деца во градинка и училиште се слично болни или се присутни симптоми кај неколку членови на семејството. Во поблаги случаи, лекувањето се спроведува дома со често давање на течности со орален раствор за рехидратација кој содржи и електролити. Имено, рамнотежата на електролитите е малку нарушена поради губење на електролити преку течните столици и повраќање, што покрај губењето на течности, значително го ослабува организмот. Се препорачува да се јаде лесна и варена храна во мали порции, а кај доенчињата се продолжува со зачестени подои.

Во ситуации кога дијареата и повраќањето се придружени со повисока телесна температура и кога загубата на течност е поголема од внесувањето, се заканува дехидрација. Родителите можат да ја препознаат затоа што детето помалку уринира, е летаргично, не може ниту да игра, само би лежело и спиело. Често се забележуваат суви усни, слузницата на усната шуплина, воспалени темни подочници, а кај бебињата вовлечена фонтанела. Во овие ситуации треба што поскоро да се контактира лекарот, бидејќи во случај на тешка дехидрација треба да се започне со интравенско надоместување на течности за да се спречи дополнително влошување на состојбата на детето и развој на хиповолемичен шок.

ОСИП

Во детската возраст, со оглед на чувствителноста на кожата, чести се разни осипи кои најчесто се безопасни. Осипот што треба веднаш да се пријави на лекар е осип во вид на крварење по кожата, кој може да биде ситен или поголем, а значајно е да не бледее под притисок. Ова е особено итна состојба ако, покрај осип, детето има висока телесна температура, повраќа и е малаксало, бидејќи може да се работи за животно загрозувачка состојба – менингококна сепса.

Осип кој исто така бара итен преглед од лекар е осип од типот на уртикарија, кој се јавува како последица на алергиска реакција на храна, лекови или алергени од околината. Ако уртикарниот осип брзо се шири или ако зафаќа поголем дел од кожата на телото, ако има дополнително отекување на лицето, вратот или други делови од телото, ако тоа е придружено со кашлица со отежнато дишење, абдоминална болка , повраќање и/или слабост, неопходна е итна посета на лекар. Ваквите симптоми може да се влошат и да доведат до опасна по живот состојба на анафилактичен шок кога има пад на крвниот притисок и можно затајување на дишењето и работата на срцето.

ВИСОКА ТЕМПЕРАТУРА

Покачената телесна температура често придружува разни заразни болести кај децата. Се спушта со антипиретици и доколку е можно да се спушти, а детето помеѓу пораст на температурата е во добра општа состојба може да се почека пред да се оди на лекар. Меѓутоа, во ситуации кога температурата на телото е многу висока, над 39,5, кога е придружена со тресење, повраќање, лоша општа состојба, кога интервалите помеѓу секое ново зголемување се помали од 4 часа, кога температурата не може да се намали со класични мерки и кога детето е малаксано и не е добро дури и кога температурата е намалена, потребно е што поскоро да се јавите на лекар бидејќи можно е да се работи за посериозно бактериско заболување. Неопходно е што поскоро да се открие ваквата болест и да се примени соодветно лекување со антибиотици за дополнително да не се искомплицира.

ФЕБРИЛНИ КОНВУЛЗИИ

Причината поради која родителите најмногу се плашат од покачена телесна температура се фебрилните конвулзии.

Фебрилни конвулзии се т.н повремени церебрални напади, односно напади кои се предизвикани од покачена телесна температура, а без постоечка инфекција на централниот нервен систем или друга причина. Нападите најчесто се јавуваат во форма на тонично-маласкани грчеви на целото тело со губење на свеста и престанок на дишењето. Се јавуваат кај 2-5% од децата, најчесто на возраст од 6 месеци до 3 години, ретко на порана возраст, а најдоцна до 6 години. Во пракса, најчести се едноставните фебрилни конвулзии кои траат кратко, обично до 5 минути, се манифестираат еднаш во текот на фебрилитетот во првите 24 часа, најчесто веќе при првото покачување на температурата, кај деца со нормален развој и без невролошки заболувања. Побрзото зголемување на телесната температура носи поголем ризик од фебрилни конвулзии. Понекогаш може да се случи родителите да не се ни свесни за покачената телесна температура кај детето кое претходно било здраво, туку фебрилитетот се открива дури за време на траењето на нападот.

Доколку нападот се случил дома, потребно е да се обезбеди проодност на дишните патишта на детето, ректално да се даде лек за намалување на температурата и веднаш да се јави надлежната служба за итни случаи.