Српскиот проф. д-р Светомир Бојанин е познат детски психијатар и автор на повеќе книги и учебници за раниот развој и училиштето. Неговите книги се полни со драгоцени совети за родителите, а еве што вели тој за феноменот на слушање и послушност кај децата, како и зошто децата имаат изливи на бес на јавни места или пред гости.
Ако детето нè сака, ако е послушно (послушност која доаѓа од љубов, а не од страв), подобро ќе разбере ако му кажеме дека нешто нè повредило (не во смисла да го обвинуваме), отколку ако го удриме
„Феноменот на слушање кај децата е занемарен, децата се се повеќе битија на гледање. Затоа им е закржлавена и фантазијата и послушноста, па затоа светот повеќе не го доживуваат според вистинските вредности. Она што го гледаме е посилно од она што го слушаме.
Детето најпрво го доживува светот визуелно, но потоа треба постепено и се повеќе да му се воведува и она што може да го научи преку слушање, така го разбира светот околу себе и себеси. Затоа треба многу да му се зборува, а потоа тоа нека го репродуцира преку цртање, бидејќи така го развива своето ментално и асоцијативно поле. Оттука потекнува и зборот послушност, прво мораме да слушаме за да чуеме.
Најдобро би било да ги исфрлите ТВ и игрите од дома. Телевизорот денес стана бебиситерка. Ако детето повеќе сака да гледа цртани филмови отколку да оди на прошетка со вас, сте ја изгубиле битката, некаде сте погрешиле.
Со децата треба да се живее природно, треба да ги вклучувате во животот, да имате слух за нив, постојано да им се посветувате, да се занимавате со нив. Тогаш нема пропусти, нема разгаленост.
За децата е поважно каков пример гледаат дома отколку што им кажуваме. Ако детето пишува домашна задача, а мајката готви и му вели на таткото за комшијата: „Види каква куќа изгради! Нема еден ден школо, но знае како се живее!“ – каква порака му испраќа мајката на детето во тој момент?
Луѓето прашуваат што да прават кога ќе им дојдат гости, а децата им скокаат на глава и воопшто не ги слушаат. Или кога ќе ги однесат во продавница, а детето ќе почне да се тркала по подот и да вреска за мама да му купи нешто. Тој проблем тогаш не се решава!
Ако живееме природно со нив, ако на време и во доволна мера сме се занимавале со нив, ако знаат колку ни се важни, нема да има таква разгаленост. Ако сте ги навикнале да им купувате внимание со подароци – а тоа е најголемото зло за детето – тогаш ќе ве замоли во продавница да му купите нешто бидејќи тоа му е замена за љубов и внимание. Детето тогаш не бара колаче, туку бара ваше внимание, а вие го карате или тепате поради колачето. Да сте му посветиле доволно внимание и да сте го подготвеле за тоа одење во продавница, тоа немало да се случи.
Тоа значи навреме да му објасните дека не може секој пат да добива нешто, дека мама нема толку пари, но затоа мама го носи на прошетка и разговара со него, што е многу поважно. Ако детето не добило соодветно внимание, тогаш ќе го бара, граба од други луѓе, на пример, гости.
Преку подароци може многу убаво да им се објасни на децата значењето на еден настан, празник. За мали празници ќе добиваат мали подароци, за големи празници големи подароци. На тој начин индиректно се информира за значењето на одреден празник, но, секако, сето тоа мора и да му се објасни.
За децата е поважно каков пример гледаат дома отколку што им кажуваме. Ако детето пишува домашна задача, а мајката готви и му вели на таткото за комшијата: „Види каква куќа изгради! Нема еден ден школо, но знае како се живее!“ – каква порака му испраќа мајката на детето во тој момент?
- Децата не треба никако да се казнуваат, а најмалку со тепање. Таа болка што сме му ја нанеле ќе создаде омраза кај него, а нема да ја создаде посакуваната реакција или промена во однесувањето
Ако сме живееле природно со него, сме се занимавале со него, ако постојано го има нашето внимание и љубов, нема да биде палаво, нема да има потреба од ќотек и казнување. Подобро е тогаш да зборувате за вашите емоции.
Ако детето нè сака, ако е послушно (послушност која доаѓа од љубов, а не од страв), подобро ќе разбере ако му кажеме дека нешто нè повредило (не во смисла да го обвинуваме), отколку ако го удриме. А ако сме повредиле со ќотек, ако сме му нанеле болка, тоа нема да може да сочувствува со нас“. (Детињарије)
