Родителството е патување исполнето со љубов, но и предизвици. Во стресните моменти понекогаш кажуваме зборови за кои подоцна се каеме. Иако изгледаат безопасно, овие изјави можат да остават траен белег на самодовербата и емоционалното здравје на детето, тврди терапевтот и психолог Џефри Бернштајн. Еве седум фрази кои родителите често ги користат, а кои можат негативно да влијаат на децата.
- Споредување со браќата и сестрите
„Кога родителот ќе каже: „Зошто не можеш да бидеш како твојот брат или сестра?“ децата може да се чувствуваат како да не се доволно добри. Наместо да ги поттикнете на подобрување, ваквата споредба може да предизвика љубомора и да ги наруши односите во семејството. Децата треба да имаат чувство на прифатеност поради тоа што се, а не чувство дека мораат да бидат како некој друг“, објаснува Бернштајн.
- Користење апсолутни тврдења
Речениците како „Секогаш забораваш што ти кажувам“ можат на децата да им создадат чувство дека не можат да се променат, без разлика колку се трудат. “Кога децата ќе стекнат уверување дека се негрижливи или неспособни, тие може да ја изгубат мотивацијата да се подобрат. Наместо тоа, родителите можат да го нагласат трудот и да ги охрабрат децата да научат нови навики”, истакнува терапевтот.
- Изразување разочарување без поддршка
Реченицата „Мислевме дека ќе направиш подобро“ може да предизвика кај децата чувство на неуспех и вознемиреност. Иако е природно да се има очекувања, важно е децата да се насочат на учење од искуство, наместо да се чувствуваат засрамени или обесхрабрени. Бернштајн вели: „Наместо тоа, родителите можат да кажат: „Знам дека се трудеше, ајде да видиме заедно како можеш да се подобриш за следниот пат“.
- Отфрлање на чувствата на детето
Кога родителот ќе каже: „Претеруваш, тоа беше само шега“, детето може да добие впечаток дека неговите чувства се неважни. “Со текот на времето, тие можат да научат да ги потиснуваат емоциите и да имаат потешкотии да го изразат она што го чувствуваат. Наместо да ги отфрлат детските реакции, родителите можат да кажат: “Можам да видам дека тоа те вознемирува, можеш ли да ми кажеш како се чувствуваш?”, советува Бернштајн.
- Негативно етикетирање
„Реченицата „Мрзлив/а си“ може да има долготрајни ефекти врз детската самодоверба. Кога децата се постоветуваат со негативна етикета, тие може да престанат да се обидуваат затоа што веруваат дека не вреди да се трудат. Наместо тоа, родителите можат да го нагласат трудот и да кажат: „Можеби ова сега не ти е лесно, но верувам дека можеш да го решиш“, напоменува терапевтот.
- Повредливи изјави кажани во лутина
Речениците како „Посакувам да не си овде во моментов“ можат да остават длабоки емотивни лузни. Децата често таквите изјави ги сфаќаат буквално и може да развијат чувство на несигурност и отфрлање. Кога родителите чувствуваат дека се на работ, подобро е да земат пауза и да земат длабок здив пред да кажат нешто што може да му наштети на детето.
“Родителството е предизвик и невозможно е секогаш да се одговори совршено. Сепак, да се биде свесен за моќта на зборовите може значително да влијае на емоционалната благосостојба на децата. Наместо да изговараме реченици кои можат да повредат, можеме да се стремиме да обезбедиме поддршка, трпение и разбирање”, заклучува Бернштајн.
