Кога детето ќе почне да зборува, тоа е една од највозбудливите фази за секој родител. Но што ако зборовите не излегуваат течно? Што ако детето повторува слогови, запнува или се „блокира“ додека зборува?
Пелтечењето кај децата најчесто започнува во периодот на интензивен говорен развој – обично меѓу втората и третата година од животот. Во таа возраст, децата имаат огромна желба да комуницираат, но нивните говорни и моторички способности не се секогаш подготвени да ги „испратат“ сите тие мисли со леснотија. Резултатот: неритмичен говор, запирања, повторувања и продолжени звуци.
Што значи „течен говор“?
Течен говор е оној во кој движењата на говорните органи се координирани и ритмични – со правилен темпо, нагласок и мелодија на зборовите.
Кога овој ритам се нарушува, зборуваме за пелтечење – комплексен говорно-јазичен проблем кој може да има и психолошки, социјални и физиолошки компоненти.
Пелтечењето може да изгледа вака:
- Повторување на делови од зборови или реченици
- Застанување или „заглавување“ во средина на збор
- Продолжување на гласови („мммама“)
- Уфрлување непотребни звуци („мм… еее…“)
- Колебање и напор при зборување
Важно е да знаете:
- Пелтечењето не секогаш е трајно – кај многу деца се работи за минлива фаза
- Сепак, логопедот е тој што може да процени дали станува збор за нормален дел од развојот или постои ризик од долготраен проблем
- Пелтечењето почесто се јавува кај машки деца
- Во 3–5% од децата се развива пелтечење кое бара стручна поддршка
- Генетиката и стресот играат улога – ако постои историја во семејството или ако детето доживеало емотивен стрес, тоа може да биде фактор
Клучно за родителите:
- Останете смирени. Притисокот, нетрпеливоста или корекцијата може да го влошат проблемот.
- Не прекинувајте го детето додека зборува. Дајте му време и поддршка.
- Обратете се кај логопед, особено ако пелтечењето трае подолго од 6 месеци, ако се влошува или ако детето покажува срам, фрустрација или избегнување на говор.
Пелтечењето е сложен, но не и нерешлив проблем. Со навремено препознавање, поддршка од родителите и стручна помош, детето може да развие самодоверба и течен говор. Не паничете – информирајте се и дејствувајте со љубов и трпение.
