Тинејџерските години проследени со пубертет често се полни со удирање врати, превртување очи, а понекогаш ни се чини дека нашето дете е без емоции, а такви промени може да се забележат дури и кај децата кои претходно се однесувале љубезно.
Промените во однесувањето за време на пубертетот се сметаат за „нормални“ и веќе видени, но на таа возраст особено е важно да се внимава како детето ги манифестира овие промени, како се чувствува, како тоа влијае на него, дали се повлекува во себе итн. Иако постојат тврдења дека недостатокот на емпатија за време на пубертетот може да се обвини на биологијата, многу психолози и експерти не се согласуваат со ова.
Уго Уче, професионален советник за адолесценти, истакнува: „Префронталниот кортекс на мозокот е последниот што се развива бидејќи му овозможува на просечниот човек да се фокусира на самосовладување, пред да стане целосно свесен за благосостојбата на своите заедници. Ова не значи дека за време на периодот на самосовладување, на тинејџерот му недостасува емпатија за своите блиски. Напротив, повеќето тинејџери со кои сум работел имаат голема емпатија за луѓето во нивните животи, вклучувајќи ги и оние што не им се допаѓаат. Во текот на тинејџерските години, тинејџерите се загрижени да станат продуктивни членови на нивните заедници. Во нивното созревање од детството, тие обично би сфатиле дека за да станат ценети членови на општеството, тие мора да стекнат вештини кои се ценети од нивните заедници“.
Тој додава: „Тинејџерите се способни да бидат емпатични. Кога се забележува недостаток на емпатија, тоа е обично резултат на штетните верувања и вредности кои тинејџерот ги интернализирал со текот на годините поради мноштво варијабли“.
Како да ги воочите знаците на недостаток на емпатија кај дете во пубертет:
- Не покажува сочувство за луѓе или ликови (во филмови, серии, романи…) кои страдаат (не се грижи или жали за туѓата мака, тага или несреќа). На пример, кога некој ќе падне или ќе се повреди, детето не покажува интерес или грижа или се смее, наместо да праша дали личноста е добро или да помогне.
- Обично е нечувствителен на потребите на другите (гледа некого на кој јасно му е потребна помош и не прави ништо).
- Не ги зема предвид чувствата и потребите на другите луѓе: кога некој изгледа вознемирен, детето го игнорира, наместо да праша што не е во ред.
- Не дава комплименти на другите (искрените комплименти ја покажуваат способноста да се забележи што прават другите луѓе и да им се даде потврда, позитивна реакција и повратна информација).
- Не ги слуша другите кога зборуваат, што укажува на недостаток на интерес за туѓите идеи, ситуации или чувства.
Емпатијата е исклучително важна и претставува еден од најважните штитови против агресија и насилство. Сочувството и добрината се суштината на човештвото. Емпатијата е емоционална способност да се ставиме во кожата на другите луѓе за да ги разбереме нивните чувства и ситуации. Бидејќи слабата емпатија или нејзиниот недостаток е ризик од агресија и насилство, неопходно е постојано да се всадува емпатија кај децата, да се учат како да бидат сочувствителни – и во семејството и на училиште. Исто така, доколку забележите недостаток на емпатија кај вашето дете, контактирајте со професионалец во форма на психолог/психотерапевт за помош.
