ПИШУВА:
Д-р Маќули Хаџи-Лега
специјалист по гинекологија и акушерство
♦♦♦♦♦♦♦
Спонтано породување VS царски рез
Во денешно време имаме епидемија на царски резови, станаа модерни и некако имам чувство дека луѓето, сепак, не ја сфаќаат сериозноста на таа операција.
И покрај сите наши настојувања (јас сум еден од оние доктори кои инсистираат на спонтано породување), расте бројот на царски резови, како во приватните клиники, каде што до некаде можеби има и некое објаснување, но расте и во државните клиники. Своевремено тој процент беше некаде околу 10% во државните клиники, зборувам за периодот пред 10-15 години, додека сега и таму е стигнат до 30% на породувања со царски рез.
За разлика од царскиот рез, жената веднаш после спонтаното породувањето е на нога, ги нема ни оние рестрикции со храна ден-два после царскиот рез. Навистина, неколку часа по породувањето таа е станата и си ги презема сите обврски околу себе и бебето
Да не се инсистира на царски рез без индикација
Царскиот рез онаму каде што немаме медицинска индикација апсолутно не е оправдан и ние како колеги навистина се држиме до струката и настојуваме да им објаснуваме на пациентките дека таа одлука не е разумна и дека раѓањето не е баук. Најчесто превладува стравот кај пациентките од болките, контракциите, убедени се дека тоа ќе биде многу страшно, дека многу боли, доаѓаат во состојба на психолошка неподготвеност и навистина е тешко да ги разубедиме. Најчесто и не успеваме. Сосема е мал процентот на оние кои ќе успееме да ги предомислиме. Нивните информации обично се од блиски, од пријателки, од роднини со кои зборувале и кои им раскажале колку тешко поминале на породувањето, па ги советуваат за да ги избегнат тие „маки“ да се породат со царски рез. На крајот, се се сведува на нивното барање и инсистирање што ние како приватна болница, сепак, го почитуваме, иако правиме се за да им објасниме за каква операција станува збор и кои се предностите на спонтаното породување. Во таа смисла, доколку се упорни и инсистираат на царски рез, а медицински тоа не е неопходно, за да си ја заштитиме струката, им даваме да потпишат документ во кој бараат царски рез без индикација.
Ризик од царски рез – компликации
Царскиот рез е една навистина сериозна операција при која се отвора целиот абдоминален ѕид, се стигнува до абдоминалните органи. Постојат многукратни опасности од таа операција: може да дојде до крвавење на матката, кое може да заврши со вадење на матката, може да се повреди некој абдоминален орган, црево или друг крвен сад…
После породување и завршување на операцијата раната може да се искомплицира, загнојување на рани, течење, потоа може да има и естетски проблеми… Од хематолошка гледна точка, зголемен е ризикот од тромбозирања, од тромбоемболии кај тие пациенти, иако ние ги покриваме со тромбопрофилакса, но ризикот секогаш постои и навистина оваа операција е проблем онаму каде што е изнудена. Каде што постои потреба, мора и се оди со царски рез, но каде што нема потреба е навистина изнудено. Тоа се млади, здрави жени, кои немаат некоја патологија, а сепак, инсистираат да се породат со царски рез. Најчесто главната причина за оваа одлука е тој некој страв и психолошка неподготвеност.
Токму затоа и сакам да апелирам, во минатото имаше некои обиди да заживеат тие подготовки пред породување, што со техники, вежби за дишење за време на раѓањето, што со разговори, но некако се напушти таа пракса, а сметам дека може да биде од голема корист.
Предности на спонтаното породување
Со спонтано породување ги избегнуваме сите претходно споменати компликации. Жената веднаш после породувањето е на нога, ги нема ни оние рестрикции со храна ден-два после царскиот рез. Навистина неколку часа по породувањето таа е станата и си ги презема сите обврски околу себе и бебето, и што е најбитно, помалку е загрозен нејзиниот живот, нејзиното здравје од компликациите кои ги носи самата операција.
Царскиот рез е една навистина сериозна операција при која се отвора целиот абдоминален ѕид, се стигнува до абдоминалните органи. Постојат многукратни опасности од таа операција: може да дојде до крвавење на матката, кое може да заврши со вадење на матката, може да се повреди некој абдоминален орган, црево или друг крвен сад… После породување и завршување на операцијата раната може да се искомплицира, загнојување на рани, течење, потоа може да има и естетски проблеми, зголемен е ризикот од тромбоемболии…
Релативна индикација за царски рез
Ако е првото дете родено со царски рез, тогаш имаме релативна индикација и второто да биде со царски рез, затоа што ако не тргне убаво раѓањето, само од себе, спонтано, тогаш рацете ни се врзани, не смееме да форсираме раѓање нити да даваме лекови и најчесто завршува со царски рез.
Бременост после трет царски рез – опасност по здравјето на жената
После третиот царски рез, веќе е навистина ризично жената пак да остане бремена. По протоколи би требало да се направи оклузија на тубите, стерилизација на жената за да не останува бремена бидејќи нејзиниот живот е веќе во опасност со отворање на матката три пати. Носи компликации, може да дојде до руптура на матката и несакани последици, дури и со смртен исход по мајката. Во некои држави стеризилацијата се прави дури и без да ги консултираат пациентите, само ги известуваат дека по протокол тоа мора да се направи. Во нашата држава, што сметам дека сепак, е правилно, ние разговараме со пациентите, им објаснуваме и ако пациентката инсистира да си ги зачува тубите на нејзин ризик, ние не можеме да направиме ништо и таа си потпишува дека одбива стерилизација.
