Повеќето експерти се согласуваат дека тенденцијата за развој на нарушување на вниманието со хиперактивност (АДХД) е присутна уште од раѓање. Сепак, ова нарушување често останува незабележано додека детето не тргне на училиште, а причината за тоа е што скоро сите деца на таа рана возраст имаат однесувања кои се сметаат за симптоми на ова нарушување – не можат да го задржат вниманието, импулсивни се, хиперактивни и сè тоа е дел од вообичаениот развој.
Меѓутоа, додека децата обично постепено ги надминуваат таквите однесувања, децата со АДХД не ги надминуваат. Исто така, кај децата кои имаат нарушување на вниманието со хиперактивност, овие однесувања влијаат на секојдневното функционирање.
Кога се појавуваат симптоми на АДХД
Поаѓањето во училиште е најчесто периодот кога се забележува дека детето има проблеми со вниманието, импулсивноста и хиперактивноста. Причината за тоа е што при престојот во училница децата треба да бидат фокусирани, трпеливи и да имаат самоконтрола, додека децата не мора да ги исполнуваат овие критериуми во парковите, градинките и слично.
Родителите обично стануваат свесни дека нивното дете има проблем со вниманието до седумгодишна возраст, како и дека нивната импулсивност е поголема од вообичаеното, иако овие сомнежи понекогаш се појавуваат подоцна. Ова е особено точно за бистрите деца кои генерално имаат проблем да останат фокусирани, но не се хиперактивни.
Сепак, ретко се случува симптомите на АДХД да останат незабележани до 12-годишна возраст, па ако се појават или се забележат после тоа, веројатно не е ова нарушување туку нешто друго.
Како симптомите на АДХД се разликуваат од вообичаеното детско однесување
На пример, речиси е невозможно детето да се концентрира на задачите во работната тетратка, дури и за многу кратко време, па дури и кога вие му помагате. Или, забележувате дека на крајот од денот со вашето исклучително активно осумгодишно дете сте исто толку исцрпени како кога имало две години.
Детето може да поставува некои „сериозни“ прашања, толку да се запрашате дали е тоа нормално. Или, може да забележите дека не сфаќа и не прифаќа некои нијанси на социјална интеракција што неговите врсници веќе ги прифаќаат, како што е почитувањето на нечиј личен простор или непрекинувањето на другите додека зборуваат.
Тешко им е на родителите да разберат дали однесувањето е само дел од нормалниот развој – всушност, многу деца немаат трпение да ја завршат домашната задача – или се прашуваат дали требало да бидат построги, мислејќи дека можеби тоа е фаза која детето ќе надрасне и слично.
Како детето се однесува во различни средини
Американската академија за педијатрија советува дека, пред да се дијагностицира АДХД, однесувањето на детето треба да се земе предвид барем во една друга средина надвор од домот – на пример, на училиште.
Со споредување на однесувањето на детето во две или повеќе различни средини, експертите можат да утврдат дали се работи за нарушување или можеби некои несоодветни родителски практики, несоодветна училишна средина… Тие исто така можат да утврдат дали однесувањето на детето влијае на неговото функционирање, т.е. му го нарушува секојдневието, пренесува healthchildren.org.
Доколку сте загрижени за однесувањето на вашето дете, социјалните интеракции, напредокот во училиштето или кое било друго однесување или аспект на физичкиот и менталниот развој, секогаш е најдобро да се консултирате со професионалец што е можно поскоро за да одредите дали навистина има проблем или не. Ако не, ќе ви олесни, а ако има, имајте на ум дека секогаш е подобро да дознаете што е можно порано, за да можете навремено да му помогнете на вашето малечко.
