По претерано контролирачките “хеликоптер-родители” и претерано заштитничките “родители што ги отстрануваат сите пречки пред децата”, се појавува нов стил на родителство кој привлекува сè повеќе внимание – родители медузи. Станува збор за пристап во кој детето има речиси целосна слобода на одлучување, а неговото задоволство секогаш е на прво место. Сепак, експертите предупредуваат на можни негативни последици.
Кај родителите медузи, сè е подредено на потребите и желбите на детето. Правила речиси и да не постојат, а доколку постојат, често се игнорираат. Родителите избегнуваат конфликти и лесно попуштаат, само за детето да биде среќно. Таквиот пристап често потекнува од желбата да му се даде на детето сè што самите родителите немале во детството, поради што поставувањето граници станува исклучително тешко.
Тигри, медузи и делфини
Уште во 1960-тите, психологот Дијана Баумринд ги дефинирала трите основни стилови на родителство: авторитарен, демократски и попустлив. Подоцна, психијатарката Шими Канг ги преименувала според животни: тигри, медузи и делфини.
- Родителите тигри се авторитарни и строги – поставуваат многу високи очекувања и одлучуваат наместо детето, без да му дозволат да го избере сопствениот пат.
- Родителите медузи се попустливи – даваат целосна слобода и не поставуваат правила или одговорности.
- Родителите делфини се стремат кон рамнотежа помеѓу авторитет и поддршка. Го почитуваат детското право на независност, но поставуваат јасни граници, соодветни на возраста.
Последици од попустливото родителство
И строгите тигри и премногу попустливите медузи можат да одгледаат деца кои се соочуваат со потешкотии во животот.
- Децата на тигри често не знаат што сакаат, бидејќи се навикнати родителите да одлучуваат за нив.
- Децата на медузи растат без дисциплина и тешко ги прифаќаат границите што ги поставуваат другите.
„Децата на попустливи родители не развиваат чувство на одговорност, ниту учат да ги почитуваат правилата. Кога ќе се соочат со реалниот живот и сфатат дека не можат секогаш да го добијат она што го сакаат, се јавуваат анксиозност, фрустрација и проблеми со самоконтрола“, објаснува стручњачката за родителство Сара Оквел-Смит.
Како да бидеш родител делфин
Детскиот невропсихолог Рејчел Хофман советува родителите да му дозволат на детето самостојно да донесува одлуки, но во рамки на јасно поставени граници.
На пример: родителот одлучува што ќе се јаде, а детето избира меѓу три вида овошје, или од две различни маички. Така, детето стекнува чувство на самостојност, додека родителот ја задржува неопходната контрола.
Таквата рамнотежа меѓу дисциплина и слобода е темел на стил на родителство што го поддржува здравиот развој на детето и го подготвува за реалниот живот.
