Сара е четврто одделение и нетрпеливо ги брои деновите до промена на училиштето и тоа од две причини: „Затоа што тогаш конечно ќе си заминам од ова одделение, но и затоа што се плашам од новото училиште“. Додека Сара го кажува ова, мајката тајно ги брише солзите и брзо се насмевнува: „Ќе ти биде одлично во новото училиште, брзо ќе најдеш пријатели!“ Сара ги крева рамениците. Не е баш сигурна во тоа. Веќе не се сеќава кога точно започнала целата приказна. Можеби во второ одделение, можеби малку подоцна. Одеднаш, некои момчиња се ‘фрлиле’ врз неа. Од тој момент таа станува многу несигурна и станува сè поповлечена. „Мојата најдобра пријателка тогаш рече дека станав чудна и си најде нови пријатели“, вели тажно таа. Иако се чувствува осамено, приказната на Сара не е осамена. Има многу деца како неа. Да се биде „непогоден“ и аутсајдер е егзистенцијален проблем веќе во детството. Во различни студии, социјалните истражувачи дошле до заклучок дека фактот дека имате добри пријатели е многу важен уште во основно училиште.
Срамежливите деца имаат потешкотии
Постојат различни причини зошто некои деца се издвојуваат од групата. Некои, како Сара, се многу несигурни и лесно се исфрлаат од рамнотежа, што воедно ги прави и лесни жртви. Кога еднаш ќе паднат во тој круг на несигурност и изолација, многу е тешко да се излезе од него. Но, понекогаш не е лесно дури и за веселите во класот. Во зависност од динамиката на групата, тие понекогаш се и изолирани. Општо земено, колку се постарите деца, толку е поголем притисокот да се усогласат и толку повеќе има причини зошто некој може да биде исфрлен од групата на ‘подобнии’. Додека некои малкумина во нивната автентичност се рангираат добро во групата, други можат одеднаш да бидат отфрлени. Што да направите ако вашето дете има проблем со прифаќањето од другите деца во групата?
Не одете да разговарате со други деца!
Ако изолираното дете не сака наставниците или родителите да прашуваат што се случува во одделението, тоа треба да се почитува. Психолозите предупредуваат дека ваквите „класни дискусии“ уште повеќе го стигматизираат изолираното дете. Исто така, поканувањето на сите „пријатели“ од класот на роденденска забава не е добро решение. Експертите предлагаат родителите да поттикнуваат индивидуални пријателства со покани за дружење или заеднички активности и да ја поттикнат самодовербата на детето со хоби или во други групи каде ситуацијата е попозитивна. Освен некои околности, често положбата на детето во класот е одраз на неговата самодоверба. За среќа, можете да работите на тоа надвор од училиште. Избегнувајте да зборувате лошо за „пријателите“ од класот.
Што друго можете да направите:
Од мали нозе знаеме дека не можеме да го ставиме детето под стаклено ѕвоно и да го заштитиме од сите тешки ситуации. Но, затоа можеме да бидеме со детето на начин што е соодветен за неговата возраст.
3 до 6 години – Останете смирени
Често слушаме „Мали деца, мали грижи – големи деца, големи грижи“. Во овој случај, тоа функционира во наша корист. Ако децата се исклучени на возраст од градинка, тие се уште се доволно мали за да можете малку да ја набљудувате ситуацијата и да дадете поддршка во односите со пријателите. Воспитувачите, исто така, ќе му помогнат на таквото дете да го најде својот пат во групата.
ДА: Љубезно поддржете
НЕ: Избегнувајте фрази како „не е ни чудо што никој не сака да си игра со тебе“.
6 – 9 години – Разговарајте
Вообичаено првите сериозни проблеми се јавуваат во второ и трето одделение кога учениците добро се запознаваат. Сега е потешко да се види каде е проблемот, бидејќи децата се дружат надвор од училиште, без присуство на нивните родители. Важно е добро да го слушате детето и да не поставувате прашања. Подобро започнете да зборувате за вашиот ден и особено за моментите што тргнале наопаку. На овој начин ќе му помогнете на детето да се отвори и да разговара за проблемите. Кога ќе го споделат проблемот, чувството на оптоварување ќе биде помало. И понекогаш заедно ќе смислите добра идеја, како да се заштитите од зли намери или како да се однесувате учтиво и пријателски во група.
ДА: Слушајте внимателно и концентрирано
НЕ: Да дистрибуирајте вина и да барате „негативец“. Тоа никому не му помага.
Од 10 години – Заедно во кино
Сега работите навистина се комплицираат. Замислете група тинејџери заедно да минуваат низ бурен период на развој. Тоа е исцрпувачки за сите. Покрај тоа, интересот за спротивниот пол сега почнува да расте, што отвора ново бојно поле и предизвикува натпреварувачка атмосфера. Всушност, сега атмосферата е таква што не е важно дали сте преубави, премали, преголеми, прегласни, премногу тивки, нервозни, богати, различни или сиромашни… – секое отстапување од нормата може да стане проблем. Добра терапија за чувство на изолираност на оваа возраст е гледањето филмови. Има многу навистина прекрасни филмови за чувството на неприпадност и решенијата кои повторно ги обединуваат главните ликови со групата на крајот од филмот. Одете заедно во кино или позајмете соодветен филм.
ДА: Слушајте добро и зајакнете ја самодовербата на детето со тоа што ќе му верувате и ќе се обидете да ја разберете сериозноста на неговата перцепција за ситуацијата
НЕ: Не присилувајте на разговорот, не нудете 1000 решенија и постојано да го проблематизирате пубертетот како причина. Работите се доволно комплицирани и тешки што нема потреба да се долева масло на огнот.
