Дете од предучилишна возраст, просечно може да добие 6–12 настинки годишно. Понекогаш, особено во зима, може да изгледа дека вашето дете е болно со недели: едвај ќе оздрави од една настинка, а веќе добива друга.
Малите деца добиваат многу настинки затоа што сè уште немале шанса да изградат имунитет на многуте вируси што предизвикуваат настинки. Како што расте вашето дете, постепено ќе развие имунитет и ќе има помалку настинки.
Настинките се нарекуваат уште и инфекции на горните дишни патишта.
Причини за настинки
Повеќето настинки се предизвикани од вируси. Всушност, постојат над 200 видови вируси што можат да предизвикаат настинки. Вирусите кои предизвикуваат настинки се пренесуваат со кивање, кашлање и преку контакт со раце.
Студеното време само по себе не предизвикува настинки, но настинките се почести во зимските месеци. Причините се следниве:
- луѓето имаат поблизок контакт бидејќи остануваат во затворени простории,
- вирусите подолго остануваат во воздухот и на површини во студена, сува средина,
- способноста на телото да се бори со вирусите на настинка е намалена на пониски температури.
Симптоми на настинка
Симптомите варираат од дете до дете и од настинка до настинка. Може да вклучуваат:
- течење или затнат нос,
- кивање,
- болки во грлото и ушите,
- кашлица,
- главоболка,
- црвени очи,
- отечени лимфни жлезди,
- повремено треска.
Често вашето дете ќе изгуби апетит, а може и да му се лоши или да повраќа. Може да биде и раздразливо. Симптомите на настинка обично траат од неколку дена до една недела или повеќе. Вашето дете најчесто целосно оздравува без никакви проблеми.
Многу ретко може да се јават компликации како инфекција на увото, ларингитис, круп или инфекции на долните дишни патишта како бронхиолитис или пневмонија.
Понекогаш е тешко да се разликуваат симптомите на настинка и грип. Кога луѓето велат дека имаат грип, најчесто станува збор за настинка. Луѓето со грип обично имаат болки во мускулите и треска со треперење
Кога да побарате медицинска помош за дете со симптоми на настинка
Речиси сите настинки поминуваат сами. Но, треба да го однесете вашето дете на лекар ако има еден или повеќе од следните симптоми:
- одбива да пие течности,
- често повраќа,
- е необично уморно или поспано,
- има треска што не се подобрува по 48 часа,
- има кашлица што трае повеќе од 2 недели,
- има бучно дишење, отежнато дишење или свиркање.
Често вашето дете ќе изгуби апетит, а може и да му се лоши или да повраќа. Може да биде и раздразливо. Симптомите на настинка обично траат од неколку дена до една недела или повеќе. Вашето дете најчесто целосно оздравува без никакви проблеми. Многу ретко може да се јават компликации како инфекција на увото, ларингитис, круп или инфекции на долните дишни патишта како бронхиолитис или пневмонија
Треба да повикате итна помош или да одите во болничка амбуланта ако вашето дете:
- е помладо од три месеци и има треска,
- се жали на интензивна главоболка,
- е бледо и поспано,
- има сè потешко дишење или дише побрзо/потешко од вообичаено,
- има осип што не исчезнува кога ќе притиснете стаклена чаша врз него.
Исто така, посетете лекар ако вашето дете не покажува подобрување по 48 часа или ако сте загрижени.
Тестови за настинки
На повеќето деца со настинка не им требаат никакви тестови. Понекогаш, вашиот лекар може да направи тестови за да исклучи други состојби. Многу ретко, лекарот може да побара крвна слика, брис од грло или нос или примерок од урина. Ретко може да побара рентген на граден кош.
Лечење на настинка
Нема лек кој ја лечи настинката. Исто така нема специфичен третман што може да ја скрати. Најдобро е да се третираат симптомите. Многу е важно да се осигурате дека вашето дете пие доволно течности за да не дехидрира.
Деца од сите возрасти: совети за олеснување
- Ако вашето дете има треска и болка или непријатност, дајте му парацетамол во препорачаната доза и интервал. Ибупрофен може да се дава на деца постари од 3 месеци.
- Оставете го детето да јаде според тоа како се чувствува. Може да не биде гладно додека има треска. Апетитот ќе се врати кога ќе почне да се чувствува подобро.
- Обидете се со солени капки за нос (физиолошки раствор), кои можат да помогнат кај затнат нос.
- Една лажичка мед навечер може да помогне да се намали кашлањето. Но не давајте им мед на деца под 12 месеци, поради зголемен ризик од инфантилен ботулизам.
- Поттикнете го детето да се одмора, но нема потреба да лежи во кревет или цело време да биде дома. Нека го одреди сопственото ниво на активност.
- Нека јаде млечни производи ако сака. Млечните производи не влијаат врз создавањето слуз.
Работи што треба да се избегнуваат, освен ако не препорача лекар
- Сирупи за кашлица – детето кашла бидејќи дишните патишта се иритирани или има многу слуз, а сирупите не помагаат ниту кај едно од нив.
- Деконгестанти – некои од нив можат да предизвикаат несакани ефекти како забрзана работа на срцето, немир и несоница. Можат и да го продолжат времето на оздравување.
- Антибиотици – настинките се вирусни, па антибиотиците не помагаат и може да предизвикаат болки во стомакот и дијареја.
- Алтернативни лекови и третмани – најчесто не помагаат кај деца, а некои може да бидат и штетни. На пример, вдишување еукалиптус може да ги иритира или дури да ги изгори дишните патишта кај некои деца.
Ако не сте сигурни какви лекови или третмани се најдобри за вашето дете, прашајте фармацевт или лекар.
! Не давајте аспирин на деца под 12 години, освен ако не е препишан од лекар. Аспиринот може да ги направи децата подложни на Рејев синдром
Спречување настинки
Постојат едноставни работи кои вие и вашето дете можете да ги направите за да го намалите ризикот од настинка или ширење настинка:
- Мијте ги рацете со топла вода и сапун по кивање, кашлање и бришење нос, и пред јадење.
- Кашлајте во лакотот, за да избегнете ширење микроби со рацете.
- Не делете шишиња, чаши или прибор за јадење со луѓе кои имаат настинка.
Додатоци како витамин Ц и ехинацеа не спречуваат децата да добијат настинка. И нема докази дека витамин Ц или ехинацеа влијаат на времетраењето или тежината на настинката ако се започнат по појавата на симптоми. Но, редовната употреба на витамин Ц може да ја намали должината и тежината на настинките кај децата.
Има докази дека пробиотиците можат да го намалат бројот на настинки и нивното траење. Но пробиотиците не се регулирани строго како лекови на рецепт, па не сите производи делуваат како што треба. Најдобро е да поразговарате со фармацевт или лекар. (Raising Children Network)
