Прим. д-р Љиљана Којиќ: Ако детето има температура, се жали на главоболка, повраќа и му пречи светлина и силни звуци – ВЕДНАШ НА ЛЕКАР!

Повеќето од инфекциите во раната детска возраст се вирусни и самолимитирачки, што значи дека добар дел од нив ќе поминат сами од себе, без антибиотик, само со доволен внес на течности и со лекови против покачена температура и одмор. Но, кои се исклучоците од „правилото на три дена температура“ и кога детето, иако не поминале 72 часа од појавата на температурата мора да се однесе на лекар веднаш?

Изразена поспаност може да биде знак на ширење на инфекција на централниот нервен систем, која бара болничко лекување: Прим. д-р Љиљана Којиќ, педијатар

ПИШУВА:
Прим. д-р Љиљана Којиќ
педијатар

♦♦♦♦♦♦♦

 

КОГА ДЕТЕТО СО ТЕМПЕРАТУРА ТРЕБА ДА СЕ ОДНЕСЕ КАЈ ЛЕКАР
ПРАВИЛОТО НА „ТРИ ДЕНА ТЕМПЕРАТУРА“  И 7 ИСКЛУЧОЦИ ОД ОВА ПРАВИЛО

Температурата силно ги вознемирува родителите, затоа што таа придонесува детето да стане нервозно или тажно, да не јаде или да не спие, па дури и да не пие доволно течности, и е секако причина број 1 за посета на педијатар.

При моите одења во европските земји и во САД, како и при моите контакти со група едукатори од САД во изминативе години, имав прилика и да видам и да слушнам дека кај нив децата генерално не се носат на лекар пред температурата да траела најмалку 3 дена. Огромен број на едукативни  материјали се во чекалните на ординациите и на болниците, кои им се даваат на луѓето кои дошле на преглед со дете поради покачена температура. Ако температурата траела помалку од 72 часа, и детето е во добра општа состојба, бива вратено дома, а на родителот му се дава брошура и совет како да постапува со детето кое има температура. Тој добива препорака да се јави на преглед по три дена ако температурата се уште трае.

Температурата силно ги вознемирува родителите и е причина број 1 за посета на педијатар

Искрено, мене како студент, а подоцна и млад лекар, ме шокираше оваа практика, имајќи предвид дека во нашата култура е вообичаено носење на лекар при првиот симптом на температура или рашмркан нос. И тоа е така со децении наназад.

Кај новородените и младите доенчиња до 3 месеци температурата секогаш мора да се сфати сериозно. Дури и да не се работи за сериозна инфекција, со оглед на исклучително незрелиот имун систем на новороденото и младото доенче, и можноста да се работи за потешка системска инфекција (сепса или менингитис), тоа мора да биде под лекарски надзор

Колегите од САД, Британија, Шведска и Холандија притоа ми дадоа рационално објаснување за оваа практика:

  1. Повеќето од инфекциите во раната детска возраст се вирусни и самолимитирачки, што значи дека добар дел од нив ќе поминат сами од себе, без антибиотик, само со доволен внес на течности и со лекови против покачена температура и одмор.
  2. Прераното одење на лекар, кога кај детето се уште не се развила клиничката слика (на пример, кога има само температура, без други симптоми) има свои лоши страни:

-Лекарот нема да може да види јасно што се случува при неразвиена клиничка слика

– Лабораториските тестови за разликување на бактериска од вирусна инфекција можат да бидат лажно негативни и да покажат нормални вредности.

Затоа, тие своите пациенти ги враќаат дома со упатства за хидратација на детето и за давање лекови против температура, со препорака да се јават на лекар повторно по 72 часа, ако температурата се уште не поминала.

Иако мислев дека овој пристап е доста храбар, сепак, како вакво постапување е протокол, кој е базиран на огромен број научни студии во овие земји кои се своевидни здравствени велесили, не можев, а да не ги прифатам нивните аргументи.

Дете кое има температура и тешко дише – кога велиме „тешко дишење“ не мислиме на запушен нос и шмркање, туку на дишење проследено со свирење во градите или дишење кое е забрзано и плитко. Плиткото и забрзано дишење се знак кој буди сомнеж на воспаление на  белите дробови

И главно се согласувам со ова правило. Но, кои се исклучоците од „правилото на три дена температура“ и кога детето, иако не поминале 72 часа од појавата на температурата мора да се однесе на лекар веднаш?

1. Сите деца под 3 месеци, особено новородените. За разлика од поголемите бебиња и децата, кај новородените и младите доенчиња до 3 месеци, температурата секогаш мора да се сфати сериозно. Дури и да не се работи за сериозна инфекција, со оглед на исклучително незрелиот имун систем на новороденото и младото доенче, и можноста да се работи за потешка системска инфекција (сепса или менингитис), тоа мора да биде под лекарски надзор. Затоа, при покачена температура кај дете кое е новородено, или е доенче под 3 месеци возраст, веднаш однесете го на лекар.

2. Дете кое има покачена температура и повраќа без престан. Важно оружје во совладувањето на инфекциите, проследени со покачена температура е доволниот внес на течности. Кај дете кое повраќа, внесот на течности е оневозможен и затоа мора да се однесе на преглед поради опасноста од дехидратација. Дотолку повеќе ако има и температура.

При покачена температура кај дете кое е новородено, или е доенче под 3 месеци возраст, веднаш однесете го на лекар

3. Кај дете кое има температура и чести столици, а не пие течности. Во оваа ситуација се крие иста опасност како и кај дете кое повраќа, а тоа е пак опасноста од дехидратација, затоа и дете со ваков проблем мора да се однесе на лекар.

4. Кај дете кое има температура и тешко дише. Кога велиме „тешко дишење“ не мислиме на запушен нос и шмркање, туку на дишење проследено со свирење во градите или дишење кое е забрзано и плитко. Плиткото и забрзано дишење се знак кој буди сомнеж на воспаление на белите дробови.

5. Кога детето има температура и тешко се буди, делува сонливо и отсутно. Изразена поспаност може да биде знак на ширење на инфекција на централниот нервен систем, која бара болничко лекување.

6. Кога детето има температура, се жали на главоболка, повраќа и му пречи светлина и силни звуци. Ова исто така можат да бидат знаци на ширење на инфекцијата на централниот нервен систем.

7. Има температура, повраќа и има силни болки во стомакот. Овие знаци будат сомнеж на можна хируршка болест (воспалено или прснато слепо црево, или некој друг орган во стомачната празнина), при што е неопходно детето да се прегледа или да се однесе во болница.

◊◊◊◊◊◊◊

ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, ПРИМ. Д-Р ЉИЉАНА КОЈИЌ:

ПОВРЗАНИ НАПИСИПОВЕЌЕ ОД АВТОРОТ