ПИШУВА:
Прим. д-р Љиљана Којиќ
педијатар
♦♦♦♦♦♦♦
КОГА ДЕТЕТО СО ТЕМПЕРАТУРА ТРЕБА ДА СЕ ОДНЕСЕ КАЈ ЛЕКАР
ПРАВИЛОТО НА „ТРИ ДЕНА ТЕМПЕРАТУРА“ И 7 ИСКЛУЧОЦИ ОД ОВА ПРАВИЛО
Температурата силно ги вознемирува родителите, затоа што таа придонесува детето да стане нервозно или тажно, да не јаде или да не спие, па дури и да не пие доволно течности, и е секако причина број 1 за посета на педијатар.
При моите одења во европските земји и во САД, како и при моите контакти со група едукатори од САД во изминативе години, имав прилика и да видам и да слушнам дека кај нив децата генерално не се носат на лекар пред температурата да траела најмалку 3 дена. Огромен број на едукативни материјали се во чекалните на ординациите и на болниците, кои им се даваат на луѓето кои дошле на преглед со дете поради покачена температура. Ако температурата траела помалку од 72 часа, и детето е во добра општа состојба, бива вратено дома, а на родителот му се дава брошура и совет како да постапува со детето кое има температура. Тој добива препорака да се јави на преглед по три дена ако температурата се уште трае.
Искрено, мене како студент, а подоцна и млад лекар, ме шокираше оваа практика, имајќи предвид дека во нашата култура е вообичаено носење на лекар при првиот симптом на температура или рашмркан нос. И тоа е така со децении наназад.
Кај новородените и младите доенчиња до 3 месеци температурата секогаш мора да се сфати сериозно. Дури и да не се работи за сериозна инфекција, со оглед на исклучително незрелиот имун систем на новороденото и младото доенче, и можноста да се работи за потешка системска инфекција (сепса или менингитис), тоа мора да биде под лекарски надзор
Колегите од САД, Британија, Шведска и Холандија притоа ми дадоа рационално објаснување за оваа практика:
- Повеќето од инфекциите во раната детска возраст се вирусни и самолимитирачки, што значи дека добар дел од нив ќе поминат сами од себе, без антибиотик, само со доволен внес на течности и со лекови против покачена температура и одмор.
- Прераното одење на лекар, кога кај детето се уште не се развила клиничката слика (на пример, кога има само температура, без други симптоми) има свои лоши страни:
-Лекарот нема да може да види јасно што се случува при неразвиена клиничка слика
– Лабораториските тестови за разликување на бактериска од вирусна инфекција можат да бидат лажно негативни и да покажат нормални вредности.
Затоа, тие своите пациенти ги враќаат дома со упатства за хидратација на детето и за давање лекови против температура, со препорака да се јават на лекар повторно по 72 часа, ако температурата се уште не поминала.
Иако мислев дека овој пристап е доста храбар, сепак, како вакво постапување е протокол, кој е базиран на огромен број научни студии во овие земји кои се своевидни здравствени велесили, не можев, а да не ги прифатам нивните аргументи.
Дете кое има температура и тешко дише – кога велиме „тешко дишење“ не мислиме на запушен нос и шмркање, туку на дишење проследено со свирење во градите или дишење кое е забрзано и плитко. Плиткото и забрзано дишење се знак кој буди сомнеж на воспаление на белите дробови
И главно се согласувам со ова правило. Но, кои се исклучоците од „правилото на три дена температура“ и кога детето, иако не поминале 72 часа од појавата на температурата мора да се однесе на лекар веднаш?
1. Сите деца под 3 месеци, особено новородените. За разлика од поголемите бебиња и децата, кај новородените и младите доенчиња до 3 месеци, температурата секогаш мора да се сфати сериозно. Дури и да не се работи за сериозна инфекција, со оглед на исклучително незрелиот имун систем на новороденото и младото доенче, и можноста да се работи за потешка системска инфекција (сепса или менингитис), тоа мора да биде под лекарски надзор. Затоа, при покачена температура кај дете кое е новородено, или е доенче под 3 месеци возраст, веднаш однесете го на лекар.
2. Дете кое има покачена температура и повраќа без престан. Важно оружје во совладувањето на инфекциите, проследени со покачена температура е доволниот внес на течности. Кај дете кое повраќа, внесот на течности е оневозможен и затоа мора да се однесе на преглед поради опасноста од дехидратација. Дотолку повеќе ако има и температура.
3. Кај дете кое има температура и чести столици, а не пие течности. Во оваа ситуација се крие иста опасност како и кај дете кое повраќа, а тоа е пак опасноста од дехидратација, затоа и дете со ваков проблем мора да се однесе на лекар.
4. Кај дете кое има температура и тешко дише. Кога велиме „тешко дишење“ не мислиме на запушен нос и шмркање, туку на дишење проследено со свирење во градите или дишење кое е забрзано и плитко. Плиткото и забрзано дишење се знак кој буди сомнеж на воспаление на белите дробови.
5. Кога детето има температура и тешко се буди, делува сонливо и отсутно. Изразена поспаност може да биде знак на ширење на инфекција на централниот нервен систем, која бара болничко лекување.
6. Кога детето има температура, се жали на главоболка, повраќа и му пречи светлина и силни звуци. Ова исто така можат да бидат знаци на ширење на инфекцијата на централниот нервен систем.
7. Има температура, повраќа и има силни болки во стомакот. Овие знаци будат сомнеж на можна хируршка болест (воспалено или прснато слепо црево, или некој друг орган во стомачната празнина), при што е неопходно детето да се прегледа или да се однесе во болница.
◊◊◊◊◊◊◊
ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, ПРИМ. Д-Р ЉИЉАНА КОЈИЌ:
- УВБ зраците се главен виновник за настанок на рак на кожата
- ПРЕМАЛО Е И НЕМОЌНО – Ако бебето упорно плаче не се обидувајте да го дисциплинирате, туку понудете му утеха
- Интервју со прим. д-р Љиљана Којиќ: Предвремено родените деца растат малку побрзо од врсниците и ги стигнуваат
- Бебешката кожа е нежна, но не е чиста, затоа бебето треба да се бања секојдневно
- Нема среќно бебе ако мајката е несреќна и преморена
- Глад, престегната пелена, грчеви, никнување на запчиња, „скок во растењето“- причини за силен плач кај малите бебиња
- МОРБИЛИТЕ НЕ СТИВНУВААТ. Жени кои планираат бременост не би смееле да останат бремени 4 недели по примање на ММР вакцина
- Како да одбегнете амонијакален дерматит кај бебето
- РОДИТЕЛИТЕ ПРАШУВААТ, ПЕДИЈАТРИТЕ ОДГОВАРААТ… Тазе прележана варичела не е пречка за вакцинирање со ММР
- Oдбраната од инфекции скоро и да не постои кај предвремено родените деца
- Секогаш ставајте го бебето да спие на грб
- Што треба да знаете ако сте родители на предвремено родено бебе? (1)
- Не го споредувајте вашето прематурче со бебињата-врсници на вашите пријателки кои се термински зрели новороденчиња (2)
