Енуреза или ноќно мокрење кај децата – што да се преземе и дали треба да се лекува? Многу родители сметаат дека ќе помине само од себе. Кога е време да се вклучи алармот?
ПИШУВА: Проф. д-р Велибор Тасиќ
педијатар – нефролог
Точно е дека одреден процент на деца спонтано ќе го надминат тој проблем на ноќно мокрење, и тоа е нормална физиологија, да кажеме веќе во 5, 6, 7 година. Но ако заостане после 6, 7 година ноќното мокрење може да биде голем проблем, психолошки проблем, не е проблемот во перењето, пелените, менувањето на постелнината, туку во психата на децата. Тие деца ја губат самодовербата и се изолираат, не одат на екскурзија, не одат кај нивните врсници, не спијат на друго место, имаат едно чувство на срам, повлеченост што може многу да влијае на психата на тој млад човек и нивниот понатамошен психосоцијален развој. Затоа треба да се побара лекарски совет, лекарска помош кај тие деца што имаат ноќно мокрење.
Ноќното мокрење може да биде израз и на некоја друга болест
Првата работа којашто треба да се види е дали е тоа она просто ноќно мокрење или ноќното мокрење е израз на некоја друга болест. Тоа прво треба да се исклучи. Некогаш ноќното мокрење може да биде и израз на почеток на шеќерната болест, каде прв симптом е ноќното мокрење. Дете коешто било суво одеднаш станува мокро. Или некои бубрежни заболувања, каде што бубрегот не може да ја врши својата концентрациона способност, не може да ја концентрира урината, па имаме неконцентрирана урина, тоа дете мокри 2-3 литра урина и нормално ќе се оптовари мочниот меур и ќе пушти преку ноќ. Значи треба да исклучиме заболување како шеќерна болест, бубрежни заболувања, а тоа се прави со најпрости тестови, доволно е да испитаме една обична урина, па ако таму нема шеќер и знаци за инфекција, можеме да бидеме многу порелаксирани понатаму околу тоа ноќно мокрење и да го лекуваме.
Ако заостане после 6,7 година ноќното мокрење може да биде голем проблем, психолошки проблем. Тие деца ја губат самодовербата и се изолираат, не одат на екскурзија, не одат кај нивните врсници, не спијат на друго место, имаат едно чувство на срам, повлеченост што може многу да влијае на психата на тој млад човек и нивниот понатамошен психосоцијален развој. Затоа треба да се побара лекарски совет
Генетска основа – една од причините
Ноќното мокрење е развоен феномен и има голема генетска основа. Генетиката е многу јасна. Јас секогаш прашувам: Кај кого било катастрофа – кај мама или кај тато? Тоа значи дека ако еден од родителите имал ноќно мокрење, детето има 50 отсто шанси да има ноќно мокрење. Ако тој проблем го имале и двајцата родители, шансите за детето да мокри ноќе се 70 отсто! Многу е битно дали постои генетски фактор, мајка, татко, вујко, чичко, некој од најблиското семејство итн.
Понатаму, може да се работи за многу тврд сон, тие деца не се будат во текот на ноќта, нив нема да ги пробуди полниот мочен меур. Може да се работи и за мал капацитет на мочен меур. Со растењето треба да се развива и капацитетот на мочниот меур, деца на 7 години би можеле и 200 мл урина да складираат во мочниот меур и да не мора да стануваат преку ноќта. Значи, кај некои деца се работи за мал капацитет на мочниот меур, па тој брзо ќе прелее и доаѓа до ноќно мокрење. Кај трет тип на ноќно мокрење, таму еден хормон на хипофиза не се лачи доволно во текот на ноќта. Тој хормон го има во тек на денот, но во тек на ноќта нема доволна продукција, кога треба да ја задржи урината. Затоа и третманот се заснова на давање на еден лек, кој е основен лек за ноќно мокрење преку намалена продукција на урина, тоа е од една страна, а од друга страна, може да се користи и алармен уред.
Ноќното мокрење е развоен феномен и има голема генетска основа. Генетиката е многу јасна. Јас секогаш прашувам: Кај кого било катастрофа – кај мама или кај тато?
Основни мерки за ноќно мокрење
Прво, не смее да се крие, не смее да се срами. Треба се реферира на педијатар или доктор, којшто е искусен во третман на ноќно мокрење, да се идентификува да не постои некаков друг проблем. Доколку не постои друг проблем, ако е идиопатско, без причина, треба убаво да се прегледа детето, доволен е обичен преглед на урина, не треба дури ни ултразвук.
Се спроведуваат општи мерки:
♦ Прво и најбитно е да не се даваат течности навечер пред спиење. Мој совет е три часа пред спиење да не се дава никаква течност.
♦ Ако детето легнува во 22 часот, последниот оброк треба да биде во 19 часот, една лесна вечера, која не смее да биде ни многу слатка ни многу солена за да не го тера детето на пиење вода.
♦ Пред да легне во 22 часот детето треба задолжително да се измочка.
♦ Да се води тетратка, евиденција за детето да се мотивира. Многу е важно да постои мотивација. Ако е детето мотивирано, шансата за повлекување на ноќното мокрење е многу поголема. Мотивацијата го прави нашиот сон поплиток и сигналите од полниот мочен меур многу лесно доаѓаат до кората на мозокот и кората треба да прати инхибирачки сигнал до мочниот меур, да му каже: Стоп, не мокри.
Мотивацијата ги зголемува шансите за повлекување на ноќното мокрење
Зошто е битна мотивацијата? Еве основен пример: вие сте возрасни, треба да патувате за Америка, дали можете таа ноќ кога сте мотивирани да спиете?! Постојано мислите дали ќе заѕвони будилникот, ќе ми дојде ли таксито, не сакам да го изгубам овој прекуокеански лет… Вашиот мозок е подигнат на некое повисоко ниво.
Која ќе биде мотивација за детето? Може да му ветите дека ќе му купите нешто, но со што денеска ќе ги задоволите децата, кои имаат речиси се?! Тука може многу да им помогне психолог, кој ќе осмисли на кој начин да го мотивираме детето. Некогаш и самата мотивација може да доведе до излекување на ноќното мокрење, а одлично функционира како додаток на медикаментозна терапија или користење на аларм за ноќно мокрење. Во принцип, во третманот се користи медикамент, којшто го препишува доктор или се користи аларм, а во најтешките случаи и двете.
