Децата, особено малите, често можат да бидат фокусирани само на себе и на нивните потреби. Меѓутоа, начинот на кој возрасните разговараат со нив може да ги поттикне да го променат своето размислување и да развијат емпатија додека растат. Група експерти за родителство издвоијуваат одредени фрази кои родителите треба да ги користат кога комуницираат со своите деца.
“Емпатијата е способност да се забележат и да се разберат туѓите емоции. Не само што ви овозможува да ги согледате туѓите перспективи, туку помага да изградите односи и да ги решите конфликтите”, објаснува детскиот психолог и тренер за родителство, Ен-Луиз Локхарт.
Таа додава дека децата „кои практикуваат емпатија почесто покажуват љубезност, се прилагодуваат на различни средини и да развиваат отпорност. Овие вештини се клучни за нивната емоционална благосостојба и придонесуваат за успех во личните и професионалните аспекти на животот подоцна“.
Изјавите и прашањата што ги користиме при интеракција со децата се клучни за развивање на емпатија, се согласуваат експертите. Користејќи некои од фразите и изјавите подолу, децата се поттикнуваат да размислуваат за емоциите и перспективите на другите луѓе.
„Како се чувствуваш?
Психологот Микеле Борба смета дека „најважното нешто што треба да се направи, од самиот почеток, е да се зборува за чувствата“. За малите деца (од 2 до 4 години) тој препорачува да се зборува за четири основни емоции: среќа, тага, лутина и страв.
Кога детето е малку постаро, можете да го прашате: „Како се чувствуваш?“, и поттикнете го да се погледне во огледало и да ги именува своите емоции.
„Како мислиш дека тие се чувствуваа кога тоа се случи?
„Откако детето ќе научи да ги именува своите емоции и да разбере како се чувствува, почнете да поставувате прашања за чувствата на другите луѓе“, предлага Борба.
Ова ги учи да ја видат перспективата на другата личност, што е клучен дел од емпатијата, додава д-р Локхарт. „Ова прашање ги охрабрува децата да излезат надвор од сопственото искуство и да ги земат предвид емоциите на друга личност. Тоа помага да се развие навиката за забележување и признавање на емоциите во социјалните интеракции, што е клучно за градење сочувствителни односи“.
„Што можеш да направиш за да им помогнеш да се чувствуваат подобро?
Психологот Локхарт истакнува дека ова прашање „нагласува дека емпатијата не е само чувство за некого, туку и правење нешто за да се помогне“. Тој додава дека поставувањето на ова прашање ги учи децата да „размислуваат за решенија и им ја покажува важноста од проактивна поддршка на другите“.
Кога ќе ги прашате што можат да направат, „не им давате зборови, туку ги охрабрувате сами да дојдат до одговорот“, објаснува Борба.
„Гледам дека си вознемирен/а. Ајде да разговараме за тоа“
Оваа фраза „помага да ги потврди чувствата на детето и му покажува дека е во ред да се изразат и обработуваат тие чувства. Зборувајќи за емоциите исто така ги учи како да ги препознаат и артикулираат сопствените чувства“, објаснува Локхарт.
Тој додава дека со изговарање на оваа фраза, “родителите им покажуваат на децата дека нивните чувства се важни и дека заслужуваат внимание. Кога децата ќе видат дека нивните чувства се признаваат, тие се со поголема веројатност да го сторат истото за другите”. Со тоа што ќе го прашате вашето дете дали сака да разговара, вие исто така покажувате дека сакате да го поддржите.
„Можеш ли да се сетиш на моментот кога и ти си се чувствувал/а така?
Експертот за родителство, Ејми Мекреди, верува дека користењето на оваа изјава „им помага на децата да ги поврзат своите искуства со чувствата на другите“. На детето му е полесно да ги разбере емоциите на друго лице ако размислува за слично искуство што го доживеало и самиот.
„Во ред е да се биде лут/тажен поради тоа
Меккреди додава дека „оваа изјава ги нормализира чувствата на детето и му помага да разберат дека не треба да се кријат или да се срамат од своите емоционални реакции“. Тоа им покажува дека е здраво да се обработуваат емоциите наместо да се потиснуваат
