ПИШУВА:
Д-р сци. Александар Сајковски
специјалист педијатар-неонатолог
♦♦♦♦♦♦♦
Долго време се полемизира во дел од јавноста за потребата од внесување и количеството на поединечни макронутрициенти, особено во исхраната на децата. Но, она што никогаш педијатријата не го порекна е фактот дека мастите се една од клучните компоненти во детската исхрана. Така, според препораките на Американската академија по педијатрија од 2017, вкупниот внес на масти кај деца во првите две години се движи на ниво од 40-50 % од внесот на макронутрициентите, додека кај деца од 2-3 години 30-35 %. Внесувањето на есенцијалните масни киселини минимално треба да биде 7-10 %, а на трансмасните киселини под 1 %.
Во тек на првите две години за нормален развој на децата се потребни квалитетна исхрана и емотивна комуникација со родителите. Квалитетната и здрава исхрана и суплементацијата со ДХА (масло од алги) води до добро расположение, се зголемува способноста за развој на подобро внимание и се подобрува меморијата
Медицината многу јасно дефинира дека нормалниот развој и функционирањето на телото на децата зависи од голем спектар на незаситени масни киселини. Тие се составен дел на клеточните мембрани (мозок, око, срце…), разни хормони (паракрини-еикозаноиди) и ензими. Најголем дел организмот ги создава сам, а како суровини користи есенцијални масни киселини кои мора да се внесуваат со исхраната, бидејќи не можат да се создадат во телото, и се нарекуваат есенцијални нутрициенти. Во тој аспект најзначајна е докосахексаеоничната киселина (ДХА) позната и како морска масна киселина бидејќи скоро исклучиво ја има во морските алги.
ДХА е главна структурна маст во мозокот, нервните клетки и ретината на окото. Притоа, 60 % од структурата на мозокот го чинат масти, а 25 % од нив е ДХА. ДХА чини 30 % од структурните масти во сивата маса на мозокот. Во комплетната структура конечно оваа масна киселина достига до 97 % од омега-3 мастите во мозокот и до 93 % од омега-3 мастите во ретината.
На раѓање новородено дете има 200 милијарди нервни клетки наречени неврони. Мозокот расте 1.7 грама на ден во тек на првата година од животот, а 60 % од енергетскиот внес од храната бебињата го трошат за раст на мозокот
Растот и развојот на мозокот и акумулацијата на ДХА во нервното ткиво за време на последниот триместар од бременоста и првите две години од животот кај детето е еден од најактивните и најголеми биолошки процеси на нашата планета. Така, во последниот триместар од бременоста, мозокот расте околу 260 %, и има средна тежина од 400 грама при раѓање, продолжува да расте дополнителни 175 % за време на првата година од животот, и нови 18 % за време на втората година. И покрај тоа што понатаму се случуваат значајни промени во адаптацијата и поврзаноста на нервните патишта за време на детството, адолесценцијата и раното зрело доба, мозокот расте само уште 21 % во големина од 2 години па се до возрасен човек. Овој раст е фасцинантен и феноменален. Нелсон од Центарот за развој на децата од Харвард универзитетот, објавува студија и анализа во која се покажува дека во првите години од животот формирањето на синапсите зависи од рана експресија и внесување на омега-масни киселини и дека секоја секунда во овој дел од животот се формираат по 700 нови синаптички врски.
На раѓање новородено дете има 200 милијарди нервни клетки наречени неврони. Мозокот расте 1.7 грама на ден во тек на првата година од животот, а 60 % од енергетскиот внес од храната бебињата го трошат за раст на мозокот. Од социјален и емотивен аспект бебињата во текот на првата година ја сакаат интерреакцијата и допирот од родителите односно нивната љубов, еднакво како што ја сакаат храната.
Според препораките на Европската агенција за безбедност при исхрана (EFSA), секојдневно во првите три години од раѓање е потребен внес на 100 мг ДХА (масло од алги). Ако во исхраната нема доволно ДХА, се препорачува суплементација на ДХА преку т.н. „twist-off“ капсули кои се отвораат со вртење и обезбедуваат прецизно дозирање. Такви се DrLЕО BABY DHA Omega 100 mg (масло од алги). Нивната употреба е оптимална и неопходна, пред се, за нормален раст и развој на мозокот и стимулација на менталните процеси и психомоторниот развој на децата. Студиите дури докажале дека кај прематурни новородени особено кај женски прематуруси се добиваат подобри резултати на невропсихолошки тестови за 5 поени и 80 % редукција на бројот на деца со ментален дефицит. Употребата на овие „twist-off“ капсули на ДХА по потекло од алги ги подржува нормалните когнитивни функции.
Во заклучок би сакал да кажам дека во тек на првите две години за нормален развој на децата се потребни квалитетна исхрана и емотивна комуникација со родителите. Квалитетната и здрава исхрана и суплементацијата со ДХА (масло од алги) води до добро расположение, се зголемува способноста за развој на подобро внимание и се подобрува меморијата. Љубовта и конзистентната нега на бебињата носи продолжено задоволство, развој на позитивна личност која има способности да ги решава проблемите и има емпатија кон другите.
