ПИШУВА: Д-р Звезда Спасовска
специјалист педијатар
♦♦♦♦♦♦♦
КАШЛИЦАТА – секојдневен предизвик за педијатрите
Со оглед на потешкотиите во утврдувањето на нејзините причинители и според тоа и изнаоѓањето на соодветен третман, кашлицата претставува секојдневен предизвик за педијатрите.
Во најголем број од случаите причинител на кашлицата се акутни вирусни инфекции на горните и долните дишни патишта пропратени со лачење на поголема количина на секрет. Како резултат на тоа се јавува рефлексна кашлица со која организмот се обидува да го исфрли вишокот на секрет од дишните патишта.
Субакутната (пролонгирана) кашлица трае подолго, од три до шест недели. Најчесто е причинета од транзиторни вирусни инфекции или пертусис. По прележана вирусна инфекција респираторниот тракт на некои пациенти поседува одредена предиспозиција за пролонгирање на воспалителниот процес и една преосетливост на рецепторите за кашлица, што резултира со пролонгирање на кашлицата. Доколку пациентот е во добра општа состојба, без фебрилност и со постепено намалување на интензитетот на кашлицата не се препорачуваат дополнителни иследувања, ниту терапија. Но доколку кашлицата прогредира треба да се размисли и за евентуално инхалирано туѓо тело, туберкулоза, инфекција со микоплазма или хламидија и да се направи рендгенoграфија на бели дробови и соодветно серолошко иследување.
Изолирана сува кашлица, проследена со чешање на очи или нос, односно присуство на атописка конституција, често е симптом на астмата
Хроничната кашлица трае подолго од шест недели. Од големо значење за нејзина дијагноза е земање на детална анамнеза за возраста на пациентот, почетокот на кашлицата, нејзиното траење, нејзино присуство при спиење, или во тек на хранење, дали има одредени тригери, изложеност на чад, оптеретеност во семејството и сл. Најчести причинители се постназално слевање на секрет, чести рецидивни вирусни бронхити, поствирусни синдроми и астмата. Постназалното слевање кое ја потенцира кашлицата особено во хоризонтална положба на телото е најчесто резултат на синузит или алергиски ринит и се јавува како резултат на синотрахеобронхијална инфламација.
Дијагнозата се потврдува со оторинолариголошки преглед или во втората кондиција со алерголошки тест. Рецидивниот вирусен бронхит е со чести епизоди на кашлица и кивање во тек на зимата како последица на вирусни настинки, почести при престој во колективи, многучлени семејства и експозиција на пушење. Поствирусните синдроми и инфекциите со микоплазма и хламидија се проследени со упорна тврдокорна кашлица во тек на целото деноноќие со многу бавно намалување на интензитетот на кашлицата во тек на 2-3 месеци. Неопходна е рендгенграфија за доиследување и серологија за истите.
Не ретка е и психогената кашлица настаната после стресна состојба која ја нема при спиење или сконцентрираност на детето во одредена игра, туку само во одредени ситуации
Тврдокорна упорна кашлица кај дете
Изолирана сува кашлица, проследена со чешање на очи или нос, односно присуство на атописка конституција често е симптом на астмата. Поволен и брз одговор на антиасматична терапија и влошување при нејзин прекин е еден од најдобрите тестови за дијагноза. Се препорачува и рендгенграфија, бронходилататорен и бронхопровокациски тест, испитување на еозинофили во искашлок и азотен оксид во издишаниот воздух.
Поретки се и посериозни болести кои се манифестирани со хронична влажна кашлица како цистична фиброза, туберкулоза, бронхиектазии, имун дефицит, гастроезофагеален рефлукс, запоставено инхалирано страно тело, неоплазми, белодробна хемосидероза, артериовенски малформации и сл. За дијагностицирање иницијално е неопходна рендгенграфија на бели дробови и дополнителни иследувања меѓу кои се вбројувааат бактериолошко и цитолошко иследување на исклашок, 24 часовна pH-метрија, леукоцитарна формула, бронхоскопија, биопсија, одредување на макрофаги и друго.
Кај сите деца со хронична кашлица е неопходно да се избегнува изложување на аероиританси особено експозиција на пасивно пушење
Психогена кашлица
Не ретка е и психогената кашлица настаната после стресна состојба која ја нема при спиење или сконцентрираност на детето во одредена игра, туку само во одредени ситуации. Односот на детето кон неа е индиферентен. По исклучување на органски причини за кашлицата се применува психотерапија.
ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, Д-Р ЗВЕЗДА СПАСОВСКА:
