ПИШУВА:
Катерина Шекеровска-Димовска
katerina@pedijatar.mk
Што е најбитно за воспоставување успешно доење, како се создава млекото кај една родилка и дали постои квалитетно и помалку квалитетно млеко? Што претставува маститисот, еден од најчестите проблеми кај доилките во првите три месеци по породувањето и како да се превенира? „Маститот најчесто се должи на преполнување на градите и застој на млекото во млечните канали, како и ненавремено празнење на истите. Доколку тоа навремено се примети, а бебенцето не може да ги испразни каналите, се користи пумпа за измолзување. Мајката не треба да дозволува да дојде до застој на млеко подолго време во градите“, советува д-р Маргарита Камбовска, специјалист педијатар неонатолог. Таа објаснува и дали има потреба од дополнително давање на вода во првите месеци од животот на бебето, што претставуваат лануго влакненцата по телото на новороденчето, кога е детето подготвено за самостојно седење и кое е значењето на лазењето.
Д-р Камбовска, родителите имаат мал милион прашања кога новороденчето ќе пристигне во домот. Една од најбитните работи е воспоставување на успешно доење. Како најлесно да се прилагодат мајката и бебето и да фатат добар ритам на доење?
Д-р Камбовска: Воспоставување на доењето е најбитната работа после породувањето. Тоа претставува процес кој може да трае од неколку дена до неколку недели. Во тој период мајката има потреба од голема поддршка и едукација, пред се, од добро обучена неонатолошка сестра, како и доктор и неонатолог. Секоја мајка и новороденче се случај за себе. Не треба мајките да се поистоветуваат со случаи од нивната околина.
Според последните препораки лазењето е неопходна фаза во растот и развојот на локомоторниот систем на доенчето. Имено, тоа е непремостива физичка активност за здрав мускулоскелетен систем во текот на целиот живот. Јас препорачувам после 6. месец моите пациентчиња да растат на подот (се разбира, обложен со тенка мека подлога, по можност во различни бои)
Доењето започнува непосредно во првите минути после породувањето, доколку имаме здраво новородено се поставува на градата на мајката за воспоставување на првиот контакт и иницирање на лактацијата. Процесот на создавање на млеко во градите на родилката е започнат уште за време на бременоста. Мајчиното млеко е идеална храна за новороденчето. Не постои неквалитетно мајчино млеко. Тоа е создадено по принцип на fingerprint – тоа значи млекото на една родилка е создадено за потребите на нејзиното новороденче и неговите потреби.
Еден од најчестите проблеми со кои се соочуваат доилките е воспаление на млечната жлезда, маститис, кој најчесто се јавува на самиот почеток на воспоставување на доењето, односно во првите три месеци. На што се должи маститисот и како да се заштитат мајките од него?
Д-р Камбовска: Доколку мајката добие соодветна едукација од медицински персонал пред раѓањето, и во текот на првите денови додека е во родилиште, мастит не треба воопшто да постои. Маститот најчесто се должи на преполнување на градите и застој на млекото во млечните канали, како и ненавремено празнење на истите. Доколку тоа навремено се примети, а бебенцето не може да ги испразни каналите, се користи пумпа за измолзување. Притоа мајката треба да е обучена за да ја користи пумпата.
Лануго влакненцата се појавуваат на кожата на плодот од петтиот месец на интраутериниот живот. Нивното отпаѓање започнува во последните месеци од бременоста. Поизразени се кај недоносените новороденчиња. Во првите месеци од животот доаѓа до нивно отпаѓање
Исклучително ретко има потреба од давање на антибиотик. Во пракса се случува да настане мастит и во поголема доенечка возраст од 5-6 месеци. Така што мајката не треба да дозволува да дојде до застој на млеко подолго време во градите.
Многу родители имаат дилема дали во првите шест, односно четири месеци според последните препораки, додека е бебето на мајчино млеко или вештачка формула, има потреба од дополнително внесување на вода. Треба ли да се инсистира на внесување вода во првите месеци од животот?
Д-р Камбовска: Ако го земеме фактот дека мајчиното млеко 87 проценти е вода, јасно е дека бебенцето нема вистинска потреба од вода.
Дел од новороденчињата се раѓаат со влакна по телото. Дали истите се знак за некаков проблем или отпаѓаат спонтано во првите месеци од животот на бебето?
Д-р Камбовска: Лануго влакненцата се појавуваат на кожата на плодот од петтиот месец на интраутериниот живот. Нивното отпаѓање започнува во последните месеци од бременоста. Поизразени се кај недоносените новороденчиња. Во првите месеци од животот доаѓа до нивно отпаѓање. Доколку се информираат родителите нема место за грижа.
Кога е бебето подготвено за седење? Треба ли да се форсира, истото се однесува и за проодувањето, односно стоењето?
Д-р Камбовска: Бебето е подготвено да седи само кога самостојно ќе може да седи без користење на помагала од типот на перници и слични вештачки поткрепи. Секако треба претходно да се проверени колкчињата, ултрасонографски.
Многу родители не им дозволуваат на бебињата да лазат по подот. Дали и зошто е битно лазењето?
Д-р Камбовска: Според последните препораки лазењето е неопходна фаза во растот и развојот на локомоторниот систем на доенчето. Имено тоа е непремостива физичка активност за здрав мускулоскелетен систем во текот на целиот живот. Јас препорачувам после 6. месец моите пациентчиња да растат на подот (се разбира, обложен со тенка мека подлога, по можност во различни бои). Едноставно после 6. месец бебенцето се остава на подот и тоа треба постепено да научи да се врти, па да седи, лази и самото да се исправи, држејќи се самостојно за некој фиксен дел од мебелот, онолку секунди колку го држат нозете без да го придржува никој), а притоа до него да биде мајката која ќе го анимира и ќе се грижи за неговата безбедност. Во оваа фаза од растот (вторите 6 месеци од животот) додека доенчето не прооди не препорачувам вештачки помагала од типот на различни дубаци и џампери.
