Во денешно време децата се опкружени со екрани – таблети, мобилни телефони, телевизори… Сите сме свесни дека премногу гледање во екрани има свои последици. Но, експертите од Харвард предупредуваат дека не е доволно само да го ограничиме времето пред екран. Важно е и да го замениме со квалитетни навики што го поттикнуваат развојот на мозокот и емоционалното здравје на децата.
Еве осум безекрански активности што истражувањата ги издвојуваат како особено корисни за развојот:
- Заеднички оброци без екрани
Кога ќе седнете на маса без мобилен и телевизор, се отвора простор за разговор – детето учи нови зборови, изрази, тон на глас и невербална комуникација. Тие моменти на поврзување ги зајакнуваат јазичните способности и емоционалната поврзаност во семејството.
- Време во природа
Играње во природа, прошетка, истражување – сето тоа ги стимулира сетилата, поттикнува креативност и помага во решавање проблеми. Движењето го зголемува протокот на крв во мозокот и ја поттикнува растот на невронските врски.
- Читање и раскажување приказни
Заедничкото читање не е само начин децата да запознаат зборови и идеи, туку и можност за развој на имагинација и сочувство. Преку приказни, децата вежбаат разбирање, логика и емоционални реакции.
- Креативна игра
Пазли, дрвени играчки, пластелин, градење – сето тоа ги вклучува телото и мозокот во интеракција. Овие активности помагаат во развивањето на фини моторички способности, просторно размислување и планирање.
- Поттикнување разговор и социјална интеракција
Средби со пријатели, разговор со врсници и возрасни, заеднички игри без екрани. Тоа се ситуации во кои децата учат да ги изразуваат емоциите, да слушаат и разбираат други.
- Ограничување на екрани пред спиење
Синото светло што го емитираат екраните го намалува мелатонинот, хормонот за спиење, што го отежнува заспивањето. Добриот сон е клучен за консолидирање на меморијата и обновување на мозокот.
- Воведување периоди или денови без екрани
Редовните „дигитални паузи“ им овозможуваат на децата да се вратат на едноставни, креативни и физички активности што го хранат нивниот развој и концентрација.
- Свесна употреба на екрани
Родителите и старателите мора да бидат пример. Исклучување на уредите за време на заеднички активности, избор на едукативна содржина и вежбање на свесно дишење или кратки mindfulness вежби помагаат на децата да научат контрола над вниманието и емоциите.
