Варичелата е вирусно заболување предизвикано од вирусот херпес зостер, кое најчесто се јавува кај децата на возраст од 2 до 8 години. Според најновиот билтен на Институтот за јавно здравје на РСМ за движењето на акутните заразни заболувања во земјава, во месец јануари најчесто регистрирано акутно заразно заболување се овчите сипаници со вкупно 903 пријавени лица. Тие во вкупниот број на заболени во месецот учествуваат со 76,4 %, а во групата на десетте најчести заразни заболувања за овој месец учествуваат со 76,9 %. Во однос на претходниот месец декември 2023 (n=1.212), се регистрира намалување на бројот на пријавени од овчи сипаници за 25,5 %, додека во однос на месец јануари 2023 (n=936) се регистрира намалување за 3,5 %. Во однос на аритметичката средина (n=809) се регистрира зголемување за 11,6%.
Варичела зостер вирусот кај децата обично предизвикува релативно лесна болест, додека кај возрасните овчите сипаници може да бидат сериозна болест, исто како и кај лицата со потиснат имунитет.
Секое дете кое не прележало варичела и кое стапило во контакт со друго заразено дете има можност да добие сипаници. Загрозени се и родителите на болните деца доколку не ја прележале болеста. Вирусот се шири лесно и брзо, а само луѓето кои прележале сипаници имаат стекнат имунитет и не можат повторно да се разболат. Трудница која не прележала варичела не треба да доаѓа во контакт со болно дете, бидејќи варичелата може негативно да влијае на исходот од бременоста. Заразувањето во текот на бременоста може да предизвика деформации на фетусот, лузни на кожата и други проблеми кај бебето.
Кои се симптомите на овчи сипаници?
Вирусот се шири лесно и брзо, а само луѓето кои прележале сипаници имаат стекнат имунитет и не можат повторно да се разболат
Варичелата обично ги предизвикува следниве симптоми:
- Осип на меурчиња кои чешаат;
- Треска;
- Главоболка;
- Чувство на замор.
Симптомите обично траат околу една недела. Во некои случаи, варичелата може да предизвика сериозни проблеми.
Некои луѓе кои биле вакцинирани против овчи сипаници сè уште може да ја добијат болеста, но тие обично имаат поблаги симптоми со помалку или без блистери (или само црвени дамки), блага или без треска и се болни пократок временски период од луѓето кои не се вакцинирани.
Како се пренесува варичелата и колку трае заразноста?
Варичелата се пренесува со директен контакт – преку капки во воздухот, бидејќи вирусот се наоѓа во секретот на респираторниот тракт на заболените. Други начини на ширење вклучуваат директен контакт со пациентот, т.е. со содржината на везикулите, како и со содржината на везикулите на заболените со херпес зостер, бидејќи овие промени на кожата се доцна компликација и последица на инфекција со вирусот на варичела. Можен е индиректен пат на пренос преку предмети контаминирани со содржина на везикули. Последната фаза на промени на кожата – красти не се заразни.
Варичелата е многу заразна. Ако едно лице ја има, околу девет од 10 луѓе блиски до тоа лице кои не се заштитени против варичела исто така ќе се заразат
Периодот од моментот на изложеност на вирусот до појавата на првите симптоми (период на инкубација) варира и трае од 2 до 3 недели, обично 13 до 17 дена, додека заразниот период (кога заразеното лице може да го шири вирусот во неговата околина) покажува индивидуални варијации и обично трае 1 до 2 дена пред појавата на сипаници, па се додека не се засушат последните промени на кожата – да преминат во фаза на красти.
Варичелата се јавува во кое било време од годината, но почеста е во постудените месеци, кога децата се затворени во колективи, како градинки и училишта.
Дали овчите сипаници се сериозни?
Варичелата е обично блага кај децата, но чешањето може да биде многу непријатно. Децата кои ќе фатат сипаници може да пропуштат околу една недела на училиште или градинка.
Варичелата се јавува во кое било време од годината, но почеста е во постудените месеци, кога децата се затворени во колективи, како градинки и училишта
Во некои случаи, варичелата може да предизвика сериозни проблеми, како што се:
- Инфекции на кожата;
- Дехидрација (губење на телесни течности);
- Пневмонија (инфекција во белите дробови);
- Енцефалитис (оток на мозокот);
- Ретко, варичелата може да доведе до смрт.
Компликациите од варичела може да бидат сериозни и може да се појават кај секое лице кое ќе развие варичела, иако тие се почести кај здрави бебиња, возрасни и луѓе со ослабен имунолошки систем.
Пред да биде достапна вакцината, секоја година повеќе од 4 милиони луѓе заболувале од варичела, над 10.000 од тие луѓе биле хоспитализирани, а до 150 луѓе умирале во САД.
Зошто не треба да дозволите вашето дете намерно да се зарази со овчи сипаници?
Варичелата е лесна болест за многу деца, но не за сите. Нема начин да се знае кој ќе има сериозен случај. Кога вашето дете ќе добие вакцина против овчи сипаници, тој или таа добива имунитет без ризик од сериозни компликации на болеста.
