ПИШУВА:
Прим. д-р Љиљана Којиќ
педијатар
♦♦♦♦♦♦♦
ЗОШТО ПЛАЧАТ БЕБИЊАТА?
Низ мојата, скоро триесетгодишна клиничка кариера забележав дека една од најчестите причини за јавување на лекар, особено во ноќните часови и особено во првите месеци по раѓањето, е плач на бебето.
Родителите, особено оние кои првпат имаат бебе, се чувствуваат беспомошно: „малото пакетче“, нивното највредно нешто, плаче. Го доживуваат тоа драматичнo и исплашени се зашто гледаат дека и покрај секој нивен напор бебето не изгледа среќно. Очајни се затоа што не можат да му помогнат.
Е па еве вака: бебето е мало човечко суштество, кое како и сите други припадници од нашиот вид homo sapiens имаат способност на комуникација – говор. Говорот кај бебето се уште не е развиен, така што единствениот начин за вокална комуникација е плачот.
⇒ Плачот претставува средство со кое нашето малечко човече сака да ни каже:
„ГЛАДНО СУМ“
Најчестата причина за силен плач кај мало бебе е глад. Ќе го препознаете по тоа што плачот наликува фонетски на изговор на зборовите „Ла“ или „Не“. На тоа обично му претходи шмукање на прстињата, вртење со главата лево десно и „рутинг“ – вртење на устето кон аголот на устата којшто сте го допреле. Плачот ќе престане штом му дадете храна, и бебето штом стане сито, повторно ќе биде задоволно.
„ИМАМ ИНФАНТИЛНИ КОЛИКИ ИЛИ ГРЧЕВИ“
Исклучително болен плач, во кој ќе забележите грчење на телото, наизменично виткање на ноџињата кон стомакот и исправање, болна гримаса на лицето и виткање на ‘рбетот во лак. Грчевите кај бебето се неговото прво болно искуство и затоа е толку вознемирено, не толку од силината на болката. Освен со некои препарати, кои ги олеснуваат грчевите, помогнете му да го истисне проголтаниот воздух од цревата со нежна масажа на стомакот или со нежно притискање на натколениците кон мешето. Оваа појава е исклучително вознемирувачка за бебето, а исцрпувачка за родителите. Добрата вест е што e сосема безопасна и временски ограничена: грчевите го достигнуваат врвот околу 2. месец, а потоа венеат, до 4. от месец, и потоа ретко кое бебе има грчеви.
Бебињата сакаат да се дружат, најмногу со оние кои непосредно им пружаат грижа (мајките, татковците, бабите и дедовците и браќата/сестрите). Бараат да го видат Вашето лице. Бараат да ги земете во рака, да ги галите и да им зборите, да ги гушнете, да го почувствуваат вашето срце како чука. Бараат да го почувствуваат вашиот допир. Земете ги во раце и не се плашите дека ќе ги разгалите. Времето за дисциплинирање е подоцна
„ТРЕБА ДА ПОДЖДРИГНАМ“
При секое цицање бебето голта воздух. Тој воздух во желудникот му ствара тегобност. Затоа треба да инсистирате на подждригнување. Тоа не само што ќе ја отстрани моменталната тегоба од воздухот во желудникот, туку и ќе превенира проголтаниот воздух да помине подолу во системот за варење и да ги засилува грчевите.
„ПЕЛЕНАТА МИ Е ВАЛКАНА“
Ќе ве изненади колку бебињата сакаат да бидат суви и чисти. Иако некои бебиња подобро го толерираат ова, сепак повеќето ќе негодуваат. Независно од тоа колку е пелената квалитетна и со голема моќ за апсорпција, бебето чувствува нелагодност кога е мокро или има столица во пелената. Особено ако има и столица, киселата столица ќе ја нагризе нежната бебешка кожа и бебето ќе чувствува и пржење.
На секоја пелена има индикатор за влажност, кој е жолт или безбоен кога таа е сува, а син кога е мокра.
Сменете ја пелената и плачот ќе престане.
Од 4-7 месец како рамка (но индивидуално и пред и потоа) при пробивање на запчињата низ непцата, бебето чувствува болка и ќе биде исклучително нервозно и плачливо. Траат по неколку дена, а потоа откако бебето ќе се адаптира на промената, се се враќа на свое старо место
„МИ СЕ СПИЕ“
Бебињата се посебно осетливи кога се поспани. Тоа умее да биде долг и неутешен плач, до заоѓање. Бебето кое е добро, и не е болно, е нахрането, соодветно облечено, со сува пелена, а на кое му е време за спиење, ако при обид за игра со него или за комуникација заплаче и плаче неутешно – му треба мир и сон. Заспијте го и не го одложувајте спиењето.
Премногу допири, звуци, светло, промена на средина, нови ликови и реметење на секојдневниот ритам се една од секојдневните причини за плачење
„ПРЕНАДРАЗНЕТО СУМ“
Ова може да биде долг, интензивен и неутешен плач. Премногу допири, звуци, светло, промена на средина, нови ликови и нарушување на секојдневниот ритам се една од секојдневните причини за плачење. Едноставно е преморено и не може да ги процесира сите тие стимули. Ако сте надвор – вратете се дома во неговото катче. Ако сте дома, повлечете се на тивко, затемнето место и обидете се да го изолирате од дразбите и да го смирите.
„ЛАДНО МИ Е/ПРЕТОПЛЕНО СУМ“
Бебињата со плач ни кажуваат и дали им е топло, односно ладно. Облекувајте го секогаш онака како што се облекувате и вие со еден слој повеќе, не го пренатрупувајте со облека. Испотено бебе е претоплено бебе и ќе плаче. И обратно: Ако заладило, а бебето е во тенка облека, облечете му чорапчиња или џемперче и покријте го. Водете се од сопствената облека и чувство за топло-ладно.
„САКАМ ДА МЕ ГАЛИТЕ“
Бебињата сакаат да се дружат, најмногу со оние кои непосредно им пружаат грижа (мајките, татковците, бабите и дедовците и браќата/сестрите). Бараат да го видат вашето лице. Бараат да ги земете во рака, да ги галите и да им зборите, да ги гушнете, да го почувствуваат вашето срце како чука. Бараат да го почувствуваат вашиот допир. Земете ги во раце и не се плашите дека ќе ги разгалите. Времето за дисциплинирање е подоцна, кога бебето ќе биде поголемо и кога ќе разбира повеќе работи. Сега едноставно галете го.
„САКАМ ПОВЕЌЕ СТИМУЛАЦИЈА“
Некои бебиња се исклучително интелигентни и љубопитни. Брзаат да научат што повеќе можат од „големиот свет“, во кој тукушто влегле. Штом ќе седнете, бара да станете, сака да биде активно. Знам дека ова е исцрпувачко (од лично искуство). Носете го во „кенгурче“ со лицето кон надвор. Кога седите, поставете му огледалце, да се гледа. Дружете го со други бебиња-врсници, шетајте го надвор да гледа движење.
„ИМАМ СКОК ВО РАСТЕЊЕТО“
Од 7-10 ден по раѓање, 2-3-та недела, 6-та недела, во 3-ти, 4-ти и 6-ти месец се случуваат т.н. скокови во растењето. Тоа е период кога бебето ќе чувствува нелагодност поради нагло растење и може да се случи да биде исклучително нервозно и плачливо.
„МЕ БОЛАТ НЕПЦАТА – ЌЕ ИМАМ ЗАПЧИЊА“
Од 4-7 месец како рамка (но индивидуално и пред и потоа) при пробивање на запчињата низ непцата, бебето чувствува болка и ќе биде исклучително нервозно и плачливо. Траат по неколку дена, а потоа откако бебето ќе се адаптира на промената, се се враќа на свое старо место.
НЕШТО БОЛНО ШТО НЕ СЕ ГЛЕДА НА ПРВ ПОГЛЕД
Престегната пелена, чорапче со ластик што стега, етикета на облеката што гребе, облека која боцка, прсте кое е искривено во ракавчето од облеката, влакно од косата замотано околу прстето – сите овие работи можат да му причинат болка, а не се видливи на прв поглед. Прегледајте внимателно и разлабавете ги ластичињата на пелената и чорапите, облекувајте му исклучиво облека од чист мек памук, проверете ги прстињата.
„НЕ МИ Е ДОБРО“
Малаксаност, поспаност од која тешко се буди, одбивање да цица и одбивање храна, иако е гладно, млитавост, температура, пролив, повраќање се причини за посета на лекар.
И уште нешто: Она што е битно е да не манифестирате паника. Не трчајте во паника кон него. Бебето ја чувствува вашата паника и додатно се вознемирува. Пријдете му смирено, обидете се да сфатите што сака да ви сигнализира, и ако не можете да одгатнете земете го во прегратка и понудете му утеха.
ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, ПРИМ. Д-Р ЉИЉАНА КОЈИЌ:
- МОРБИЛИТЕ НЕ СТИВНУВААТ. Жени кои планираат бременост не би смееле да останат бремени 4 недели по примање на ММР вакцина
- Како да одбегнете амонијакален дерматит кај бебето
- Oдбраната од инфекции скоро и да не постои кај предвремено родените деца
- Секогаш ставајте го бебето да спие на грб
- Што треба да знаете ако сте родители на предвремено родено бебе? (1)
- Не го споредувајте вашето прематурче со бебињата-врсници на вашите пријателки кои се термински зрели новороденчиња (2)
