Што влијае позитивно, а што негативно на имунитетот на децата објаснува познатиот српски педијатар-имунолог, проф. д-р Борислав Каменов, за „РТС ординација“.
Како да препознаете дека имунитетот на детето е нарушен?
– Првото нешто што обично се јавува, а тоа е типичен пример дека ние всушност ги третираме симптомите, е кога бебето плаче и кога има надуеност на стомакот, гасови, и потоа даваме лек против надуеност и гасови, за колики. Ние ги лекуваме грчевите, а не ја лекуваме причината. Во суштина тоа е она што јаде мајката, ако го дои детето или што му даваме да јаде и тоа му пречи. Прво се појавуваат симптоми поврзани со варењето, а потоа и респираторни симптоми, до запушување на носот, кашлање.
За детето да биде здраво мајката треба да го храни со овошје и зеленчук, јајца, месо, житарици и традиционални јадења. Се што е „на лажица“, чорби, боранија, грашок, грав
Ако се задржиме на дигестивните проблеми, колку често и каква столица би требало да има здраво дете?
– Па, не треба да има запек, не треба да биде многу тврда. Треба да биде со соодветна конзистентност, но се зависи од возраста. Кај помалите деца може да биде малку поретка, а кај поголемите малку потврда, но мора да имаат редовна столица. Проблемот е ако, на пример, детето има столица секој трет ден, ако има запек или ако столицата е поретка и има слуз, тоа може да биде воспалителна болест на цревата. Но, слузта може да биде и од секретот од носот, но тоа може да се потврди со анализи.
Дали детето кое има егзема од првиот ден е атопично?
– Има предиспозиции, генетски предиспозиции, тоа е точно, но и другото е точно, ако го исправиме тоа што го труе, детето никогаш нема да ја развие болеста. Мислевме порано, а сега многу лекари веруваат, посебно да речеме,кога е во прашање аутизам, сите се праќаат на генетски испитувања, секој плаќа многу пари, а многу ретко се наоѓа нешто, денес многу експерти веруваат дека генетиката сочинува 3 %, а животната средина 97 %.
Што можат да видат педијатрите кога прегледуваат дете?
– Ние знаевме дека кога е обложен јазикот, дека тоа е доказ за дехидрација или кандида (габа), но тоа воопшто не е така, 99 % од случаите кога ќе се зема брис нема никаква кандида, а јазикот и понатаму е бел, па земаат и го четкаат јазикот, а бел е поради крвните садови, слаба е васкуларизацијата, се лупи епителот. Не само тоа, ако ја погледнете урината, во урината има протеини. Кога ќе ги погледнете цревата, и тие исто така се лупат.
Имунологот предупредува дека и децата може да имаат висок крвен притисок, кога имаат висок отпор на крвните садови бидејќи не пропуштаат доволно крв. Една од причините може да биде и недостатокот на калиум. За да се нормализира калиумот, потребно е да се зголеми внесот преку исхрана, да се користи калиумова сол, банани, домати и друг зеленчук. Калиумот може да биде опасен кога се зема во форма на суплементи и лекови, затоа секогаш е потребна консултација со лекар. Личноста со низок клеточен калиум обично има темни кругови под очите, бледа е и нема енергија, а јаготките на прстите се црвени. Калиумот во клетките може да биде низок дури и кога биохемиските тестови на крвта покажуваат нормално ниво.
Колку пати годишно е прифатливо детето да има некоја респираторна инфекција?
– За дете од предучилишна возраст до шест пати, за училишно дете до четири пати, има право по закон да се разболи. Не е добро да не се разболи, не го препознава непријателот. Не е добро детето да се тепа со другарите, но не е ни добро да трпи сите да го тепаат, а тој ништо да не им одговара.
Имунологот предупредува дека и децата може да имаат висок крвен притисок, кога имаат висок отпор на крвните садови бидејќи не пропуштаат доволно крв. Една од причините може да биде и недостатокот на калиум. За да се нормализира калиумот, потребно е да се зголеми внесот преку исхрана, да се користи калиумова сол, банани, домати и друг зеленчук
Кога е вистинското време детето да тргне во градинка?
– Идеално би било детето да започне во градинка на три години, а дотогаш да поминува што повеќе време со мајката, бидејќи тој контакт и мајчиното лице е пресуден за развојот на детето. Не може секогаш да се чека до третата година, но колку подолго е со мајката, толку подобро. Едно лице е референтно и детето учи од тоа лице, изрази на лицето, движења, расположенија… Идеално е тоа да биде мајчиното лице, а ако тоа не е можно, тогаш друга личност мора да биде референтна, да речеме татко, баба или тетка.
Која храна може лошо да влијае на имунолошкиот статус на детето?
– Сета храна која носи труење. Прво, тоа може да биде нешто што се токсини кои се наоѓаат во околината, не е измиено, не е исчистено и така натаму. Зеленчук, овошје, има хемикалии, на пример, пестициди, прскани, никој не ја гледа каренцата. Но, има храна која е, да речеме, во прв ред и најодговорна за појава на низа болести, на прво место е кравјото млеко.
Имунологот објаснува и зошто кравјото млеко денес се разликува од она што се користело пред 50-60 години. Порано млекото го давале кравите буши, но денес тие се реткост. Исто така, педијатарот смета дека проблем е и лактозата, но всушност најголемиот проблем е казеинот. Според него, млекото го исфрла калциумот од организмот, па многу луѓе имаат проблем кога пијат млеко, како што вели, околу 70 отсто од населението. Исто така, покрај млекото, голем проблем прават и хибридните лебови. Сè што е вештачко не е добро. Како што вели, треба да се вратиме на старите семиња како хељда, спелта, осумредната пченка, просото, овесот…
Со што треба просечната мајка да го храни своето дете за да биде здраво?
– Овошје и зеленчук, јајца, месо, житариците што ги спомнавме и традиционалните јадења. Може се што е „на лажица“, чорби, боранија, грашок, грав.
Дали суплементите може да го оштетат имунитетот на детето?
– Треба да се вратиме на навиките на нашите предци. На пример, греана ракија се пиела во сите месеци каде што ја има буквата „Р“. Кога се пие греана ракија за старите луѓе, се пие витамин Д за останатите и во тие месеци секој треба да го пие. Многу витамини се празни, нема ништо, односно во прашање е „шеќерна вода“.
Колку физичката активност влијае на имунолошкиот статус на детето?
– Физичката активност влијае позитивно, но може да влијае и негативно на имунолошкиот статус на детето. Сум имал деца кои одат на образование во странство за да се занимаваат со спорт и според хартиите се е во ред со нив, но кога ќе ги погледам гледам дека овие деца имаат црвени прсти, лупање на срцето, гушење, недостаток на калиум. Кај спортистите кои умираат на терен, токму овие проблеми се причина.
Кога е премногу физичка активност за децата?
– Ако е се потаман, никогаш не им е премногу физичка активност. Сето тоа го издржуваат, немаат проблем, но ако нешто од ова им недостига, тешко на нив. Кога ќе дојде детето од тренинг, да не биде преморено, да не биде да легне и да не може да стане, тоа не е добро, тоа е црвено знаме, вели проф. д-р Каменов, а пренесува „Н1“.
