Протеинот е важен за здрав раст и развој, па природно е да сакате вашето дете да го добива доволниот внес. Но, дали повеќе значи и подобро? Дали премногу протеин може да биде штетен за децата? Специјалистот за спортска исхрана, Дијана Шне, објаснува сè за потребите од протеини кај децата.
Колку протеин им треба на децата?
Потребата од протеин зависи од возраста, а кај тинејџерите и од полот, исто така. Според препораките на Националните институти за здравје (NIH), дневниот внес на протеини треба да биде:
- Возраст 1 до 3 години: 13 грама;
- Возраст 4 до 8 години: 15 грама;
- Возраст 9 до 13 години: 34 грама;
- Девојчиња на возраст од 14 до 18 години: 46 грама;
- Момчиња на возраст од 14 до 18 години: 52 грама;
Овие бројки се просечни и базирани на просечна тежина на децата, не се прецизни за секое дете.
Внесувањето премногу протеини може да биде нездраво за децата (и за возрасните). Вишокот протеини не значи дека ќе растат повеќе или ќе имаат поголема мускулна маса. Премногу протеини може да го оптовари црниот дроб и бубрезите и да го зголеми ризикот од дехидрација
Ако не мерите точно, не грижете се — веројатно вашето дете добива доволно протеини. „Во повеќето западни земји, децата добиваат два до три пати повеќе протеини од потребното секој ден. Ретко кое дете има потреба од дополнителен внес,“ вели Шне од клиниката Кливленд.
Протеински прашоци и деца
Дали треба да им давате протеински суплементи на децата за дополнителен внес? Веројатно не, вели Шне. „Повеќе внимание треба да се посвети на доволниот внес на цела храна, а не на суплементи.“
Сепак, земањето големи количини протеини е популарно меѓу децата, тинејџерите и нивните родители, особено кај младите спортисти кои сакаат да се зајакнат. Тие може да користат: суплементи, прашоци, барови, шејкови и смути. Ова може да биде проблем затоа што суплементите се концентрирани и лесно може да се внесат премногу протеини и калории, многу повеќе од што би изеле нормално.
На пример, еден шејк со висок протеин може да има 30 грама протеин — што е количина слична на цели пилешки гради. Но, пилешкото повеќе заситува, така што децата ќе јадат помалку други закуски и нездрава храна.
Ризикот од премногу протеини кај децата
Внесувањето премногу протеини може да биде нездраво за децата (и за возрасните). Вишокот протеини не значи дека ќе растат повеќе или ќе имаат поголема мускулна маса. Премногу протеини може да го оптовари црниот дроб и бубрезите и да го зголеми ризикот од дехидрација, објаснува Шне.
Еве некои потенцијални несакани ефекти:
- Оштетување на бубрезите: Високопротеинска исхрана може да предизвика бубрежни камења и да ги оптовари бубрезите.
- Дехидрација: Премногу протеини може да ги изморат бубрезите и да го отежнат одржувањето на хидратацијата.
- Оштетување на црниот дроб: Обработката на протеин создава азот во црниот дроб, а високите нивоа го отежнуваат процесирањето на токсините и хранливите материи.
- Проблеми со варењето: „Многу протеински прашоци содржат состојки кои можат да предизвикаат проблеми со дигестијата,“ вели Шне. Тоа може да доведе до запек, дијареја, надуеност и други тегоби.
- Зголемување на телесната тежина: Вишокот протеин, ако се надополнува покрај комплетна исхрана, може да доведе до непожелно зголемување на тежината.
- Премногу ситост: Ако детето има лош апетит и се обидува да добие на тежина, премногу протеини може да ги направи да се чувствуваат сити премногу брзо, што го намалува внесот на друга важна храна што им е потребна за да растат.
Дали на вашето дете му требаат повеќе протеини?
Децата и тинејџерите обично добиваат доволно протеини ако јадат две порции од немасен протеин дневно. Добри извори се:
- Немасно говедско месо;
- Свинско месо;
- Пилешко;
- Мисиркино;
- Риба;
- Грчки јогурт;
- Соја;
- Месни алтернативи.
Иако повеќето деца добиваат доволно (или премногу) протеини, некои може да имаат потреба од дополнителен внес, на пример ако:
- Не растат според очекувањата или им е дијагностициран нарушен раст.
- Ако се на веганска или вегетаријанска исхрана.
- Имаат воспалителни болести на цревата, малапсорпција или други состојби кои го попречуваат внесот на хранливи материи.
Дури и тогаш, Шне потсетува дека храната е најдобар начин да се добие протеин, наместо прашоци и суплементи.
„Целосните извори на протеини како месо, месо од птици, риба, млечни производи и соја даваат и многу други хранливи материи покрај протеините,“ нагласува таа. „Вистинската храна треба да биде првиот избор.“
Понекогаш здравствен работник може да препорача протеински прашок или суплемент, но тоа не е вообичаено за повеќето деца. Ако сте загрижени за внесот на протеин кај вашето дете, разговарајте со педијатар или детски диететичар. Тие ќе ви помогнат да се осигурате дека детето добива правилна исхрана за здрав раст и развој.
