Овој проблем спаѓа во групата на т.н. анксиозни пореметувања кои се јавуваат кај децата од предучилишна возраст и ран училишен возраст. Подеднакво се јавува кај момчињата и девојчињата со блага тенденција за почесто појавување кај девојчињата.
Како се препознава проблемот?
Главна карактеристика на селективниот мутиза е неможноста за говор во пошироката социјална средина (во градинка, во училиште, во непозната врсничка група или пред аворитетна личност). Значи, детето престанува да зборува со непознати (или помалку непознати) лица од својата околина, додека со лицата кои му се емотивно блиски, комуницира. Пореметувањето се огледува во тоа што говорот изостанува во одредени ситуации и пред одредени лица. Детето избира лица и ситуации во кои ќе зборува.
Како настанува проблемот?
Точна и сигурна причина на ова поремтување не е се уште утврдена. Често се наведува дека кај поголем број деца со селективен мутизам постои генетска предиспозиција за анксиозност, односно како стравот од непознато да им е вчитан во генетскиот код. Дете со селективен мутизам во повеќето случаи на рана возраст покажува знаци на анксиозност во вид на страв од одвојување, тешкотии во спиењето или зголемени изливи на емоции. Потребно е да се нагласи, велат стручњаците, дека селективниот мутизам не е последица на доцнење во развојот, како ниту последица на некој вид на злоставување или запуштеност.
Како се поставува дијагнозата на селективен мутизам?
За да се постави дијагнозата, потребно е да се присутни симптоми подолго од еден месец. Пред изостанување на говорот, симптоми кои го следат селективниот мутизам се:
- Зголемена чувствителност на бучава
- Зголемена чувствителност на допир
- Изразена сепарациска анксиозност (детето тешко се одвојува од родителите)
- Присутност на стравови
- Изливи на емоции (лесно заплачуваат)
- Детето не се смее, делува сериозно кога ќе почувствува анксиозност (кога ќе се исплаши, вознемири)
- При помислата дека некој го гледа, детето станува неспретно, лесно се збунува.
- Детето често делува како некултурно поради тоа што не одговара на поздрав, не се заблагодарува и слично
- Неволно испуштање на урина и столица
