Сајбер-булинг е кога некој користи технологија за да малтретира, да се заканува, да посрами или да таргетира друга личност. Се случува преку уреди како паметни телефони, компјутери, таблети и гејминг системи. Сајбер-булингот ги повредува луѓето, а понекогаш е и спротивно на законот.
Понекогаш е лесно да се забележи сајбер-булингот, на пример, ако вашето дете ви покаже порака, коментар или објава што е груба, злобна или сурова. Но некои дела се помалку очигледни, како објавување на лични информации на некој или користење фотографии или видеа за да се посрами некој друг. Некој може да направи лажен профил за да вознемирува и малтретира, па не можете да знаете кој е сторителот.
Кои се последиците од сајбер-булингот?
Децата имаат речиси постојан пристап до своите уреди, па сајбер-булингот е тешко да се избегне. Децата и тинејџерите може да чувствуваат дека никогаш немаат одмор од тоа и многу силно ги чувствуваат последиците.
Многу деца и тинејџери кои се жртви не сакаат да им кажат на родителите, наставниците или на некој друг возрасен кому му веруваат, најчесто поради срам или страв дека ќе им бидат одземени уредите
Децата кои се жртви на сајбер-булинг може да имаат потешкотии со концентрација на училиште, што може да влијае на нивниот успех. Сајбер-булингот, кој е сериозен, долготраен или често се случува може да предизвика анксиозност, депресија и други нарушувања поврзани со стрес, и кај жртвите и кај насилниците. Во ретки случаи, некои деца се обиделе или извршиле самоубиство.
Насилниците може да бидат суспендирани или исфрлени од училиште, од спортски тимови, а во зависност од сериозноста, може да се соочат и со правни последици.
Кои се знаците на сајбер-булинг?
Многу деца и тинејџери кои се жртви не сакаат да им кажат на родителите, наставниците или на некој друг возрасен кому му веруваат, најчесто поради срам или страв дека ќе им бидат одземени уредите.
Знаци на сајбер-булинг на кои треба да внимавате се:
- емоционална вознемиреност за време на или по користење на интернет или телефон,
- мистериозност или заштитничко однесување кон дигиталниот живот,
- поминување повеќе време сами во соба,
- повлекување од семејството, пријателите и активностите,
- избегнување училишни или групни собирања,
- послаби оценки и агресивно однесување дома,
- промени во расположението, однесувањето, сонот или апетитот,
- одеднаш сакаат да престанат да користат компјутер или друг уред,
- нервоза при добивање порака, текст или имејл,
- избегнување разговори за тоа што прават онлајн.
Како можат родителите да помогнат?
Ако вашето дете е жртва на сајбер-булинг:
Понудете утеха и поддршка. Раскажувањето за слично искуство од вашето детство може да му помогне на детето да не се чувствува осамено.
Јасно дајте му на знаење на детето дека не е негова вина. Насилството кажува повеќе за насилникот отколку за жртвата. Пофалете го детето што ја направило вистинската работа и што зборувало со вас. Потсетете го дека сте заедно во тоа. Уверете го детето дека ќе смислите што да направите.
Известете го училиштето. Контактирајте го директорот, педагогот или наставникот за ситуацијата. Многу училишта имаат протокол за постапување во вакви ситуации. Но пред да го пријавите проблемот, информирајте го детето дека планирате да го направите тоа и договорете се како да го изведете.
Бидете информирани кои веб-страници ги користи вашето дете. Покажете интерес и учете заедно. Ова е вашата шанса да ги охрабрите децата и тинејџерите да ве научат за нешто што добро го знаат – технологијата! Ова му покажува на вашето дете дека сте заинтересирани за тоа како го поминува своето време онлајн, а воедно ви помага да разберете како најдобро да ја следите неговата онлајн безбедност
Охрабрете го вашето дете да не реагира на сајбер-булингот. Вклучувањето во преписката може само да ја влоши ситуацијата.
Чувајте докази. Направете снимки од заканувачки пораки, слики или текстови. Може да се користат како доказ.
Побарајте помош. Ако детето е согласно, разговарајте со терапевт. Психолог или училишен советник може да помогне и да работи на само со детето или заедно со насилникот.
ПРЕВЕНТИВНИ МЕРКИ
Блокирајте го насилникот. Повеќето уреди имаат опции за блокирање пораки или повици од специфични луѓе.
Ограничете го пристапот до технологија. Иако е болно, многу деца кои се мета на сајбер-насилници не можат да му одолеат на искушението да проверат дали има нови пораки. Оставете ги уредите на видно место, ограничете го користењето телефони и игри. На повеќето апликации постојат родителски контроли.
Размислете за следење на користењето на социјалните медиуми од страна на вашето дете. Достапни се програми и апликации што можат да ги следат сметките на децата на социјалните медиуми и да ги предупредат родителите за несоодветен јазик или фотографии. Некои можат да дадат детални извештаи за историјата на прелистување на детето и да му кажат на родителот колку време поминало онлајн и на секоја страница. Земете ја предвид возраста и дигиталното однесување на вашето дете кога одлучувате дали да ги следите уредите. Потоа, ако одлучите да го следите, разговарајте со него за тоа и објаснете му зошто е важно.
Бидете информирани кои веб-страници ги користи вашето дете. Покажете интерес и учете заедно. Ова е вашата шанса да ги охрабрите децата и тинејџерите да ве научат за нешто што добро го знаат – технологијата! Ова му покажува на вашето дете дека сте заинтересирани за тоа како го поминува своето време онлајн, а воедно ви помага да разберете како најдобро да ја следите неговата онлајн безбедност.
Бидете дел од нивниот онлајн свет. Побарајте да станете „пријатели“ или да го „следите“ вашето дете на социјалните мрежи, но не ја злоупотребувајте оваа привилегија со коментирање или објавување нешто на профилот на вашето дете. Проверете ги нивните објави и страниците што ги посетуваат и бидете свесни како го поминуваат времето онлајн.
Пријавете го тоа во писмена форма. Напишете договори за паметни телефони и социјални мрежи за вашите деца што сте спремни да ги спроведете.
Што ако вашето дете е насилникот?
Што ако вашето дете е тоа што се однесува лошо? Иако ова може да биде вознемирувачко, важно е да се справите со проблемот и да не очекувате самиот да исчезне. Без разлика што го предизвикува малтретирањето, кажете му на вашето дете дека тоа е неприфатливо. Поставете и спроведете последици ако продолжи. Доколку е потребно, разговарајте со наставници, советници за насочување и други кои би можеле да помогнат.
Како и секогаш, бидете пример за вашите деца. Помогнете им да ги разберат придобивките и опасностите од дигиталниот свет. Ако не се вознемирувате и не користите лути зборови во вашите објави и одговори, тие имаат помала веројатност да се вознемират. Разговарајте за здрави начини на одговарање кога не се согласувате со другите. (Kids Health)
