Мајките кои родиле со царски рез имаат поголема веројатност да доживеат силна болка што го попречува секојдневниот живот, како и сериозни нарушувања во спиењето. Ова го покажува ново истражување претставено на годишниот состанок Anesthesiology 2025, а стручњаците апелираат до лекарите отворено да ги информираат трудниците за ризиците и, доколку проблемите потраат, да ги упатат кај специјалисти за спиење.
„Сонот често се занемарува во периодот на постпородилно опоравување, но тој е клучен за физичкото и менталното здравје на мајките“, истакнува д-р Мо Такиношита, анестезиолог од Универзитетот Станфорд и водителка на истражувањето.
Таа објаснува дека царскиот рез значително го зголемува ризикот од силна болка и нарушувања во спиењето, што може да доведе до постпородилна депресија, потешкотии со концентрацијата и помнењето, хроничен замор, па дури и потешкотии во поврзувањето со новороденчето.
Што покажа истражувањето?
Во истражувањето учествувале повеќе од 40 жени кои по породувањето пополнувале прашалници за болката и квалитетот на сонот. Од нив, 21 жена родила вагинално, 11 имале планиран, а 6 непланиран царски рез. Повеќе од две третини од жените со царски рез пријавиле силна болка што го нарушува сонот и секојдневното функционирање, во споредба со само 8% од жените кои родиле природно.
Дополнително, со анализа на податоци од здравственото осигурување на повеќе од 1,5 милиони мајки кои родиле меѓу 2008 и 2021 година, откриено е дека жените кои родиле со царски рез имаат 16% поголема веројатност да им биде дијагностицирано нарушување во спиењето во првата година по породувањето – вклучувајќи несоница, хроничен замор или апнеа.
Потребна е навремена поддршка и информации
Д-р Такиношита нагласува дека е клучно жените навреме да добијат информации и поддршка за справување со болката по царски рез. Таа предлага неколку совети кои можат да го подобрат квалитетот на сонот:
- умерена физичка активност,
- спиење кога и бебето спие,
- избегнување на кофеин и алкохол во доцните попладневни часови,
- практикување техники на длабоко дишење.
Царскиот рез во пораст – но и со зголемени ризици
Околу една третина од породувањата во САД денес се изведуваат со царски рез, додека во Обединетото Кралство тоа е случај кај секоја четврта жена. Во 2025 година, дури 42% од жените во Велика Британија родиле со царски рез. Стручњаците ова го поврзуваат со повисоката возраст на трудниците, дебелината и медицинските протоколи.
Сепак, загрижува фактот што многу жени не се целосно свесни за можните ризици од царскиот рез, особено кога се одлучуваат за него без медицинска индикација.
„Жените кои планираат царски рез треба да знаат дека тој носи поголем степен на болка и го зголемува ризикот од проблеми со сонот по породувањето“, вели д-р Такиношита. Таа додава дека сите нарушувања во спиењето – било за време на бременоста или по породувањето – треба да се сфатат сериозно и да се разговара за нив со лекар.
Што е всушност царски рез?
Царскиот рез е сериозна хируршка интервенција при која бебето се вади преку рез на стомакот и матката. Поради можните компликации – како што се инфекции, згрутчување на крвта, прекумерно крварење или оштетување на околното ткиво – оваа интервенција најчесто се препорачува само кога е медицински неопходна.
Може да биде планиран (на пример, ако бебето е во неправилен положај, мајката има висок притисок или ниско поставена постелка), или непланиран, кога природниот пород станува ризичен. Иако некои жени се одлучуваат за царски рез без медицинска причина, важно е да бидат информирани за сите можни последици по нивното здравје и закрепнување.
