ПИШУВА:
Катерина Шекеровска-Димовска
katerina@pedijatar.mk
Повеќе од 22 милиони бебиња ја пропуштиле првата доза од вакцината против морбили за време на пандемијата на коронавирус со што е зголемен ризикот од појава на епидемија на мали сипаници (морбили), предупредија вчера од Светската здравствена организација (СЗО) и Американскиот центар за контрола и превенција на болести (ЦДЦ). Исплашени од Ковид-19 многу родители ги пропуштаат закажаните термини за вакцинација на нивните деца со што ризикуваат враќање на болести кои се елиминирани или контролирани. „Со вакцинирање се спасуваат 2-3 милиони детски животи во светот секоја година, согласно податоците од Светската здравствена организација (СЗО). Благодарение на вакцинацијата многу заразни болести кои во минатото претставувале значаен јавно-здравствен проблем денес се елиминирани или ставени под контрола, сведени на поединечни случаи, без смртни исходи или трајни последици по здравјето на населението во цел свет“, потенцира д-р Соња Ралева, специјалист по општа медицина. Со д-р Ралева разговаравме за тоа како се одвива редовната имунизација на децата во услови на Ковид-19 пандемија, што се случува ако детето го пропушти предвидениот термин за вакцинација и дали може да се вакцинира подоцна, кои се контраиндикациите за вакцинирање…
Вакцинацијата е динамичен и активен процес кој постојано се обавува според Календар на имунизација кој воглавно е идентичен во скоро сите земји од соседството и Европа. Доколку овој процес е стопиран или прекратен поради пандемијата или други објективни или субјективни причини продолжува таму каде што е стопиран. Одговорноста ја имаат родителите и тие се тие кои треба да веруваат на медицината базирана на докази и на фактите на науката
Пандемијата на вирусот SARS-CoV-2, предизвикувач на болеста Ковид-19 повеќе од 1,5 год. го менува нашето секојдневие, диктирајќи еден поинаков начин на живеење. Од вирусот се позасегнати возрасните, а помалку децата, иако и кај нив во ретки поединечни случаи се можни потешки клинички слики, како и појава на MIS-C, синдром како последица на вирусот кој доведува до сериозно воспаление во организмот. Она што во моментов го имаме се вакцините, кои се нашето единствено и најефикасно оружје против Ковид-19. Како да стигнеме до колективен имунитет кога се уште има луѓе кои не веруваат дека вирусот воопшто постои, антиваксери и теоретичари на заговор?
Д-р Ралева: Имунизацијата е најголемото достигнување во историјата на медицината, претставува најбезбедна, најефикасна и економски најоправдана превентивна мерка која директно ја намалува смртноста и сериозните компликации на заразните заболувања. Со вакцинирање се спасуваат 2-3 милиони детски животи во светот секоја година, согласно со податоците од Светската здравствена организација (СЗО). Благодарение на вакцинацијата многу заразни болести кои во минатото претставувале значаен јавно-здравствен проблем денес се елиминирани или ставени под контрола, сведени на поединечни случаи, без смртни исходи или трајни последици по здравјето на населението во цел свет.
Денеска светот се соочува со пандемија на вирусот SARS-CoV-2 предизвикувач на болеста Ковид-19, повеќе од 1,5 година сме сведоци на оваа нерамноправна борба со овој вирус кој го смени секојдневието на целото човештво, наметнувајќи нов начин на живеење. Ги загрози животите не само на возрасните туку и на децата. Иако ретко, но кај нив се регистрирани случаи на разболување и појава на мултисистемско засегање на повеќе системи што сериозно предизвикува страв и паника кај родителите.
Одговорноста ја имаат родителите и тие се тие кои треба да веруваат на медицината базирана на докази и на фактите на науката
За да ги заштитиме децата потребно е вакцинирање на родителите и на цела возрасна популација со достапните вакцини против Ковид-19. Важно е да веруваме на МЕДИЦИНАТА, процесот на вакцинација, ефикасноста на истиот процес за да го победиме вирусот. Што поголем број луѓе се вакцинираат – оваа војна против вирусот побрзо ќе биде завршена. Светот се соочувал со бројни пандемии во минатото кои однеле милионски жртви повеќе и од војните што се воделе во тоа време, но човекот и човештвото секогаш биле победници над пандемиите, а посебно од кога почнала масовната вакцинација.
За да ги заштитиме децата потребно е вакцинирање на родителите и на цела возрасна популација со достапните вакцини против Ковид-19. Важно е да веруваме на МЕДИЦИНАТА, процесот на вакцинација, ефикасноста на истиот процес за да го победиме вирусот
Иако главниот акцент во моментов е ставен на вакцинација против Ковид-19, не смееме да ја заборавиме ниту редовната имунизација на децата, која во светски рамки бележи опаѓање, огромен број на деца ги пропуштаат редовните термини за вакцинирање. Педијатрите предупредуваат дека на тој начин може наскоро да се соочиме со нови епидемии на детски болести кои веќе се искоренети или ставени под контрола. Каква е состојбата кај нас, дали е голема бројката на деца кои не ги добиваат своите вакцини на време?
Д-р Ралева: Иако главен акцент во денешницава е ставен на вакцинацијата против Ковид -19 не треба да се заборави и редовната вакцинација на децата со редовни вакцини по календар, која бележи пад во светски рамки. Вакцинацијата мора да се спроведува без разлика на пандемијата затоа што болестите како полио, според статистиката на СЗО, која е причина за парализа кај децата или ХИБ, која е водечка причина за смртност кај децата помали од 5 години, дифтерија, морбили, паротит, рубеола и др. мораат навреме да се превенираат. Родителите не ги гледат овие заболувања благодарение на вакцините за овие болести. Ниту една од горенаброените болести не е целосно отстранета ако се прекине со вакцинација на децата, истите болести можат да бидат повторно вратени назад. Болестите не се судбина доколку се превентабилни.
Вистински контраиндикации за вакцинирање се исклучително ретки, а тоа се тешки алергиски реакции на состојките што ги содржи вакцината или тешки поствакцинални компликации од претходно дадена доза на вакцина
Што се случува ако детето го пропушти предвидениот термин за вакцинација? Може ли да се вакцинира подоцна?
Д-р Ралева: Тоа е динамичен и активен процес кој постојано се обавува според Календар на имунизација кој воглавно е идентичен во скоро сите земји од соседството и Европа. Доколку овој процес е стопиран или прекратен поради пандемијата или други објективни или субјективни причини продолжува таму каде што е стопиран. Одговорноста ја имаат родителите и тие се тие кои треба да веруваат на медицината базирана на докази и на фактите на науката.
Кога децата не смеат да се вакцинираат, односно кои состојби можат да ја одложат вакцинацијата?
Д-р Ралева: Вистински контраиндикации за вакцинирање се исклучително ретки, а тоа се тешки алергиски реакции на состојките што ги содржи вакцината или тешки поствакцинални компликации од претходно дадена доза на вакцина.
Општи релативни контраиндикации:
- Температура над 38 степени целзиусови;
- Заразна болест до крајот на реконвалесценцијата;
- Тешка болест на хематопетскиот систем во фаза на влошување;
- Тешки оштетувања во функцијата на бубрезите;
- Срцева болест во фаза на декомпензација;
- Алергија на кој било составен дел од вакцината;
- Невобичаена реакција од претходна доза со засегање на ЦНС.
Нема докази дека акутната болест ја редуцира ефикасноста на вакцините или причинува зголемен број на несакани поствакцинални реакции. Вакцинацијата би можела да се одложи до подобрување на состојбата.
Забележителен е тренд на опаѓање на вакциналниот опфат за сите вакцини што нè оддалечува од потребните 95%, граница определена од Светската здравствена организација. Како да се убедат родителите во безбедноста и бенефитите на вакцините?
Д-р Ралева: Мотото на секој родител треба да биде: „Вакцинација: Чин на љубов“.
Сакајте ги!
Заштитете ги!
ИМУНИЗИРАЈТЕ ГИ!
