Водени од максимата „Се за децата“, еминентен стручен тим, предводен од м-р д-р Ангелчо Андоновски, педијатар, заедно со проф. д-р Татјана Јаќовска, педијатар, доц. д-р Ана Попоска, логопед и проф. д-р Силвана Филипова, логопед, создадоа едно извонредно дело, прирачник или т.н. прва помош и правилна насока за понатамошен тек на развој, третман и лекување на секое детенце од 0 до 6 годишна возраст.
Промоцијата на „ПЕДИЈАТРИСКИ ПРИРАЧНИК ЗА ПРВИТЕ ШЕСТ ГОДИНИ“, кој е во издание на издавачки центар „ТРИ“, се одржа вчера во „Порта Македонија“, а деталите врзани со прирачникот ни ги открива м-р д-р Ангелчо Андоновски, Здравствен дом Скопје, поликлиника Букурешт, педијатар во Заводот за ментално здравје кај деца и младинци „Младост“, управител на лекарските комисии при Здравствен дом Скопје и поранешен директор на Институтот за белодробни заболувања кај децата – Козле.
Д-р Андоновски, од каде произлезе идејата за еден ваков „Педијатриски прирачник“ и зошто токму сега?
М-р д-р Андоновски: Тоа е една неопходност која им е потребна на сите млади родители кои сакаат нивните деца да растат и да се развиваат правилно. Прирачникот е всушност едно дело кое произлезе од целокупната емпирија која се колектираше досега, нешто кое навистина е еден вид ПРВА ПОМОШ, а и правилна насока за понатамошен тек на развој, третман и лекување на секое детенце од 0 до 6 годишна возраст.
Учебникот е една сумирана работа и заложба на професионалци кои постојано работат и помагаат на децата. Содржините кои се избрани, а се прецизни ја опфаќаат целокупната можна патологија која во овој развоен период може да се случи кај децата. Исто така не само како прва помош туку и како правилен тек и насока за понатаму. Опфатено е апсолутно се кое и во пракса го среќаваме најчесто, би рекол од обична фебрилност па се до пелтечење кај децата
Што Ве поттикна да направите збир од совети и да ги соедините на едно место, во книга?
М-р д-р Андоновски: Многу време наназад постојано се стремев да бидам ревносен и посветен токму на здравјето на секој човек кој ќе побара помош и ја гледав сета таа посветеност како нешто најважно и дел од својот секојдневен живот, посветеност на дадената Хипократова заклетва, а и желба и верба дека секое добро со добро се враќа. Дента кога веќе и официјално прераснав во педијатар само продолжив уште посветено да работам највеќе за здравјето на нашата иднина, а тоа се децата, секоја нивна тага, болка, радост, насмевка беа и ќе се моето залагање и понатаму во животниот тек. Таа љубов прерасна да сите досегашни искуства и сите дадени совети, а и слушнати совети се соединат во една книга која ќе кажам е со уникатно значење за сите, не само за родителите туку и за сите оние кои се грижат и работат со децата. Оваа книга секако е првенец, но ветувам не застанувам тука ќе има уште многу кои секако ќе се наменети за родителите и да сме нивен сојузник во оваа вечна борба за вистински раст и развој на децата. Во моментов како лекар педијатар кој работи со менталното здравје на децата, во центарот за ментално здравје на деца и младинци – „Младост“ се сретнуваме со една нова епидемија, така и ќе го прецизирам тоа, а тоа е менталната проблематика која се појави кај децата, а се потенцираше и во и по време на епидемијата со Ковид-19, а тоа е недостаток на правилен ментален развој, појава на недостаток на експресивен говор, појава на аутизам и ред други патолошки процеси за кои најавувам и дека во блиска иднина ќе треба агресивна и напорна работа за да се исправат работите. Да, и во тој дел набрзо ќе дадам се од себе да создадеме нови насоки за да се справиме со оваа нова епидемија кај децата.
Каква цел има вашиот прирачник? И за кого е пред се наменет?
М-р д-р Андоновски: Како и секогаш што велам и во секое мое излагање и говорење, СЕ ЗА ДЕЦАТА е максима која настана во еден период кога навистина се правеше се за децата, токму тој период како прв човек на детската болница „Козле“ се заложив да се овозможи да децата на едно место ја добијат неопходната помош. Поведен од тогаш со таков елан, продолжив понатаму па и токму овој прирачник го наменивме за сите млади родители, за сите кои учествуваат во подигање и чување на децата, како учебник за младите лекари и младите колеги кои ја практикуваат педијатријата и сакат да ја пружат неопходната помош. Со слобода можам да кажам создадовме голем сојузник кој е корисен и ќе е при рака во вистински период и вистински момент.
Првите проблеми започнуваат веднаш во првите месеци од животот на едно дете. Од првите стомачни грчеви, растење на забите, појава на температура, воспаленија на ушите, и една цела редица несакани проблеми, но секако и веќе видени и нормални. Ете тука е најдено токму најбитното нешто кон сето тоа, а тоа е вистинскиот одговор, односно како да препознаеме. Едноставно речено, прирачникот е решение за секој можен проблем, а и секако како да се почувствува вистинскиот момент кога детето да се однесе на лекар
Кога станува збор за содржините, што се може да се прочита, каква едукација им нуди овој прирачник на родителите?
М-р д-р Андоновски: Учебникот е една сумирана работа и заложба на професионалци кои постојано работат и помагаат на децата. Содржините кои се избрани, а се прецизни ја опфаќаат целокупната можна патологија која во овој развоен период може да се случи кај децата. Исто така не само како прва помош туку и како правилен тек и насока за понатаму. Опфатено е апсолутно се кое и во пракса го среќаваме најчесто, би рекол од обична фебрилност па се до пелтечење кај децата.
Со какви потешкотии најчесто се соочуваат родителите во раното детство? И од каква помош ќе им биде прирачникот?
М-р д-р Андоновски: Првите проблеми започнуваат веднаш во првите месеци од животот на едно дете. Од првите стомачни грчеви, растење на забите, појава на температура, воспаленија на ушите, и една цела редица несакани проблеми, но секако и веќе видени и нормални. Ете тука е најдено токму најбитното нешто кон сето тоа, а тоа е вистинскиот одговор, односно како да препознаеме. Едноставно речено, прирачникот е решение за секој можен проблем, а и секако како да се почувствува вистинскиот момент кога детето да се однесе на лекар. Прирачникот нуди еден вид краток описен одговор на прашањето: што, како, зошто? Секако дека најважно е да се даде брз одговор на секој симптом кој ќе го препознаеме кај детето, а одговорот и вистинската насока се наоѓаат токму внатре во прирачникот, но на матичниот педијатар ќе му олесни токму навременото јавување на пациентот за соодветен препознаен проблем, а со тоа и побрзо лекување и навремено даден третман.
Во време кога интернетот врие од разни совети, препораки, на родителите повеќе од неопходен им е еден ваков прирачник… Кој е вашиот совет и апел до родителите во избирањето на вистинските информации и совети?
М-р д-р Андоновски: Имаше една досетка каде стоеше ако не сте го нашле одговорот на Гугл побарајте го на Јаху. Секако дека има многу информации на интернет, тоа е глобална мрежа, но ќе кажам од медицинско искуство дека допирот до вистинските реални и медицинско докажани информации нема секој достап. Тоа се стручни податоци и апстракти, анализи и истражувања кои се наменети за професионалците. Секој податок во Педијатрискиот прирачник е егзатно земен и обработен од авторите кои се со долгогодишно искуство и ги праваат едноставни за разбирање од страна на родителите, да не кажам дека секој совет е прилагоден, подреден да биде разбран од немедицинско лице и да соодветно и без проблем пристапи кон примена на истиот совет. Така што родителите во своите раце ќе имаат моќно оружје во справување со сите проблеми на кои ќе наидат нивните најмили. СЕ ЗА ДЕЦАТА продолжува и оваа дело е само почеток од една убава и плодна издавачко-научна работа која е наменета за здравјето на нашата иднина, за децата.
Како се создаваше делото, со каков порив го работевте, има ли нешто што е карактеристично токму за периодот на неговото создавање?
М-р д-р Андоновски: Самиот елан и поттик го црпев од моето семејство. Јас како родител сум посветен на своето семејство, јас сум и татко кој имаше дете кое имаше потешкотии во својот говор, а и самата работна задача како лекар педијатар кој работи со деца кои имаат проблем во својот раст, развој, говор ме доведе да добијам таков порив да заедно со одбраниот тим го создадеме ова дело кое ќе им послужи на идните генерации како да се грижат за своите деца, кои секако се нашата иднина. Голема помош во создавањето на темите беше токму инспирацијата од тоа што го доживувавме јас и моето семејство, гледав како мојата сопруга како лавица се бореше да се изведе нашето дете на вистински пат, па затоа и во тоа име и во таа чест, а и како пример за тој пат да не го минуваат толку тешко и другите родители и да можат што побрзо и навремено да превенираат се што може да е одредена патологија што ќе се јави кај нивното дете. Тимот со кој е работено оваа дело е всушност и дел на моето семејство, тоа е тимот кој работеше со моето дете и кој остави длабоки траги во мене како човек да со право и ги наречам мое семејство. Ова дело е само поттик да се продолжи понатаму и упорно и доследно да се избориме за поголеми привилегии за сите деца во нашата држава, да им овозможиме секоја пречка да биде помината без ограничувања и потешкотии. (К.Ш.Д.)
