ПИШУВА:
Прим. д-р Љиљана Којиќ
педијатар
♦♦♦♦♦♦♦
Покрај многуте други, една од врежаните слики од моето детство се врзани за сеќавање на досадна, долга и упорна кашлица, и слики од загриженото лице на мајка ми, додека татко ми со сериозен и замислен израз, со стетоскоп ме преслушува по десетти пат за 2-3 дена. Потоа се сеќавам на мои училишни години, каде што во неколку наврати толку многу кашлав, што не можев да спијам – кашлицата ме будеше од сон. И покрај сета оваа „драма“ околу моето кашлање, пневмонија имав само еднаш, во основно, и еднаш во средно училиште, но тоа веќе беа тинејџерски години, во кои сме многу невнимателни кон своето здравје.
25-26 години подоцна, се сеќавам на слики од истото загрижено лице на мајка ми, додека мојот син игра на подот, и поткашлува, и на прекорниот поглед што знаеше да ми го упати со реченицата: „Детето ти кашла, да го преслушаш!“, како јас тоа да не го слушам самата…
Зошто овој симптом толку многу ги плаши родителите и кога треба да се загрижени, а кога не?
Затоа што кашлицата умее да биде знак на воспаление на белите дробови (пневмонија) или на поголемите дишни патишта (бронхитис).
Но, добрата вест е дека ретко која кашлица завршува со пневмонија и бронхитис.
Имено, кашлицата во најголем број случаи е знак на воспаление на горните дишни патишта (грло, ждрело, нос или синуси) и тоа воспаление, кај малите деца е најчесто вирусно.
Секретот кој се лачи во носот при настинка ги дразни рецепторите за кашлица сместени токму во задниот ѕид на усната празнина и ждрелото и детето почнува да кашла. По правило, најпрвин суво и надразнително, а потоа, кашлицата станува продуктивна и влажна. Оваков тип на кашлица, најчесто е една самолимитирачка болест, која ќе заврши сама од себе. Со малку симптоматски третман
Да почнеме од почеток, и најпрвин да објасниме што е кашлица:
Природата е фасцинантна, а човековиот организам, како нејзино ремек-дело, исто така. И токму кашлицата е еден од фасцинантните начини, кои природата ги дизајнирала за заштита на една од нашите витални функции-дишењето, а со тоа и нашите бели дробови, кои ја обавуваат таа функција.
Значи, кашлицата е заштитен рефлекс.
Како се активира рефлексот на кашлање?
Кога год некоја честичка, секрет, токсични испарувања ќе го допре грлото, задниот ѕид на дишникот или карината – местото каде што дишникот се дели на бронхи, се активира рефлексот на кашлање. Во тој миг се отвора капачето на ждрелото и настанува нагло и многу брзо истиснување на воздухот од белите дробови.
На кашлањето му претходи длабоко вдишување, придружено со компресија на воздухот во белите дробови, и потоа негово наглo и експлозивно испуштање низ дишните патишта. Искашланиот воздух кај возрасен човек, кој при таа брза експлозија „излетал“ од белите дробови може да исполни едно шише од 2-литарска кока-кола до ¾, или поедноставно кажано 1,5 литри. Воздухот при тоа се движи низ дишните патишта со брзина од 80 км/час или 288000м/секунда.
Значи, тогаш кога чистите бања со корозивно средство, вдишете некоја честичка или сте едноставно настинати и имате секрет, кој од носот ви се слева по задната страна на ждрелото – ќе почнете да кашлате.
Каде тогаш настанува проблемот?
Проблем нема со вдишувањето честички – зашто доколку сте здрави, веднаш ќе ги искашлате.
Проблемот најчесто настанува кога сте настинати, и кога секрет од горните дишни патишта се слева надолу.
Кашлицата, кога ќе се јави ретко е симптом на воспаление на долните дишни патишта – пневмонија или бронхитис.
На почетокот, во најголемиот број случаи (повеќе од 90%), таа е симптом на инфекција на горните дишни патишта (нос, грло, ждрело).
Природата е фасцинантна, а човековиот организам, како нејзино ремек-дело, исто така. И токму кашлицата е еден од фасцинантните начини, кои природата ги дизајнирала за заштита на една од нашите витални функции-дишењето, а со тоа и нашите бели дробови, кои ја обавуваат таа функција
Имено, секретот, кој се лачи во носот при настинка ги дразни рецепторите за кашлица сместени токму во задниот ѕид на усната празнина и ждрелото и детето почнува да кашла. По правило, најпрвин суво и надразнително, а потоа, кашлицата станува продуктивна и влажна.
Оваков тип на кашлица, најчесто е една самолимитирачка болест, која ќе заврши сама од себе. Со малку симптоматски третман.
Кашлицата е симптом кој трае долго. Кога детето ќе настине, за очекување е дека ќе има 10-тина дена интензивна кашлица, најпрвин сува, а потоа влажна. И уште добри 10-15 дена потоа ќе поткашлува.
Зошто е тоа така?
Поради спецификите на градбата и функцијата на респираторниот систем.
На дишниот систем му треба време да се опорави од воспалението. Тој процес, независно од причинителот (бактерија или вирус) трае долго, 2-3, па и 4 недели.
- Во наредното продолжение:
Прим. д-р Љиљана Којиќ: Кога кашлицата алармира на посериозен проблем?
◊◊◊◊◊◊◊
