ПИШУВА:
ПРИМ. Д-Р СОЊА ПЕТРОВСКА
педијатар-пулмоалерголог
♦♦♦♦♦♦♦
ДЕТСКА АСТМА
Детската астма не е различна болест од астма кај возрасни, но децата се соочуваат со посебни предизвици. Астмата е водечка причина за посета на одделенијата за итна медицинска помош, за хоспитализации и отсуство од училиште
Астмата може да предизвика голем број компликации, вклучувајќи тешки напади на астма за кои е потребен итен болнички третман, постојано намалување на функцијата на белите дробови, долго отсуство од училиште, немирен сон и замор
Фактори на ризик
Факторите кои можат да ја зголемат веројатноста за развој на астма вклучуваат:
- Изложеност на чад од тутун, вклучително и пред раѓањето;
- Претходни алергиски реакции, вклучувајќи реакции на кожата, алергии на храна или поленска треска (алергиски ринитис) ;
- Семејна историја за астма или алергии;
- Живеење во област со големо загадување;
- Дебелина;
- Респираторни состојби, како хроничнo течење на носот или затнат нос (ринитис), воспалени синуси (синузитис) или пневмонија;
- Киселина (гастроезофагеална рефлуксна болест или ГЕРД).
Компликации
Астмата може да предизвика голем број компликации, вклучувајќи:
- Тешки напади на астма за кои е потребен итен болнички третман;
- Постојано намалување на функцијата на белите дробови;
- Долго отсуство од училиште;
- Немирен сон и замор.
Превенција
Внимателно чување на детето и избегнување на тригерите на астма се најдобри начини за спречување на напади на астма.
- Избегнување на алергените кои ја активираат астмата;
- Забрана на пушење во присуство на детето;
- Да се охрабри детето да биде физички активно. Сè додека астмата е добро контролирана, редовната физичка активност може да им помогне на белите дробови да функционираат поефикасно;
- Детето да се носи на редовни контроли кај лекар. Да не се игнорираат знаците на астма кај детето;
- Одржување на нормална тежина за возраста кај детето. Прекумерната тежина може да ги влоши симптомите на астма и претставува ризик за развој на други здравствени проблеми;
- Рефлукс на киселина од желудникот (гастроезофагеална рефлуксна болест или ГЕРД) може да ги влоши симптомите на астма. Затоа треба да биде под редовна контрола со антациди.
Дијагноза
Астмата може да биде тешка за дијагностицирање. Лекарот треба да ги разгледа симптомите, нивната честота и минатите заболувања кај детето. Најчесто се потребни различни тестови за да се отфрлат другите состојби и да се идентификува најверојатната причина за астма. Голем број други болести може да имаат симптоми слични на оние предизвикани од астма. За да се комплицира проблемот понатаму, овие состојби обично се појавуваат заедно со астма. Така, лекарот ќе мора да утврди дали симптомите се предизвикани од астма, состојба различна од астма, или астма и друга состојба, заедно.
Состојби што можат да предизвикаат симптоми слични на астма вклучуваат:
• Ринитис • Синузитис • Гастроезофагеална рефлуксна болест (ГЕРД) • Абнормалности на дишните патишта • Инфекции на респираторниот тракт, како што се бронхиолитис и инфекција со респираторно-синцициелен вирус (РСВ)
Тестови за дијагностицирање на астма
- Тестови за функција на белите дробови (спирометрија). Лекарите дијагностицираат астма со истите тестови користени за идентификација на болеста кај возрасни. Спирометријата мери колку воздух детето може да вдише, издише и колку брзо. Кај детето може да се направат тестови на функцијата на белите дробови во мирување, после вежбање или после земање лекови против астма.
Друг тест на функцијата на белите дробови е тест на бронхопровокација. Користејќи спирометрија, овој тест мери како белите дробови реагираат на одредени провокации, како физички напор или изложеност на ладен воздух.
- Тест на одредување на азотен моноксид во издишаниот воздух. Ако дијагнозата на астма е неизвесна по тестовите на функцијата на белите дробови, лекарот може да препорача мерење на нивото на азотен моноксид во издишениот воздух. Тестирањето со азотен моноксид исто така може да помогне да се утврди дали стероидните лекови може да бидат корисни за лекување на астмата.
Сепак, овие тестови за астма не можат да се реализираат пред 5-годишна возраст. За помалите деца, лекарот ги користи податоците што родителот ќе ги даде како симптоми. Понекогаш не може да се постави дијагноза веднаш, така што треба следење на состојбата на детето во тек на неколку месеци или дури години.
- Тестови за алергија за алергиска астма. Ако докторот смета дека се работи за алергиска астма, може да препорача кожни алерголошки тестови. За време на овие тестови на кожата се поставуваат капки од познати алергени – како што се животински влакна, грињи или постелна прашина, мешавина од полени од дрвја, треви, корови и житарици. Потоа кожата се загребува, за да има контакт со алергенот. Се почекува 15-минути и потоа се мери кожниот одговор.
