Во зимските месеци, особено во градските средини, децата се изложени на повисоки концентрации на загадувачи во воздухот. Поради тоа што нивниот респираторен и имунолошки систем сè уште се развива, тие се почувствителни на штетните честички од воздухот. Загадувањето не може целосно да се избегне, но правилната и балансирана исхрана може да помогне во зајакнување на одбранбените механизми на детскиот организам и намалување на штетните ефекти.
Родителите треба да обрнат внимание на разновидна и балансирана храна, со повеќе свежо овошје, зеленчук, здрави масти и протеини, и да ги ограничат преработените и засладените производи
Иако исхраната не може целосно да ги елиминира штетните ефекти од загадениот воздух, правилниот избор на намирници и здравите навики можат значително да помогнат во зајакнување на имунитетот и намалување на воспалението кај децата. Родителите треба да обрнат внимание на разновидна и балансирана храна, со повеќе свежо овошје, зеленчук, здрави масти и протеини, и да ги ограничат преработените и засладените производи.
Зошто исхраната е важна?
Загадениот воздух предизвикува воспаление и оксидативен стрес, односно нарушување на рамнотежата помеѓу штетните слободни радикали и способноста на организмот да ги неутрализира. Кај децата тоа може да се манифестира преку почести респираторни инфекции, влошување на астма и алергии, хронична кашлица и замор. Иако исхраната не е лек, таа претставува важна поддршка за имунитетот и здравјето на дишните патишта.
Што треба почесто да има на детската трпеза?
Препораките за исхрана во услови на загаден воздух ги вклучуваат следниве намирници:
- Овошје и зеленчук богати со антиоксиданти – антиоксидантите ги штитат клетките од оштетување предизвикано од загадувањето. Препорака за деца: јаболка, круши, банани, портокали, мандарини, киви, брокула, спанаќ, зелка, морков, тиква, цвекло, пиперка.
- Витамин Ц и витамин E секојдневно – овие витамини го зајакнуваат имунитетот и ги штитат дишните патишта. Извори погодни за деца се цитрусно овошје (портокал, лимон, мандарина), киви, пиперка, кисела зелка (во мали количини, според возраста), јаткасти плодови и семки.
- Здрави масти – омега-3 масните киселини имаат противвоспалително дејство. Препорачливо е масна риба 1–2 пати неделно (сардина, скуша, пастрмка), мелено ленено семе, чиа семе, ореви (според возраста), маслиново масло во готвењето.
- Протеини за раст и имунитет – протеините се неопходни за правилен раст и зајакнување на одбраната. Добар избор се јајца, пилешко и мисиркино месо, грав, леќа, јогурт и кефир.
- Здрава цревна флора = посилен имунитет – цревниот микробиом има важна улога во имунолошката заштита. Нека има на вашата трпеза јогурт и кефир, ферментирана храна, овес и интегрални житарки.
- Доволно течности – децата често пијат помалку вода во студените месеци. Освен вода, добар избор се топли напитоци како чај од камилица (без шеќер), домашни супи и бистри чорби. Тие не само што обезбедуваат хидратација, туку и дополнителни хранливи материи и топлина што е важна во зимски услови.
Умерена, разноврсна и редовна исхрана, заедно со доволно квалитетен сон и физичка активност во затворен простор, се важни за здравјето на детето во зимските месеци
Што е добро да се ограничи?
Во периоди на загаден воздух се препорачува да се намали внесот на слатки и засладени пијалаци, индустриски преработена храна, брза и пржена храна. Овие намирници можат дополнително да го зголемат воспалението во организмот и да ја ослабат природната одбрана.
Дополнителни совети
- Во зимскиот период е важно да се обрне внимание и на доволен внес на витамин Д, бидејќи природниот извор од сончева светлина е ограничен. Намирници како масна риба, јајца и збогатени млечни производи можат да помогнат, а доколку е потребно, може да се користи и додаток на витамин Д, по препорака на педијатар.
- Умерена, разноврсна и редовна исхрана, заедно со доволно квалитетен сон и физичка активност во затворен простор, се важни за здравјето на детето во зимските месеци.
