Во светот повеќе од 140.000 лица починале од сипаници во 2018 година, покажува новиот извештај на Светската здравствена организација (СЗО) и Центрите за контрола и превенција на болести на Соединетите американски држави (ЦДЦ). Овие смртни случаи доаѓаат откако бројката на заболени порасна на глобално ниво, во време на разорни епидемии во сите региони.
Најголемиот број на смртни случаи се кај деца под 5-годишна возраст. Бебињата и многу малите деца се изложени на најголем ризик од инфекција со морбили, со потенцијални компликации, вклучувајќи пневмонија и енцефалитис (отекување на мозокот), како и доживотна инвалидност – трајно оштетување на мозокот, слепило или губење на слухот.
Неодамна објавените докази покажуваат дека заразувањето со вирусот на морбили може да има понатамошно долгорочно влијание врз здравјето, при што вирусот ја оштетува меморијата на имунолошкиот систем со месеци или дури и години после инфекцијата. Оваа „имунолошка амнезија“ прави „преживеаните“ да бидат ранливи на други потенцијално смртоносни заболувања, како што е инфлуенца или тешка дијареја, на начин што и наштетуваат на имунолошката одбрана на организмот.
Во земјава се очекува да биде прогласен крај на епидемијата на морбили
Откако повеќе од 40 дена нема пријавено нов случај на морбили во земјава наскоро се очекува да биде ставен и официјален крај на епидемијата која не држи во состојба на готовс речиси цела година.
Вкупниот број на регистрирани случаи на мали сипаници во земјава изнесува 1.901, со стапка на заболување од 91,9 на 100.000 жители. Бројката на вакцинирани лица на возраст до 14 години со МРП вакцина од почетокот на епидемијата до сега изнесува 44.497. Во Центрите за јавно здравје, дополнително се аплицирани вкупно 6.305 дози на вакцина, од нив повеќе од 60% кај здравствени работници, студенти и ученици во средните медицински училишта, а останатите се контакти на заболени и лица над 14 годишна возраст, велат официјалните податоци од Институтот за јавно здравје Скопје.
„Фактот дека некое дете умира од заболување кое може да се превенира со вакцини, како што се морбилите, искрено предизвикува бес и претставува колективен неуспех во заштитата на најранливите деца во светот“, истакна д-р Тедрос Аданом Гебрејесус, генерален директор на Светската здравствена организација. „За да спасиме животи, мора да се погрижиме секој да има бенефит од вакцините – што значи да се инвестира во имунизација и квалитетна здравствена заштита како право за сите“.
Според СЗО, се проценува дека вакцинацијата против сипаници спасила повеќе од 23 милиони животи во текот на последните 18 години
Морбилите се превенираат преку вакцинација. Сепак, стапките на вакцинација на глобално ниво стагнираат скоро една деценија. СЗО и УНИЦЕФ проценуваат дека 86% од децата на глобално ниво ја примиле првата доза на вакцина против морбили преку рутинските услуги за вакцинирање во нивните земји во 2018 година, а помалку од 70% ја примиле втората препорачана доза.
Во светски рамки, покриеноста со вакцининирање против сипаници не е соодветна за да се спречат појави на епидемии. СЗО препорачува дека е потребна 95% покриеност со вакцинирање со две дози вакцина против сипаници во секоја земја и во сите заедници за да се заштити популацијата од оваа болест.
Најсиромашните земји се најтешко погодени, но сипаниците остануваат глобален предизвик
Проценувајќи го вкупниот број на случаи и смртни случаи на глобално ниво и по регион, во извештајот се наведува дека најлошите влијанија на сипаниците се забележани во субсахарска Африка, каде многу деца не се вакцинирани.
Во 2018 година, најпогодените земји – земји со најголема стапка на зачестеност на болеста беа Демократска Република Конго, Либерија, Мадагаскар, Сомалија и Украина. Овие пет земји учествуваа со скоро половина од сите случаи на сипаници ширум светот.
И додека најпогодени беа најсиромашните земји, некои побогати земји исто така се борат со појава на епидемии на сипаници, со значителни последици по здравјето на луѓето.
Оваа година, САД пријавија својот најголем број случаи во последните 25 години, додека четири земји во Европа – Албанија, Чешка, Грција и Велика Британија го загубија статусот на елиминација на сипаниците во 2018 година. Ова се случува ако морбилите повторно влезат во земјата откако биле прогласени за елиминирани, и ако трансмисијата се одржува континуирано во земјата повеќе од една година.
Според СЗО, се проценува дека вакцинацијата против сипаници спасила повеќе од 23 милиони животи во текот на последните 18 години. (К.Ш.Д.)
