ПИШУВА:
Прим. д-р Методија Томевски
специјалист педијатар
♦♦♦♦♦♦♦
ОСВРТ НА ЕРАДИКАЦИЈАТА НА ЗАРАЗНИТЕ ЗАБОЛУВАЊА
Вакцината против ДИФТЕРИЈА е воведена во 1951 год. Од 1946 год. до 1950 год. просечно годишно заболувале по 358, а умирале по 25 особи воглавно деца.
Вакцината против ТЕТАНУС е воведена во 1951 год. Дали забележувате дека скоро секое дете умирало од тетанус, во незамислив болен и безпомошен грч (опистотонус). Јас бев студент и немоќен сведок и само посматрач на ужасната смрт. Тоа никогаш не се заборава, поготово кога станува збор за дете во зората на својот живот. Само во наредните 5-6 години вакцината против дифтерија и тетанус чуда направи.
RUBEOLA (ЦРВЕНКА) е релативно лесна заразна болест, но за плодот, доколку бремената жена не е вакцинирана или не ја прележала, може да биде многу сериозна, со бројни несакани органски последици
За PERTUSIS (ГОЛЕМА ЦРНА МАГАРЕШКА КАШЛИЦА) податоци, за жал, имаме само за периодот 1955 – 1959 год. Заболувале околу 3 500, а умирале годишно околу 17-20 воглавно деца до 5 години.
ВАКЦИНАТА ПРОТИВ МОРБИЛИ е воведена во 1972 год. Поради недоволната заштита, кај 5 до 15% се повторуваше заболувањето, но во релативно лесна клиничка слика. Затоа е воведена ревакцината во 1982 год. Се ревакцинираат децата од 4 до 6 годишна возраст со тритипната вакцина. Пред вакцинацијата скоро редовни беа епидемии кои се повторуваа на секои 3 до 5 години. Многу често завршуваа со компликации. Најчеста компликација беше воспаление на средното уво (Otitis media suppurativa) до потполна глувост.
Потоа секое трето дете добиваше воспаление на белите дробови (Pneumonia) со или без дополнителни компликации. Најтешката компликација беше воспаление на мозокот (Encephalitis). Одреден процент кои преживуваа можеа да завршат со ретардација, и или епилепсија, и најлошата еволуција да доведе до смрт. Од недоволно разјаснати причини, можно е воспаление на мозокот (Encephalitis) да се јави и по една година од прележувањето на заболувањето. Можно е живиот вирус да се прикрие во мозочното ткиво или на некое друго место, како што се случува доста често со туберкулозниот бацил или херпес вирусот.
Моменталната состојба на сите добро ни е позната. Вакциналниот опфат за морбили е околу 60 до 70% зависно од општина до општина. Преку 20.000 деца се невакцинирани или неревакцинирани, од кои 13.000 беа скопската општина а околу 27.000 од внатрешноста на државата. Во Скопје веќе се вакцинирани 11.000 деца, за вакцинирање преостануваат околу 2.000. Во внатрешноста од 27.000 невакцинирани 13.000 се вакцинирани а уште 14.000 преостануваат за вакцинирање. За поздравување е одлуката на Владата за донесената одлука за задолжително приложување на потврда за вакцинација и ревакцинација од МРП при упис во градинка или во училиште. Успешниот вакцинален опфат говори за високата свесност на младите родители, за неопходноста од имунолошката заштита на децата од заразните болести за кои постојат вакцини.
Вакцината против ТЕТАНУС е воведена во 1951 год. Скоро секое дете умирало од тетанус, во незамислив болен и безпомошен грч (опистотонус). Јас бев студент и немоќен сведок и само посматрач на ужасната смрт. Тоа никогаш не се заборава, поготово кога станува збор за дете во зората на својот живот. Само во наредните 5-6 години вакцината против дифтерија и тетанус чуда направи
PAROTITIS (ЗАРАЗНИ ЗАУШКИ) – според податоците за периодот 1978-1982 год. годишно заболувале просечно по околу 6 500 пациенти, претежно школска возраст. Во 1982 год. е воведена вакцинацијата. Од тогаш наваму постојат делумни статистички податоци недоволно обработени. Најсериозни компликации се: Meningitis (воспаление на мозочните обвивки), Encephalitis (воспаление на мозокот), Epididimitis (воспаление на половите жлезди). Последиците од воспаление на мозокот веќе ви се познати, а последиците од воспаление на половите жлезди значат траен стерилитет. Последиците ќе се појават кога ќе дојде време да се планира семејство.
RUBEOLA (ЦРВЕНКА) е релативно лесна заразна болест, но за плодот, доколку бремената жена не е вакцинирана или не ја прележала, може да биде многу сериозна, со бројни несакани органски последици. За рубеолата, податоците за периодот 1978-1982 год. говорат дека во тие години просечно годишно заболувале по 1500 лица, воглавно школска возраст. Последиците не се познати бидејќи не се ни обработувани.
Доколку бремената жена е заразена во текот на првиот триместар, време за органогенезата, кај 90% се можни следните последици: малформации (дефекти) на плодот (фетусот), најчести сериозни срцеви мани, глувост па се до воспаление на мозок (encephalitis).
За поздравување е одлуката на Владата за донесената одлука за задолжително приложување на потврда за вакцинација и ревакцинација од МРП при упис во градинка или во училиште. Успешниот вакцинален опфат говори за високата свесност на младите родители, за неопходноста од имунолошката заштита на децата од заразните болести за кои постојат вакцини
Доколку ја нема прележано болеста или не е сигурна, задолжително да го провери имунолошкиот статус во врска со антитела за рубеола. Доколку не е доволно заштитена, неопходно е да прими вакцина, а бременост да планира најрано после еден месец. Но доколку нема преземено никакви безбедносни мерки, а се затекне непланирано да забремени, не се препорачува да се вакцинира. Но во тој случај веднаш да си определи домашен карантин (изолација) и строг режим на комуникација само со особи кои сигурно имаат прележано рубеола или се вакцинирани и ревакцинирани и имаат солиден имунитет.
ПОВЕЌЕ ОД ИСТИОТ АВТОР, ПРИМ. Д-Р МЕТОДИЈА ТОМЕВСКИ:
- Додавањето на витамин Д треба да започне уште со самото забременување
- Прим. д-р Методија Томевски и проф. д-р Кристина Василева: ГОЛЕМА ФОНТАНЕЛА – предвремено затворање: стручна дилема или стручна заблуда?
