ПИШУВА:
М-р Светлана Трнинкова
логопед, ООУ „Ванчо Прке“ – Штип
♦♦♦♦♦♦♦
Подгответе го детето со предвежби, игри и активности за време на летниот распуст како би стекнало вештини и способности за читање и пишување кога ќе дојде 1. септември. Целиот овој процес се состои од:
- Развивање на психомоторните и јазичните функции и нивната организираност
- Учење – усвојување на буквите
Без развивање на одредено задоволително ниво на психомоторните функции на детето говорот не би можел да се формира, ниту пак способноста за читање и пишување. Добар перцептивен развој, а тоа подразбира развој на сите сетила кај детето и нивна употреба – вид, слух, допир, притисок, мирис и вкус се подлога за развој на мисловните функции и сознајниот развој како и самото учење.
Пред да кажеме дека едно дете е способно да чита и пишува треба да се развијат и одвиваат многу субјазични вежби. Тоа родителите нека го сфатат како подлога која му е потребна на детето како што му е потребна и правилната исхрана за правилен раст и развој.
Така и развивањето на овие способности ќе им овозможи да бидат внимателни, спретни, насочени на една активност и истрајни едно нешто што е започнато да се доврши. За време на летото кога зборот релаксација, игри и одмор се во преден план на сите, и овие мали чекори нека бидат спонтани и преку игра и пеење на песнички. Бидејќи сум и наставник и сум вклучена во воспитно образовниот процес на децата со посебни потреби и како логопед, еве кои играчки во летниот период ќе ја развијат психомоториката и фината моторика на рацете:
-
Таблата со мали боцкалки, со вметнување во дупчестата табла и според слика се прават одредени форми и облици. Се разговара со детето и му се помага ако не е самостојно. Многу е важна за развивање на вниманието и фината моторика на прстите;
-
Сите магични сликовници на кои се претставени едноставни слики, а кои со боење и мокрење на четката се појавува боја. Тие им се многу интересни;
-
Сложувалки со домашни животни, бројки, овошје, диви животни;
-
Звучните сликовници со кратки текстови за секоја слика се многу добри за богатење и развој на говорот пред детето да тргне на училиште. Таква кај нас е сликовницата за „Трите прасиња и Црвенкапа“; звучната сликовница со буквите во нашата азбука;
-
Пластелинот во кој има многу модли со форми;
-
Домино коцките. Секое дете пред тргнување на училиште знае да брои до 10 и ја знае соодветната количина на броевите до 10. Нека бројат и нека ги покажуваат и фаќаат своите прсти. Тоа е многу природен начин во совладување на математиката;
-
Кога сте во природа и во прошетка покрај река или езеро или на планина нека природното опкружување биде поттик за разговори со детето за се она што го опкружува. Да се разговара со детето и заеднички да се поттикнува на разговор и опишување на непосредното опкружување;
-
Игрите во песокот се многу добри за заедничко дружење и богатење на детската фантазија. Градењето на замоци од песок им претставува особено задоволство и предизвик. Преку игра ќе се осознае себе во просторот и времето и соодветната ориентација, преку песничките ќе се запознае со деловите на телото, лево и десно на себе, еден до друг и наспроти себе, што е лево и десно кај другарчето и околината. Такви песни денес има многу на соодветен мајчин јазик – песничките од Лисичко, Свеќичката Оги итн.
На плажа во песокот многу добра е играта за просторна ориентација и доживување на времето, играта со патокази кои ги исцртуваме во песокот. Почетната позиција е исцртан круг и во него детето стои. Може два круга еден до друг и на тој начин се совладува и просторната ориентација, прво е еден до друг, а после е ориентација еден наспроти друг. Одиме три чекори во насока на патоказот лево. Два чекори напред право, од таму еден чекор десно и во правец на стрелката два чекори назад. Од таа позиција два чекори назад и го прашуваме детето што има ако погледне нагоре, а што има пред него. Што се се наоѓа во просторот од неговата лева рака. Што се се наоѓа во непосредниот простор од неговата десна рака. Така преку игра го осознава значењето на зборовите: над, под, горе, долу, лево, десно, меѓу, внатре, надвор, тесно, широко, големо, поголемо, најголемо, дебело, подебело, најдебело, тесно, потесно, најтесно итн.
Сите понатамошни игри ќе произлезат од инспиративноста и фантазијата на децата и родителите.
