СЕ ЗГОЛЕМУВА БРОЈОТ НА ЗАБОЛЕНИ ОД ГРИП: Што треба да знаат родителите за да ги заштитат малечките

Грипот (инфлуенца) е болест предизвикана од респираторен вирус. Грипот може брзо да се прошири низ заедниците, бидејќи вирусот лесно се пренесува од човек на човек.

Кога некој што има грип кашла или кива, вирусот на инфлуенца се ослободува во воздухот. Луѓето околу него, вклучувајќи ги и децата, можат да го вдишат преку носот или устата. Вирусот, исто така, може да се пренесе и преку допир на контаминирани тврди површини, како што е рачка од врата, а потоа со ставање на рацете или прстите во носот или устата, или со триење на очите.

Кога започнува сезоната на грип?

Сезоната на грип обично започнува во есен и може да трае до крајот на пролетта. Идеално е децата да ја примат својата годишна вакцина против грип штом ќе биде достапна — ако е можно, најдоцна до крајот на октомври.

Кога има епидемија на грип, најчесто во зимските месеци, болеста е почеста кај деца од предучилишна и училишна возраст. Вирусот на грип брзо се шири и меѓу тинејџери и студенти. Во првите неколку дена од болеста, вирусот лесно се пренесува на други деца, родители и негуватели.

Симптоми на грип:

• Нагла температура (обично над 38°C).
• Треска.
• Главоболка, болки во мускулите и изразен замор.
• Болка во грлото.
• Сува, надразнета кашлица.
• Затнат или растечен нос.
• Некои деца можат да повраќаат и да имаат дијареја.

По првите неколку дена од почетокот на симптомите, најчесто се задржуваат болките во грлото, затнатиот нос и упорната кашлица. Грипот може да трае една недела, па дури и подолго. Дете со обична настинка обично има блага температура, течење нос и лесна кашлица, но кај грипот, симптомите се многу поинтензивни — телото боли, а детето изгледа многу поболно и помизерно.

Децата со хронични заболувања се во поголем ризик

Секое дете може да развие тежок облик на грип, но одредени групи се во поголем ризик за компликации. Тука спаѓаат деца со белодробни, срцеви или бубрежни заболувања, нарушен имунитет, рак, дијабетес, одредени болести на крвта, заболувања на мускулниот или централниот нервен систем.

Овие деца можат да развијат потешка клиничка слика, па затоа е особено важно да бидат вакцинирани и да избегнуваат контакт со лица со грип. Ако вашето дете има некое хронично заболување и симптоми на грип, веднаш побарајте лекарска помош доколку има потешкотии со дишењето. Грипот може да предизвика сериозни компликации, дури и смрт, но благодарение на вакцината тие случаи се ретки.

Третман на грип

Децата треба да се одмараат и да пијат многу течности. Ако имаат температура, може да им се даде парацетамол или ибупрофен во дози препорачани од педијатарот според возраста и тежината. Ибупрофен може да се дава на деца постари од шест месеци, но не треба да се дава ако детето е дехидрирано или постојано повраќа.

Исклучително е важно никогаш да не се дава аспирин на дете кое има грип или е сомнително на грип. Аспиринот за време на напади на грип е поврзан со зголемен ризик од развој на Рејев синдром.

Антивирусни лекови (со рецепт)

Педијатарот ќе процени дали има потреба од антивирусна терапија. Овие лекови најдобро делуваат ако се започнат во првите 1–2 дена од појавата на симптомите. Кај деца со поголем ризик од компликации, терапијата може да се започне и подоцна.

Јавете се кај педијатарот во рок од 24 часа од појавата на симптоми ако вашето дете:

• Има постоечко здравствено заболување, како што е астма или друго хронично белодробно заболување, срцево заболување, дијабетес, српеста анемија, ослабен имунолошки систем, невромускулно нарушување како церебрална парализа или некоја друга медицинска состојба.
• ако е помладо од 5 години (особено под 2 години),
• симптомите не се подобруваат,
• е во контакт со лица кои се во ризик од компликации од грип.

Колку трае грипот?

Кај здравите деца, грипот обично поминува за околу една недела без последици.
Контактирајте лекар ако се појави болка во увото, притисок во лицето или главата, кашлица и температура што не се повлекуваат.

Кога грипот станува итен случај

Доколку вашето дете има грип и развие некој од овие симптоми, контактирајте го вашиот педијатар или побарајте итна медицинска помош.

• потешкотии со дишењето или забрзано дишење,
• бледа, сива или сина кожа, усни или нокти,
• вовлекување на ребрата при дишење,
• болка во градите,
• силни болки во мускулите (детето одбива да оди),
• знаци на дехидрација (нема мокрење 8 часа, суви усни, без солзи при плачење),
• невообичаена поспаност или не реагира,
• напади (конвулзии),
• температура над 40°C,
• каква било температура кај бебиња под 12 недели,
• симптоми што прво се подобруваат, па повторно се влошуваат,
• влошување на хронично заболување (на пр. астма).

Како да се превенира грипот

Секому му е потребна вакцина против грип секоја година за да ја ажурира својата заштита и да го намали ризикот од сериозни компликации. Тоа е најдобриот начин да се спречи добивањето грип. Безбедни и ефикасни вакцини се прават секоја година.

Особено е важна за:

• деца од 6 месеци до 5 години (вклучувајќи и предвремено родени бебиња),
• деца со хронични заболувања,
• членови на семејството и негуватели на мали деца и на деца со хронични болести,
• бремени жени, жени кои планираат бременост, родилки и доилки — бидејќи новороденчињата под шест месеци не можат да примат вакцина, а мајчината заштита ги штити и нив,
• сите здравствени работници.

Вакцина против грип

Има два вида вакцина:

• инактивирана (т.н. „флу-шот“) — се дава како инјекција,
• жива ослабена вакцина — во форма на спреј за нос.

Нема разлика во препораката — се користи онаа што е достапна. Потребни се околу две недели по вакцинацијата за телото да развие заштита.

Несакани ефекти од вакцината

Несаканите ефекти се ретки и обично благи:

• по инјекција: болка, црвенило, оток или ниска температура,
• по назален спреј: течење на нос, затнатост, болка во грлото.

Децата со алергија на јајца можат безбедно да ја примат вакцината. Ако детето претходно имало алергиска реакција по вакцинација, потребна е консултација со алерголог за понатамошни препораки.

Автори: Д-р Флор М. Муњоз, вонреден професор по педијатрија и инфективни болести при Детската болница во Тексас и Медицинскиот колеџ „Бејлор“ и
Д-р Кристина А. Брајант, специјалист по педијатриски инфективни болести на Универзитетот во Луисвил и во Детската болница „Нортон“

Извор: Американска академија за педијатрија