Дехидрацијата претставува сериозна здравствена состојба којашто се јавува кога телото губи повеќе течности отколку што внесува. Иако може да се појави кај секого, децата, а особено доенчињата и малите деца – се особено ранливи поради нивната поголема потреба за течности и послабо изразено чувство на жед. Причините за дехидрација кај децата може да бидат различни – од повраќање и дијареја, до зголемена температура, топлотен удар или недоволен внес на течности, особено во топлите летни денови. Навременото препознавање на симптомите и правилната реакција може да спречи сериозни компликации и да обезбеди брзо оздравување. Во продолжение следуваат најважните информации за причините, за симптомите, за превенцијата и за третманот на дехидрација кај децата.
Бебињата, децата и постарите лица се изложени на најголем ризик од дехидрација.
Ако детето е дехидрирано, но не е клинички дехидрирано и не е со зголемен ризик, продолжете со вообичаената исхрана и додајте повеќе течности. За дополнителни течности, давајте само вода и избегнувајте газирани пијалаци или овошни сокови. Давајте мали голтки, и постепено охрабрувајте го детето да пие повеќе
Причини за дехидрација
Болестите како дијабетес, повраќање, дијареја, топлотен удар или покачена температура го зголемуваат ризикот од дехидрација. Состојбите кои го отежнуваат внесувањето течности (како болка во грлото) исто така можат да претставуваат ризик за децата.
Децата се изложени на зголемен ризик ако:
- Се помали од една година, особено ако се помали од шест месеци.
- Родени се со мала родилна тежина.
- Не им се нудат или не можат да толерираат дополнителни течности.
- Престанале да цицаат за време на болест.
- Покажуваат знаци на неухранетост.
Како да се спречи дехидрација кај бебиња?
Ако вашето бебе е во ризик од дехидрација, продолжете со доење или давање адаптирано млеко, но следејќи го пристапот „малку и често“, односно чести, мали оброци.
На бебињата што цицаат не им треба дополнителна вода, сè додека можат да се хранат кога ќе посакаат. Веројатно ќе сакаат почесто да цицаат кога е топло.
Бебињата кои пијат адаптирано млеко може да добиваат голтки обична, оладена, превриена вода во мало шишенце или чашка, покрај вообичаените оброци. Може да изгледаат гладни, но ако го одбијат оброкот, можно е да се жедни, а не гладни.
Како да се спречи дехидрација кај децата?
Кога се изложени на ризик од дехидрација, давајте им ја вообичаената храна, но со дополнителна вода. Домашните сладоледи на стапче се одличен начин за разладување во топлите денови.
Доење во топло време: прашање на удобност
Можеби ќе се испотите додека го држите бебето за време на доење, но не срамете се – многумина од нас биле во таа ситуација. Можете да ставите парче ткаенина од муслин меѓу вашето и телото на бебето за да ви биде поудобно.
Симптоми на дехидрација: на што да внимавате
Некои од симптомите на дехидрација кај децата може да бидат:
- Жед;
- Темножолта и силно миризлива урина;
- Вртоглавица или чувство на слабост;
- Замор;
- Сува уста, усни и очи;
- Малку мокрење – помалку од четири пати на ден;
- Вовлечена фонтанела (меко место на главата кај бебиња);
- Ладни и со дамки на кожата раце и нозе;
- Малку или без солзи при плачење;
- Вдлабнати очи.
Потешки симптоми, како ненормално брзо чукање на срцето (тахикардија) и/или забрзано дишење (тахипнеја), може да бидат знаци на клиничка дехидрација (NICE, 2009).
Болестите како дијабетес, повраќање, дијареја, топлотен удар или покачена температура го зголемуваат ризикот од дехидрација. Состојбите кои го отежнуваат внесувањето течности (како болка во грлото) исто така можат да претставуваат ризик за децата
Третман на дехидрација
Ако детето е дехидрирано, но не е клинички дехидрирано и не е со зголемен ризик, продолжете со вообичаената исхрана и додајте повеќе течности. За дополнителни течности, давајте само вода и избегнувајте газирани пијалаци или овошни сокови. Давајте мали голтки, и постепено охрабрувајте го детето да пие повеќе. Може да користите и лажичка за полесно внесување.
Деца со зголемен ризик од дехидрација
Ако вашето дете има зголемен ризик од дехидрација, постапете исто како горенаведеното, но понудете и раствор за орална рехидратација (ОРС). Може да го купите од аптека, каде што ќе ви препорачаат соодветен производ за вашето дете. Ако тоа не помогне – консултирајте се со матичниот лекар.
Клиничка дехидрација
Ако детето е клинички дехидрирано, давајте раствор за орална рехидратација и продолжете со доење. Но не давајте други течности без совет од стручно лице. Побарајте медицинска помош ако детето одбива да го пие растворот или повраќа. Не давајте цврста храна.
Откако детето ќе се рехидрира
Кога ќе се рехидрира, охрабрувајте го да пие повеќе од вообичаените течности. Повторно воведете храна и избегнувајте газирани пијалаци и овошни сокови додека не престане дијарејата. (NCT)
