Д-р Олгица Николовска: Бебето се дои по принципот „кога сака и колку сака“

ПИШУВА:
Д-р Олгица Николовска
специјалист педијатар

♦♦♦♦♦♦♦

ДОЕЊЕ
ВИСТИНСКИ ИЗБОР ЗА ВАШЕТО БЕБЕ

Тема која без преседан треба постојано да биде експлоатирана со оглед на нејзиното значење. Здравственото просветување на младите родители секако треба да биде императив, како на педијатрите така и на сите доктори кои работат со оваа популација во однос на вакцинацијата и нејзиното значење и доењето како вистински избор за раст и развој на новороденото и доенчето.

После породувањето млекото од дојката е совршена храна која одговара на потребите на бебето и млекото се менува по својот состав како што се менуваат потребите на бебето. Мајчиното млеко е најоптималниот начин на исхрана не само во првите месеци од животот туку и во цела прва година и подолго. Тоа ги содржи сите потребни супстанции за нормален раст и развој на детето со минимално оптеретување на ГИТ и бубрезите. Мајчиното млеко е секрет од млечните жлезди кое се состои од вода и во неа растворени: белковини, масти, јаглехидрати, витамини, минерали и олигоелементи, а исто така, имуни тела, ензими и хормони.

Самата дојка е високо диференцирана холокрина и мелокрина жлезда која има тројна функција:

1. Ги пропушта хранливите материи од крвта во млекото во онаа состојба какви што се во крвта;
2. Некои супстанции ги преработува и модифицирани ги предава во млекото;
3. Супстанции како хемиски, патогени материи и лекови во одредена мера ги задржува и делува како филтер.

Мајчиното млеко поминува три фази на созревање при што има различен состав. Така во првите денови по породувањето се создава таканаречен колострум, млеко кое има жолтеникава боја и содржи повеќе белковини и соли, имуни тела и витамини, а помалку јаглехидрати и масти со што ги задоволува потребите на новороденото во првите денови од животот. Втората фаза е т.н. преодно млеко кое на почетокот на третата недела преминува во зрело мајчино млеко кое понатаму е единствена храна за бебето.

Мајчиното млеко е стерилно, со соодветна температура, достапно во секое време. И се разбира бесплатно

Освен нутритивните својства на мајчиното млеко уште на почеток треба да се потенцираат имунолошките својства на мајчиното млеко. Имено доеното дете е поотпорно према ентерални и респираторни инфекции и тоа заради некои состојки во својот состав. Така лизозимот во мајчиното млеко предизвикува лиза (распад) на Грам позитивни и Грам негативни бактерии, лактоферинот делува бактериостатски на coli бактерии, линолна киселина, имуноглобулини ИгГ и ИгМ учествуваат во одбрана на организмот, ИгА штити ГИТ, макрофагите продуцираат комплемент Ц3 И Ц4, а сите заедно претставуваат пасивен имунитет кој се предава од мајката на бебето и овозможува имун одговор на сите надворешни нокси и влијанија.

Емоционалните придобивки од доењето имаат огромно значење за натамошниот психички развој на детето. Тоа е еден комплексен интерперсонален однос во кој мајката и детето учествуваат соматосензорно, емоционално и интелектуално. Тоа освен храна пружа чуство на заштитеност, љубов и континуирана социјална стимулација што е основа за здрав психички развој во натамошниот живот.

Мајчиното млеко е стерилно, со соодветна температура, достапно во секое време. И се разбира бесплатно.

Физиологија на доењето

Цицањето на бебето е стимул да се лачи пролактин, хормон од хипофиза кој овозможува продукција на млеко во градите на мајката, а окситоцинот овозможува преминување на млекото од алвеолите во дуктусите за да може бебето да го исцица.

Во првите денови по породувањето се создава таканаречен колострум млеко кое има жолтеникава боја и содржи повеќе белковини и соли, имуни тела и витамини, а помалку јаглехидрати и масти со што ги задоволува потребите на новороденото во првите денови од животот. Втората фаза е т.н. преодно млеко кое на почетокот на третата недела преминува во зрело мајчино млеко кое понатаму е единствена храна за бебето

Уште во родилна сала во текот на првите два часа се остварува контактот мајка – бебе и се става бебето на прв подој, притоа плачот на бебето е прв стимул за отпуштање на млекото од дојките на мајката

Се со цел да се стимулира понатамошно и брзо поставување на дојка, бебето и мајката се сместуваат во „rooming in“ заедно и се едуцира мајката како правилно да го поставува своето бебе на града, колку пати во текот на денот, колку треба да трае подојот и кои се знаците за успешно доење. Многу е битна техниката на доење па здравствениот персонал обучен за тоа треба да ја едуцира мајката како да го постави бебето на града, да го храни по принципот „кога сака и колку сака“, притоа да има најмалку 6 до 8 подои кои траат 15 до 20 минути на една града, а дали сето тоа е правилно ќе покаже доволното добивање во килажа на новороденото, присутна редовна и златно жолта столица и задоволно бебе кое доволно и мирно спие. Притоа да расчистиме со дилемата: МАЈКАТА ИЛИ ИМА ИЛИ НЕМА МЛЕКО, А „СЛАБО МЛЕКО“, КАКО ШТО СЕ ВЕРУВА ВО НАРОДОТ – НЕМА!

Тенденцијата за што повеќе и подолготрајно доење во поново време се зголемува со оглед на ангажманот на сите кои работат со новородени и деца, со ангажманот на Светската здравствена организација и УНИЦЕФ и воведување едукации и кампањи во самите родилишта и матични педијатри, основани групи за поддршка на доење, се разбира, согледувајќи ја важноста на доењето во ова наше динамично време на живеење.